I gdyby aktualna administracja zgodziła się na jakąś renacjonalizację czy podporządkowanie władzy niezależnej stacji telewizyjnej, byłoby to też całkowicie sprzeczne z tym, jak swoją rolę widzą na świecie Joe Biden i jego bliski współpracownik Antony Blinken, dziś szef amerykańskiej dyplomacji. Obaj bowiem uważają, że po epoce Trumpa i w czasach szalejącej dezinformacji, Ameryka wręcz musi wzmacniać niezależne od władzy media na świecie. Więc, w największym skrócie, teoretycznie możliwość zignorowania ewentualnej nacjonalizacji TVN-u przez Amerykanów istnieje – ale w praktyce stawianie na ten scenariusz to coś dla lubiących hazard.
„Najważniejsi rangą urzędnicy w tym budynku, mogę pana zapewnić, rozmawiali z Polską na najwyższym szczeblu dokładnie o tych sprawach” – odpowiedział na wczorajszym briefingu prasowym amerykańskiego Departamentu Stanu jego rzecznik, Ned Price, na pytanie Marcina Wrony z TVN o losy kontrowersyjnych ustaw. „Ustaw” w liczbie mnogiej, gdyż w amerykańskiej administracji – na nieszczęście Warszawy – sprawę tak zwanego „lex TVN” i nowelizację Kodeksu Postępowania Administracyjnego blokującą reprywatyzacje traktuje się łącznie, jako elementy jednego sporu z Polską. Choć z naszej perspektywy są one oczywiście odrębne.
Wezwanie do zawetowania lex TVN?
Rzecznik Departamentu Stanu kilka razy w swoich wypowiedziach podkreślał, że Polska powinna teraz „czynem, a nie tylko słowem” dowieść, że traktuje sojusz z Waszyngtonem poważnie. W języku dyplomacji trudno odczytać to inaczej niż jak otwarte wezwanie do odrzucenia lub zawetowania obu ustaw.
W nocy naszego czasu ostrzeżenia zostały wywindowane o kolejne kilka szczebli – bo głos w tych samych słowach zabrał zwierzchnik Price’a i szef amerykańskiej dyplomacji Antony Blinken. „Te ustawy idą wbrew wartościom nowoczesnych i demokratycznych państw” – głosiło oświadczenie Blinkena. Jego tytuł zaś brzmiał wprost: „Niepokojące ustawy w Polsce”. Znalazło się tam miejsce na dość rutynowe już przypominanie o tym, że TVN to amerykańska inwestycja, a polityka PiS może zaszkodzić dalszym inwestycjom Amerykanów w Polsce.
Ostatnie wypowiedzi Departamentu Stanu są rzecz jasna tylko kontynuacją kolejnych oświadczeń, komunikatów, listów otwartych i zakulisowych rozmów, które prowadzą przedstawiciele wszystkich ważniejszych gałęzi amerykańskiej władzy – z wyjątkiem może samego prezydenta Bidena i wiceprezydentki Harris.
Poza tą dwójką głos zabrali jednak najwyższy rangą dyplomata w Polsce, Bix Aliu (w Warszawie wciąż nie ma ambasadora USA), kongresmeni i kongresmenki obu izb i z obu partii, Departament Handlu, dyplomacja i prasa. Tylko w ciągu ostatnich 24 godzin doniesienia z Polski w sprawie TVN-u pojawiały się na stronach „Washington Post” trzykrotnie, co prawie nigdy się nie zdarza. I to dobrze pokazuje też, że dla istotnej części amerykańskiej opinii publicznej mniej ważne są abstrakcyjne przykłady naruszania demokratycznych standardów w Polsce (jak choćby saga z reformą sądownictwa) niż coś, co widzą jako jawny zamach na amerykańskie interesy i media zarazem.
Redaktorzy „Washington Post” zresztą – zebrani w editorial board, czyli „radzie” lub „kolegium redaktorów” – jeszcze w lipcu wzywali administrację Bidena, by ta „odpowiedziała” Polsce na próby zamachnięcia się rządu w Warszawie na wolność mediów. Gdyby opiniotwórcze elity chciały naciskać na przykład na sankcje dla członków rządu premiera Morawieckiego – tak by się to właśnie zaczęło.
Polska zapisana do obozu wrogów demokracji
Reakcje na sytuację w Polsce dzielą się na konkretne posunięcia administracji – które trudno odczytać czy przewidzieć z wyprzedzeniem – i pewną ogólną atmosferę wśród establishmentu politycznego i medialnego. Te pierwsze mają charakter doraźny – sankcje można wprowadzić i się z nich wycofać, a USA naprawdę potrafi też naraz współpracować i walczyć z jednym i tym samym rządem. To drugie, czyli atmosfera, jednak zmienia się wolniej, i z tym ma Polska największy problem. Wśród amerykańskich dziennikarzy czy mediów nie ma wielkiej potrzeby niuansowania i zastanawiania się, czy Polska, Węgry i na przykład Turcja robią dokładnie to samo, czy są między nimi różnice.
Gdy Warszawę raz zapisano do obozu wrogów liberalnej demokracji – a właśnie tak zrobił demokratyczny establishment w USA – to dzielenie włosa na czworo niczego nie zmienia. W niedawnej analizie dla „Atlantic Council” były ambasador USA w Polsce Daniel Fried skłonny był widzieć błędy po obydwu stronach – i w Waszyngtonie, i w Warszawie – oraz pokazywać dyplomatyczne ścieżki wyjścia z kryzysu. Ale w całej panoramie opinii w Ameryce analiza Frieda była zdecydowanym wyjątkiem – dziennikarze czy demokratyczni politycy po prostu widzą miejsce Polski PiS gdzieś między Budapesztem i Mińskiem i tak o tym mówią. A że nie zawsze uczciwie i z życzliwym dystansem, jak ambasador Fried? Coż, takie prawo wolnych mediów, choć obiektywnie stracą na tym w Polsce nie tylko sympatycy PiS, bo zła opinia o Warszawie obciąża nas wszystkich.
Paradoksalnie, tak jak PiS potrzebuje demonizować Amerykę i rządzących dziś demokratów, tak i demokraci potrzebują Polski, Węgier czy Turcji. Jedni i drudzy uzasadniają swoją cywilizacyjną misję – w Polsce suwerenność, w Ameryce liberalizm – płynącymi z zewnątrz zagrożeniami. W Polsce PiS przekonuje, że musi być twardy wobec zewnętrznych zagrożeń dla suwerenności i stabilności władzy w Warszawie. W Waszyngtonie i Nowym Jorku demokraci udowadniają, że właśnie po to potrzebny jest silny Joe Biden i jego pryncypialne stanowisko w sprawie obrony demokracji na świecie, bo nawet sojuszników mamy takich jak w Warszawie, Budapeszcie i Ankarze.
W tym momencie nie ma sensu zakładać się, czy USA wycofa z Polski część kontyngentu wojskowego albo czy nałoży sankcje. Wystarczy zauważyć, że atmosfera do tego dojrzewa.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS