Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego to najstarsza świątynia naszego miasta. Została wybudowana ponad sześć wieków temu, a jej potężna ceglana bryła dumnie wyróżnia się w panoramie Koła. Najstarsze rysunki tego kościoła pochodzą z połowy XIX wieku, sprzed 180 lat, ale są mało znane. Dziś przedstawiamy je dzięki ciekawemu artykułowi Marcina Nowackiego.
W latach 1844-1855 na obszarze zaboru rosyjskiego działała Delegacja do opisywania zabytków starożytności w Królestwie Polskim, której zadaniem była inwentaryzacja najważniejszych zabytków zlokalizowanych na obszarze dzisiejszej centralnej Polski. Na jej czele stał Kazimierz Stronczyński, urzędnik pochodzący z Piotrkowa (dziś: Trybunalskiego), który swoją pracę zawodową łączył z rozwijaniem pasji do historii.
Owocem prac komisji było stworzenie tzw. „Albumów Stronczyńskiego”. W jednym z nich, zatytułowanym „Widoki zabytków starożytności w Królestwie Polskim służące do objaśnienia opisu tychże Starozytnosci sporządzonego przez Delegacyę wysłaną z polecenia Rady Administracyjnej Królestwa w latach 1844 i 1846 zebrane. Atlas IV, Gubernia Warszawska, Powiaty: Kaliski, Koniński, Sieradzki, Piotrkowski i Wieluński”, datowanym na 1851 r., odnaleźć można cztery rysunki przedstawiające najstarszy kolski kościół parafialny. Są tam również dwie ryciny ruin kazimierzowskiego zamku.
W latach 40. XIX wieku proboszczem kolskiej parafii był ks. kanonik Tomasz Tobolczyk. W historii zapisał się przede wszystkim jako budowniczy murowanej dzwonnicy po północno-zachodniej stronie świątyni. Ta budowla zastąpiła wcześniejszą drewnianą – uwidocznioną na wspomnianych rysunkach, została wyburzona dopiero niemal 100 lat później, przez Niemców w czasie okupacji.
Opisywane rysunki przedstawiają kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kole jeszcze sprzed rozbudowy zapoczątkowanej przez ks. kanonika Ignacego Górskiego i kontynuowanej przez ks. kanonika Edwarda Narkiewicza, która została zwieńczona rekonsekracją fary 23 czerwca 1895 r. Szczególnie widoczny jest brak kruchty od strony zachodniej – w jej miejscu, naprzeciwko ołtarza, znajduje się wejście do kościoła. Brakuje także od zachodu – kaplicy Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej.
Oprócz trzech zewnętrznych wizerunków, odnaleźć można także rycinę podpisaną jako „starożytny pomnik”. Jest to płyta nagrobna Jana z Garbowa, która wówczas jeszcze znajdowała się w posadzce nawy kościoła, nieopodal wejścia i była rozdeptywana przez wiernych przychodzących na nabożeństwa. 27 lutego 1890 r., staraniem regionalisty Michała Rawity Witanowskiego i jego brata Mieczysława, kamienna tablica została podniesiona, odrestaurowana i wmurowana w wewnętrzną północną ścianę, gdzie możemy ją podziwiać także dzisiaj.
Dzieło Kazimierza Stronczyńskiego z połowy XIX wieku pozwala nam rozwijać wiedzę na temat przeszłości naszego królewskiego grodu. Widoczne na rycinach postaci rozszerzając także spojrzenie na stroje ówczesnych mieszkańców miasta Koła.
Marcin Nowacki
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS