Trudno dziś sobie wyobrazić, ale Żytno było w przeszłości miasteczkiem (z łac. oppidum). Dokument lokacyjny zaginął w pomroce dziejów, otrzymałem jednak na ten temat pewne informacje od pana Wiesława Witkowskiego z Niemiec. Według jego ustaleń lokację dla Żytna „załatwił” niejaki Zbigniew z Brzezia, potomek Zadorów, którzy byli właścicielami Żytna. Zbigniew z Brzezia był dyplomatą, zasłużonym marszałkiem walczącym w bitwie pod Grunwaldem. Taka postać miała zapewne kontakty i możliwości, aby załatwić lokację dla Żytna. A trzeba przyznać, że nie było to takie proste. Porównując tę sytuację np. z pobliskim Koniecpolem, właściciele tejże miejscowości musieli się udać aż do Budy na Węgrzech, aby tam Władysław Warneńczyk wydał akt lokacyjny. Zbigniew z Brzezia ponoć aż takich starań czynić nie musiał. Akt lokacyjny miał zostać wydany dla Żytna w roku 1424 albo 1425. Z 1441 roku pochodzi najstarsza zachowana informacja o Żytnie jako o osadzie miejskiej. Która data jest bliższa prawdy – chyba tego nigdy nie ustalimy.
W późniejszym czasie mieszkańcy Żytna musieli starać się o podtrzymanie statusu miejskiego. W 1557 roku król Polski Zygmunt August nadał dla Żytna przywilej organizowania czterech jarmarków rocznie, co miało przynieść większe dochody. W XVII wieku wybudowano tam xenochodium, czyli szpital, a raczej przytułek dla najuboższych. Oczywiście nie mogło w mieście zabraknąć ratusza, który znajdował się w centrum wsi, na rozwidleniu dróg do Silnicy, Kobiel Wielkich i Sekurska.
Faktem natomiast jest, że Żytno utraciło prawa miejskie w 1797 roku z inicjatywy ówczesnego właściciela Józefa Hiacentego Jacka Siemieńskiego, a ogłoszono to oficjalnie w 1800 roku. Siemieński miał powód, żeby Żytno nie posiadało praw miejskich. Jako dziedzic musiał bowiem płacić wójtowi, czyli faktycznemu zarządy administracyjnemu kwotę 600 zł rocznie. Podobno było to bardzo dużo. A Żytno leżące na uboczu, z dala od ważnych szlaków komunikacyjnych nie przynosiło wystarczających dochodów. Po śmierci Siemieńskiego (1819 r.) mieszkańcy podejmowali aż trzykrotnie starania o odzyskanie praw miejskich, m.in. w roku 1820. Mieli w tym swój interes – uniknęli by pańszczyzny. Bezskutecznie.
Zobacz podobne artykuły:
Ważne informacje
Jestem autorem wszystkich artykułów i zdjęć (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku). Czasami korzystam ze starych zdjęć znalezionych w internecie, prasie, książkach, przesłanych przez Czytelników. Staram się pytać o zgodę na wykorzystanie takiego zdjęcia, ale nie zawsze to jest możliwe, a czasem niepotrzebne. Jeśli jednak naruszyłem czyjeś prawa autorskie, proszę o kontakt. Zdjęcia w artykułach są mniej więcej aktualne w stosunku do daty opublikowania artykułu, chyba, że zaznaczyłem inaczej. Jeśli znalazłaś/-eś błąd, chcesz coś zasugerować, skrytykować, pochwalić, napisz na [email protected] – wychodzę z założenia, że nie jestem nieomylny i mogłem coś przegapić, o czymś zapomnieć albo po prostu czegoś nie wiem. Pamiętaj także, że możesz sobie do woli i za darmo czytać, oglądać, ale nie wolno Ci kopiować żadnych moich tekstów oraz żadnych zdjęć. Jeśli jednak bardzo chcesz wykorzystać coś mojego, napisz na [email protected] – na pewno się dogadamy i tu niekoniecznie chodzi o pieniądze 🙂
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS