Amarantus. Pseudozboże o niezwykłych cechach

Amarantus został udomowiony prawdopodobnie ok. 5-7 tysięcy lat temu przez Inków, a następnie rozpowszechniony przez Azteków. Aztekowie cenili go za wartości odżywcze, ale miał też on dla nich znaczenie religijne. Podczas niektórych uroczystości ziarno amarantusa mieszano z miodem i tworzono z niego wizerunki bogów. Potem dzielono je na kawałki i rozdawano wśród uczestników ceremonii.

Z czasem uprawy amarantusa zawędrowały do Azji i Afryki. Natomiast w Nepalu, Indiach i Pakistanie, roślina także miała znaczenie religijne.

W XVI wieku amarantus dotarł do Europy, będąc początkowo rośliną dekoracyjną. 50 lat temu John Downton odkrył jej wartości odżywcze, stwierdzając, że jego ziarna zawierają o wiele więcej białka niż kukurydza czy pszenica. I wtedy rozpoczęto uprawy rośliny do celów konsumpcyjnych. Natomiast 15 lat po odkryciu Dawntona, amarantus trafił w kosmos – uprawiano go na pokładzie statku kosmicznego NASA, a ciastka z amarantusa znalazły się w diecie astronautów.

Z klasyfikacji botanicznej wynika, że amarantus jest pseudozbożem, bowiem wywodzi się on z innej rodziny roślin, niż pozostałe zboża. Ale swoimi walorami odżywczymi je przewyższa. W diecie wykorzystywany jest podobnie jak pszenica czy owies.

Dodatkową zaletą tej rośliny jest fakt, że potrafi ona wytrzymać wiele dni bez wody, co sprawia, że może być uprawiana w Afryce Subsaharyjskiej.

Jednak najbardziej zjawiskową częścią amarantusa są jego kwiaty o intensywnej różowoczerwonej barwie. Stąd też nazwa jednego z kolorów – amarantusowy.

Amarantus spełnia dużą rolę w światowej kulturze i gospodarce. Już w czasach antycznych wykorzystywano go przy produkcji kosmetyków. Jest stosowany w browarach jako podstawa piwa bezglutenowego. Wykorzystuje się go do oczyszczania gleby z toksycznego lidu.

Amarantus w kuchni najczęściej wykorzystywany jest jako ziarno ekspandowane i stanowi zdrową przekąskę w połączeniu z miodem. Ugotowane ziarna amarantusa są składnikiem granoli zastępując płatki owsiane. Jest też świetnym dodatkiem do dań obiadowych, jako zamiennik kasz, ryżu czy ziemniaków.

Mąka z amarantusa sprawdza się świetnie w naleśnikach, plackach, babeczkach czy krakersach. Dodawana jest także do innych mąk przy wypieku zdrowego pieczywa.

Wykorzystuje się również liście amarantusa, które dostarczają cennych składników odżywczych, są one jadalne i bardzo korzystnie wpływają na ludzki organizm. Można je dodawać do zup, sałatek i jako zamiennik szpinaku.

Amarantus to superfood, ponieważ jego najcenniejszy składnik to skwalen – lipid. Dla człowieka o tyle istotny, że ma działanie antynowotworowe, grzybobójcze i antybakteryjne. Lipid ten bowiem dostarcza tlen do komórek, spowalniając ich starzenie się i poprawia ich zdolności obronne.

Bardzo wysoka zawartość białka w amarantusie pozwala porcją 150 g zaspokoić dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na ten składnik.

Posiada on także cenne aminokwasy, wapń, witaminę K, C, fosfor. Zmniejsza poziom złego cholesterolu we krwi, usprawnia pracę układu trawiennego i daje uczucie sytości. Amarantus nie zawiera glutenu i dlatego sprawdza się w diecie osób z brakiem tolerancji na gluten.

Cechuje się wysokim poziomem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Dlatego po otwarciu opakowania z amarantusem, należy przechowywać go w lodówce, a czas przechowywania może być długi.

Składniki:

• 1 szklanka ugotowanych ziaren amarantusa,
• 1 jabłko,
• 2 łyżki pokruszonych migdałów,
• 2 łyżeczki miodu,
• szczypta cynamonu

Przygotowanie:

1. Amarantus wymieszaj z miodem i cynamonem.
2. Obierz jabłko i połowę zetrzyj na tarce, dodaj do ziaren z miodem i wymieszaj.
3. Resztę jabłka pokrój na plasterki, połóż na wierzchu i posyp migdałami.

Składniki:

• 3 łyżki gotowanego amarantusa,
• garść sałaty,
• 1 zielony ogórek,
• 1/2 czerwonej papryki,
• 3 łyżki jogurtu naturalnego,
• 1 plaster wędzonego łososia,
• 1 łyżka kiełków,
• sól i pieprz,
• oliwa

Przygotowanie:

1. Jogurt wymieszaj z solą i pieprzem . 
2. Do miski włóż amarantus, sałaty, pokrojoną paprykę i ogórek oraz łososia pokrojonego na paski. Lekko wymieszaj.
3. Polej jogurtem i oliwą, połóż kiełki.