Sprawa ma duże znaczenie dla praw osób transpłciowych w zatrudnieniu – twierdzi RPO. Po raz pierwszy polski sąd rozpatrywał bowiem zarzut naruszenia zasady równego traktowania ze względu na tożsamość płciową na podstawie ustawy o równym traktowaniu z 3 grudnia 2010 r. Nie zakazuje ona wprost dyskryminacji ze względu na tę cechę. Niedozwolone jest jednak nierówne traktowanie – m.in. w obszarze zatrudnienia, także niepracowniczego – ze względu na płeć.
Nie chciała męskiego munduru
Osoba transpłciowa została przyjęta do pracy na podstawie umowy
cywilnoprawnej w firmie ochroniarskiej. W czasie rekrutacji
zleceniodawca traktował powódkę jak kobietę. Tak funkcjonowała ona w społeczeństwie i tak była odbierana. Ponieważ jednak proces sądowy o ustalenie płci był wówczas w toku, formalnie posługiwała się dokumentem tożsamości wskazującym płeć męską. Gdy odkrył to zleceniodawca, to w upokarzających okolicznościach
uniemożliwił jej podjęcie obowiązków. Postawił warunek: zgodę na pracę w
męskim umundurowaniu.
Powódka skierowała
więc do sądu pozew o odszkodowanie (a jednocześnie zadośćuczynienie) za
naruszenie zasady równego traktowania ze względu na płeć (tożsamość
płciową) poprzez dyskryminację bezpośrednią i molestowanie. Sąd I instancji oddalił powództwo. Powódka wniosła apelację.
Wtedy
do sprawy przyłączył się RPO. Dowodził, że sąd I instancji błędnie
zastosował ustawę o równym traktowaniu. Przyjął bowiem, że powódka
powinna była udowodnić fakt naruszenia zasady równego traktowania,
podczas gdy ustawa przenosi ciężar dowodu na pozwanego. Rzecznik
przedstawił także kontekst sytuacji prawnej osób transpłciowych w
Polsce, zwłaszcza w obszarze zatrudnienia, gdzie nierówne traktowanie
dotyka je najczęściej.
Czytaj więcej
29 września 2020 r. Sąd Okręgowy zmienił
wyrok sądu I instancji i uwzględnił powództwo w całości, w tym
roszczenie o odszkodowanie. Uznał za zasadne zarówno zarzut naruszenia
prawa procesowego, jak i materialnego – zgodnie z argumentacją powódki i
RPO.
W ustnym uzasadnieniu sąd wskazał, że choć kwestia
transseksualizmu nie doczekała się samodzielnej regulacji w Polsce, to
jednak częścią polskiego porządku prawnego jest zakaz dyskryminacji osób
transseksualnych, bowiem zasada ta stanowi element prawa wspólnotowego.
Podkreślił też, że „ustawa o równym traktowaniu wdraża przepisy UE.
Należy więc dokonywać wykładni tych przepisów w sposób zgodny z zasadami
prawa wspólnotowego i orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE.”
Od tego wyroku skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego złożył Prokurator Generalny. Twierdzi on m.in., że pracodawca (przedsiębiorca) został ograniczony w swoich wolnościach i prawach konstytucyjnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – „mimo że w istocie nie wykazywał żadnych działań dyskryminujących”.
Autopromocja
Historia Uważam Rze
Teraz z darmową dostawą i e‑wydaniem gratis!
ZAMÓW
Swoboda działalności kontra godność człowieka
RPO jest skardze przeciwny i wniósł, by SN ją oddalił.
“Nie ulega wątpliwości, że tożsamość płciowa osoby
transpłciowej podlega ochronie prawnej – także w okresie przed sądowym
ustaleniem płci. A odmowa przyznania stroju kobiecego powódce i wymóg,
by obowiązki wykonywała w stroju męskim, stanowiły przejaw jej
dyskryminacji. Gdyby powódka nie była osobą transpłciową, uzyskałaby
możliwość noszenia stroju zgodnego z jej tożsamością płciową. Została
zaś potraktowana mniej korzystanie wyłącznie ze względu na tożsamość
płciową: fakt, że pozostaje metrykalnie płci męskiej, a wygląda,
zachowuje się i czuje się jak kobieta” – z tą argumentacją Sądu Okręgowego zgadza się RPO.
W piśmie procesowym do SN Rzecznik przedstawił szczegółowo
standardy ochrony prawnej osób transpłciowych. Przywołał stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że tożsamość płciowa osób transpłciowych podlega ochronie także w okresie przed dokonaniem prawnej tranzycji (wyrok z 11 października 2018 r. w sprawie S.V. przeciwko Włochom, skarga nr 55216/08).
– W świetle norm konwencyjnych oraz konstytucyjnych,
przyznanie ochrony sądowej przed dyskryminacją w zatrudnieniu oso … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS