Tarcza antykryzysowa 4.0. uchwalona przez Sejm

Za uchwaleniem ustawy głosowało 228 posłów, przeciw było 189, a 38 wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw trafi pod obrady Senatu.
Podczas głosowania Sejm rozpatrzył 126 poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania oraz trzy wnioski mniejszości, czyli poprawki odrzucone podczas prac w komisji finansów publicznych po pierwszym czytaniu. Zgodnie z rekomendacją tej komisji, posłowie przyjęli w czwartek 28 poprawek zgłoszonych przez PiS. Pozostałe odrzucono.

Jedna z przyjętych poprawek przewiduje wydłużenie do 28 czerwca br. okresu, w którym przysługuje zasiłek opiekuńczy. Poprawka zakłada także, że Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia określić dłuższy okres pobierania zasiłku opiekuńczego niż wskazany termin dla poszczególnych grup osób uprawnionych oraz w zależności od funkcjonowania poszczególnych placówek.

Kolejna przyjęta poprawka pozwoli starostom udzielić jednorazowej pożyczki (do 5 tys. zł) na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej lub statutowej organizacji pozarządowej w myśl przepisów art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Chodzi tutaj m.in. o związki wyznaniowe, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, czy spółdzielnie socjalne.

Polecamy: Przedsiębiorca w kryzysie (PDF)
Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Podatki i prawo gospodarcze. Pakiet 5 ebooków
Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł

Posłowie zgodzili się ponadto, by zapewnić finansowanie internetowej platformy aukcyjnej, która jest związana z handlem OZE, a także by umożliwić w związku z COVID-19 funkcjonowanie organów Polskiej Akademii Nauk za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Sejm poparł także poprawkę, zgodnie z którą sędziowie, którzy przeszli w stan spoczynku, będą mogli pełnić funkcję wizytatora w sądzie oraz koordynatora do spraw mediacji.

Przegłosowano też poprawkę dotyczącą zmian przepisów ws. tzw. państwowej komisji ds. pedofilii. Zgodnie z nimi członkowie tej komisji nie będą mogli podejmować dodatkowego zatrudnienia ani wykonywać innych zajęć o charakterze zarobkowym, jeżeli byłoby to sprzeczne z obowiązkami członka komisji lub podważałoby zaufanie do komisji. Przepis ten precyzuje ponadto, że po zakończeniu pracy w komisji taka osoba wracałaby na poprzednie stanowisko w pracy.

Posłowie nie zgodzili się natomiast na przyjęcie poprawek opozycji, które m.in. przywracałyby możliwość handlu w niedzielę do końca 2020 r. Nie zgodzono się też, by zawiesić wpłaty pracowników do PPK. Sejm nie zgodził się także, by począwszy od 1 kwietnia oraz w roku 2021 jednostki samorządu terytorialnego nie dokonywały wpłat do budżetu państwa z tytułu janosikowego.

Większości nie uzyskała też poprawka wykreślająca z poprzedniej Tarczy antykryzysowej przepisy dot. opłat od właścicieli platform VOD.

Uchwalona w czwartek tzw. Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza m.in. dopłaty do oprocentowania kredytów dla firm, które znalazły się w trudnej sytuacji przez koronawirusa. Chodzi o pożyczki udzielane przez banki na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom. Zgodnie z ustawą umowy kredytu z dopłatą będą mogły być zawierane do 31 grudnia br.

Na dopłaty ma być przeznaczone ok. 570 mln zł, a według rządu ma to wygenerować pożyczki o wartości ponad 30 mld zł. Dopłaty mają być wypłacane przez BGK ze środków Funduszu Dopłat do oprocentowania. Środki w Funduszu mają pochodzić m.in. z wpłat z budżetu państwa, odsetek od lokat okresowo wolnych środków Funduszu w bankach, z wpływów z inwestycji środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, czy z wpłat z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Tarcza 4.0 przewiduje, że pomoc w formie dopłat do odsetek kredytów będzie można łączyć np. z pomocą de minimis czy gwarancjami.

Nowe przepisy wprowadzają też zasady uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, które mają na celu umożliwienie dłużnikowi podjęcie negocjacji z wierzycielami bez konieczności formalnego otwierania postępowania przez sąd, ale z jednoczesną ochroną przed egzekucją prowadzoną przez wierzycieli, działających indywidualnie.

Nowe przepisy mają również zapobiec wrogim przejęciom polskich firm przez zagraniczne podmioty spoza UE. Strona rządowa tłumaczyła, że takie rozwiązanie jest konieczne ze względu na COVID-19, który może powodować, iż wycena krajowych firm może być niska. Zgodnie z nowym prawem, transakcje nabycia znacznej liczby udziałów w takich spółkach będą kontrolowane przez UOKiK. Przepisy dot. kontroli przejęć dotyczyć będą np. firm związanych z produkcją energii elektrycznej, gazu, paliw, leków, zajmujących się przetwórstwem żywności. Ochroną będą objęte przedsiębiorstwa, których przychód na terenie Polski przekroczył 10 mln euro.

Tarcza 4.0 przewiduje ponadto złagodzenie reguły finansowej, przez co samorządy będą mogły się bardziej zadłużyć. Ustawa stanowi m.in. że samorządy będą mogły przeznaczyć pieniądze z tzw. funduszu korkowego, na przeciwdziałanie COVID-19 oraz wywołanych nim sytuacji kryzysowych. Pozwoli ona również wcześniej przekazać gminom raty w części oświatowej.

Nowe przepisy przewidują ponadto, że bogate samorządy nie będą musiały wpłacać rat za janosikowe w czerwcu i w lipcu. Janosikowe za te miesiące będzie musiało jednak zostać uregulowane w równych ratach od sierpnia do grudnia br. wraz z ratami należnymi za te miesiące.

Ustawa zakłada ponadto podwojenie udziałów powiatów, w tym miast prezydenckich w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa.

Uchwalona w czwartek ustawa wprowadza też przepisy dot. wakacji kredytowych. Dzięki temu rozwiązaniu będzie można zawiesić spłatę kredytu maksymalnie do trzech miesięcy. Dotyczyć ono będzie też osób, które straciły pracę lub główne źródło dochodu po 13 marca br.

Nowe przepisy wprowadzają również zmiany w Prawie zamówień publicznych. Według rządu mają one ułatwić prowadzenie przetargów w dobie pandemii jak i pomóc firmom realizującym inwestycje.
Tarcza 4.0 przewiduje m.in. obowiązek zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów (powyżej 12 miesięcy) o udzielenie zamówienia publicznego. Znalazły się w niej również takie rozwiązania jak: zniesienie obowiązku nakładania kar umownych jeżeli dana firma nie może wykonać zlecenie w związku ze skutkami jakie wywołała pandemia, czy zniesienia obowiązku wpłacenia wadium. Ustawa ustala też wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy w wysokości nieprzekraczającej 5 proc. wartości kontraktu. W pewnych jednak warunkach będzie mogło być ono wyższe, lecz nie przekraczać 10 proc. wartości umowy.

Tarcza 4.0 pozwoli też – za zgodą przedsiębiorcy – na przeprowadzenie u siebie kontroli np. skarbowej, zdalnie za pośrednictwem poczty lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli lub przemawia za tym charakter prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.

Nowe przepisy przewidują ponadto, że o pomoc – chodzi o przyznanie świadczeń na ochronę miejsc pracy – będą mogły zwrócić się przeżywające trudności w związku z COVID-19 organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego oraz kościoły.

Ustawa zakłada również, że więcej darowizn będzie można odliczyć od podstawy obliczania podatku dochodowego. Od podatku będzie można np. obliczyć przekazanie szkołom przenośnych komputerów jeżeli nie są one starsze niż trzy lata.

Ustawa trafi teraz do Senatu. (PAP)

autor: Michał Boroń, Marcin Musiał, Aneta Oksiuta
mick/ mmu/ aop/ je/

Rządowy projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw – przebieg procesu legislacyjnego.

Obrona polskich firm, miejsc pracy, kredytobiorców i samorządów – tarcza 4.0 przyjęta przez Sejm

Szczegóły uchwalonej Tarczy 4.0 przedstawiło Ministerstwo Rozwoju:

• Czasowa, zwiększona ochrona polskich firm – w momencie, w którym spadły ich wyceny – przed wrogim przejęciem przez inwestorów spoza UE;
• Osłona finansowa dla samorządów;
• Ułatwienia dla wykonawców przetargów i zamawiających;
• Dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm;
• Łatwiejszy dostęp do wakacji kredytowych dla tych, którzy po 13 marca stracili źródło utrzymania – takie m.in. mają być efekty kolejnej pakietowej ustawy, która złoży się na tarczę antykryzysową. Wczoraj została przyjęta przez Sejm.
• Nasz główny cel to obrona polskich przedsiębiorstw, miejsc pracy i konsumentów przed negatywnymi skutkami COVID-19.

Projekt ustawy przygotowało MR, we współpracy z m.in. KPRM, MAP, MF, MRPiPS, MSWiA, MS, BGK, UOKiK, UKNF, ZUS i UZP.

– Nasze propozycje wypracowaliśmy w dialogu z przedstawicielami pracowników. Jesteśmy też w stałym kontakcie z przedsiębiorcami czy samorządami. Proponujemy rozwiązania dla firm zmagających się z bezprecedensowym kryzysem, aby ułatwić im przetrwanie i ocalenie możliwie dużej liczby miejsc pracy – mówi wicepremier Jadwiga Emilewicz.

I podkreśla: – Tarcza antykryzysowa działa. Wypłacono z niej już, w tym z tarczy finansowej, pomoc o wartości ponad 75 mld zł. Na bieżąco monitorujemy jednak sytuację. Ciągle pracujemy nad nowymi rozwiązaniami i ulepszamy już obowiązujące. Efektem tego jest kolejna ustawa pakietowa, którą właśnie przyjął Sejm.

Polecamy: Przedsiębiorca w kryzysie (PDF)
Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Podatki i prawo gospodarcze. Pakiet 5 ebooków
Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł

Kluczowe rozwiązania ustawy:

– czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE;

– wsparcie budżetów samorządów;

– ułatwienia dot. przetargów;

– dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm;

– wakacje kredytowe dla tych, którzy po 13 marca stracili pracę lub główne źródło dochodu;

– wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań spowodowanych przez COVID-19;

– ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m.in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.

Przepisy antyprzejęciowe

Nie chcemy odstraszać inwestorów, tylko chronić polskie spółki przed wrogimi przejęciami z powodu gorszej sytuacji gospodarczej wywołanej epidemią COVID-19 , z powodu której wycena spółek może być szczególnie niska. W czasie kryzysu wiele firm może popaść w okresowe trudności i przez to stać się „łatwym łupem” dla inwestorów spoza Europy. Chcemy temu zapobiec.

Dlatego wprowadzamy rozwiązania, wzorowane m.in. na przepisach przyjętych niedawno w Niemczech. Zmiany wpisują się także w działania, jakie podejmują inne kraje europejskie (np. Francja czy Włochy), a także pozaeuropejskie, dla ochrony krajowych spółek w interesie publicznym.

Nowe reguły kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znaczącej liczby udziałów (tj. co najmniej 20%) w takich spółkach będą podlegały kontroli Prezesa UOKiK. Ochrona ma dotyczyć przedsiębiorstw, których przychód na terytorium RP przekroczył równowartość 10 mln euro w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.

Regulacja obejmuje podmioty kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego m.in.:

– prowadzące działalność gospodarczą związaną z: energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;

– tworzące oprogramowania wykorzystywane w usługach podstawowych dla społeczeństwa, takich jak:energia, paliwa, zaopatrzenie w wodę, zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport oraz zaopatrywanie w żywność;

– spółki publiczne.Dodatkowo, ustawa wprowadza podstawy do wymiany, za pośrednictwem punktu kontaktowego, informacji o inwestycjach zagranicznych pomiędzy państwami członkowskimi UE i Komisją Europejską.

Wsparcie budżetów samorządów

Wprowadzamy osłonowe rozwiązania dla samorządów. W związku z pandemią COVID-19 odnotowują one obecnie spadek wpływów m.in. z tytułu podatków.

Pakiet ten przewiduje m.in.:

– Podwojenie w okresie czerwiec-grudzień 2020 r. udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Teraz będzie trafiała do nich co druga, nie co czwarta złotówka.

– Wprowadzenie w 2020 r. możliwości nierównowagi strony bieżącej budżetu JST dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych (z PIT, CIT, podatków lokalnych: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, opłaty skarbowej, PCC, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej) będącego skutkiem wystąpienia COVID-19.

– Złagodzenie w 2020 r. reguły fiskalnej ograniczającej zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki (katalog jak wyżej), wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19.

– Wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty janosikowego, przypadające w czerwcu i lipcu 2020 r., miasta będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r. Przykładowo Wrocław równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 15 514 367,00 zł. czy Warszawa równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 201 463 392,67 zł. będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r.

– Uelastycznienie wydatkowania środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19.

– Wprowadzenie możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co poprawi płynność JST. Z subwencji ogólnej za czerwiec miasta otrzymają, przykładowo: Kraków: 80 153 038, 87 zł, Gdynia: 21 926 365,56 zł, a Komorniki: 2 435 789,77 zł.

Ułatwienia dot. przetargów

Ułatwiamy realizację przetargów w warunkach epidemii COVID-19, a także poprawiamy sytuację wykonawców zamówień publicznych.

Dlatego wprowadzamy punktowe zmiany w obszarze zamówień publicznych, które pozwolą na obniżenie kosztów udziału wykonawców w procedurach przetargowych, a także poprawę ich płynności finansowej na etapie realizacji umowy o udzielenie zamówienia publicznego.

Mają temu służyć:

– Zniesienie obowiązku żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych.

– Wprowadzenie obowiązku zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów o udzielenie zamówienia publicznego.

– Obniżenie dopuszczalnej wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

– Ograniczenie dopuszczalności dokonywana potrąceń kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy lub innej wierzytelności, a także dochodzenia przez zamawiających zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

– Uzupełnienie przepisów dot. możliwości zmiany umów z wykonawcami w odpowiedzi na zdarzenia wywołane epidemią COVID-19. W sytuacji, w której COVID-19 wpłynął na prawidłowe wykonanie umowy, strony będą zobowiązane do dokonania odpowiednich zmian w umowach w sprawie zamówienia publicznego.

Przykłady:

Ograniczenie możliwości potrącania kar umownych
Wykonawca w okresie stanu epidemii ogłoszonej związku z COVID-19 nie wykonał w terminie zamówienia publicznego. Zamawiającemu zależało na terminowej realizacji zamówienia, dlatego przewidział w umowie wysoką karę umowną za niedotrzymanie terminu – 200 tys. zł przy wysokości wynagrodzenia 1,2 mln zł. Niewykonanie umowy nie było spowodowane okolicznościami związanymi z COVID-19, zamawiający uprawniony jest zatem do naliczenia i dochodzenia od wykonawcy kar umownych. Zamawiający mógłby wyegzekwować należną karę umowną poprzez jej potrącenie z wynagrodzenia wykonawcy. W takiej sytuacji, wykonawca otrzymałby mniejsze wynagrodzenie, co odbiłoby się na jego płynności finansowej. Zakaz potrąceń przewidziany w ustawie oznacza, że wykonawca otrzyma pełne wynagrodzenie za wykonanie zamówienia, natomiast zamawiający będzie mógł dochodzić kary umownej dopiero po upływie okresu wskazanego w ustawie albo poprzez wezwanie do zapłaty.

Zmiany w wadium i zabezpieczeniu wykonania umowy
Zamawiający wszczyna postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi o wartości 1 miliona złotych. Dotychczasowe przepisy zobowiązywały zamawiającego do żądania od wykonawców wniesienia wadium. Na podstawie wprowadzanej zmiany, zamawiający może zrezygnować z żądania od wykonawców wadium również w przypadku zamówień o wartościach równych lub przekraczających progi unijne. To uprości postępowanie i zwolni wykonawców z dodatkowych obowiązków oraz obniży koszty udziału wykonawców w przetargach.

Zaliczka
Wykonawca podpisał umowę o udzielenie zamówienia publicznego, której przedmiotem jest budowa szkoły. Wysokość wynagrodzenia to 6 mln zł. Termin wykonania zamówienia ustalono na 20 miesięcy od dnia podpisania umowy. Stosując nowe przepisy zamawiający wypłaci wykonawcy zaliczki, np. w łącznej wysokości 2 mln zł. Dzięki temu sytuacja finansowa wykonawcy będzie stabilna i zyska on dostęp do pieniędzy niezbędnych do realizacji zamówienia. Nie musi zabiegać o zewnętrzne finansowanie, które generuje dodatkowe koszty (np. odsetki, opłaty), które przekładają się bezpośrednio na koszt wykonania zamówienia.

Prawie 0,6 mld zł z budżetu państwa na dopłaty do odsetek

Umożliwimy przedsiębiorcom, dotkniętym skutkami COVID-19, możliwość zaciągnięcia kredytów o obniżonym – dzięki dopłatom z budżetu państwa – oprocentowaniu. Rozwiązanie to jest odpowiedzią na zwiększone zapotrzebowanie biznesu na kredyty obrotowe, wynikające z zagrożenia płynności firm. Kwota przeznaczona na dopłaty to 565 milionów złotych, co – zgodnie z szacunkami – powinno pozwolić na wygenerowanie kredytów o wartości ok. 32 miliardów złotych.

Szczegóły rozwiązania:

– Banki będą udzielać przedsiębiorstwom dotkniętym skutkami COVID-19 kredytów; do odsetek dopłaci BGK ze środków budżetu państwa. W tym roku na ten cel trafi z budżetu państwa ponad 296 mln zł, a w przyszłym – ponad 271 mln zł.

– Kredytów tych będą udzielały banki, które zawrą umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Ich listę BGK opublikuje na swojej stronie internetowej. W celu realizacji ustawy w BGK powstanie Fundusz Dopłat do Oprocentowania.

– Adresatami są przedsiębiorcy oraz podmioty prowadzące działalność w sektorze podstawowej produkcji produktów rolnych.

– O takie kredyty będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy niezależnie od wielkości, przy czym wielkość przedsiębiorcy będzie warunkować wysokość uzyskanego wsparcia:

a) przedsiębiorca z sektora MŚP otrzyma dopłatę stanowiącą część odsetek należnych bankowi odpowiadającą 2 punktom procentowym

b) pozostali – w wysokości 1 punktu procentowego.

– Maksymalna pomoc dla przedsiębiorcy z tego instrumentu, czyli dopłata, którą może uzyskać, nie może przekroczyć wyrażonej w złotych równowartości 800 tysięcy euro brutto.

– Umowy kredytu z dopłatą będzie można zawierać do 31 grudnia 2020 r.

Dopłaty będą wypłacane za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy kredytu z dopłatą.

Przykłady wyjaśniające mechanizm; dokładne wyliczenie wysokości dopłaty zależeć będzie od indywidualnego przypadku:

1) Przedsiębiorca z sektora MŚP zaciąga kredyt z dopłatą na 12 miesięcy w wysokości 1 mln zł z oprocentowaniem 4% w skali roku. Koszt takiego kredytu, czyli należnych odsetek, wynosiłby w trakcie rocznego okresu z dopłatami 40 tys. zł, oczywiście poza zwrotem samego kapitału. Dla takiego przedsiębiorcy dopłata wyniesie 2 pkt proc., a więc ostatecznie koszt tego kredytu dla przedsiębiorcy to 20 tys. zł. Taki przedsiębiorca dostanie wsparcie w wysokości 20 tys. zł.

2) Duży przedsiębiorca bierze kredyt z dopłatą na 12 miesięcy w wysokości 100 mln zł z oprocentowaniem 4% w skali roku. Koszt takiego kredytu, czyli należnych odsetek, wynosiłby w trakcie rocznego okresu z dopłatami 4 miliony złotych, oczywiście poza zwrotem samego kapitału. Dla takiego przedsiębiorcy dopłata to 1 pkt proc., a więc ostatecznie koszt tego kredytu dla przedsiębiorcy wyniesie 3 mln zł. Taki przedsiębiorca uzyska zatem pomoc w wysokości 1 mln zł.