Sok z granatu najprawdopodobniej towarzyszy ludzkości już od tysięcy lat i paradoksalnie jest dzisiaj mniej znany i popularny niż dawniej. Współcześnie znamy go przede wszystkim pod postacią grenadyny – słodkiego syropu wykorzystywanego do przygotowania koktajli. W świetle współczesnych badań naukowych sok z granatu okazuje się być jednak niezwykle atrakcyjnym naturalnym lekiem, jak również elementem profilaktyki chorób cywilizacyjnych.
- Sok z granatu w tradycji kulinarnej
- Jak powstaje sok z granatu?
- Składniki odżywcze w soku z granatu
- Imponujące właściwości zdrowotne sok z granatu
- Sok z granatu jako naturalny antybiotyk?
- Sposoby zastosowania soku z granatu
- Sok z granatu w kuchni
- Jak wybrać sok z granatu?
Owoce granatu (Punica granatum) pochodzą z Persji, ale już w czasach starożytnych stały się popularne na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego, Półwyspu Arabskiego, a nawet Indii i Chin. Cieszyły się one ogromną estymą wśród Izraelitów, symbolizując wierność, świętość i obfitość. W innych kulturach pestki granatowego jabłka łączone były z płodnością i za ich pomocą wróżono nawet liczbę dzieci, które powije dana niewiasta. Dla wczesnych chrześcijan z kolei granaty wiązały się z ideą rezurekcji oraz dziewictwa.
Sok z granatu w tradycji kulinarnej
Historycy przyglądający się książkom kucharskim sprzed 500 lat uważają, że granaty były wówczas znacznie częściej wykorzystywane niż dziś, co wiązało się z faktem inwazji Arabów na Hiszpanię i Sycylię. Uważa się wręcz, że hiszpańska prowincja Granada nazwana została od granatowego jabłka. W XVI-wiecznych przepisach kwaśny sok z granatów stosowany był jako przyprawa, która nie tylko dodawała potrawom smaku, ale również zmiękczała mięso – można powiedzieć, że był on substytutem dla współczesnego użycia soku z cytryny. Do dnia dzisiejszego sok z granatu odgrywa dominującą rolę w kuchni Bliskiego Wschodu i Indii, a po osłodzeniu bywa popularnym napojem orzeźwiającym.
Jak powstaje sok z granatu?
Każdy, kto miał kiedyś w rękach granatowe jabłko, wie, że jest to owoc niezwyczajny, którego miąższ, raczej niż tworzyć jedną strukturę, otacza pojedyncze – dość duże i liczne – pestki. Po rozkrojeniu czerwony sok wycieka zwykle dość obficie, ale trudno go ręcznie wydobyć z pojedynczych kapsułek miąższu. Stąd do wyciskania świeżych soków wykorzystuje się zazwyczaj specjalne prasy do owoców cytrusowych, które odciskają ciecz, zatrzymując większość stałych cząstek. Naturalnie na masową skale rozwija się całe linie fabryczne, które w kolejnych etapach gwarantują mycie owoców, selekcję, rozłupywanie skórki, oddzielanie miąższu, wyciskanie, pasteryzację i butelkowanie. Tym sposobem powstają soki 100% bez dodatku konserwantów, substancji słodzących i smakowych. Są one dość kwaśne i cierpkie, przez co trudno pije się je bez rozcieńczenia. Alternatywnie, na rynku dostępne są również dosładzane napoje na bazie soku z granatu.
Składniki odżywcze w soku z granatu
Sok z granatu jest dość kaloryczny i bogaty w cukry, nawet w wersji 100%. Jak inne soki owocowe, zawiera zaledwie śladowe ilości białka i tłuszczu, ale jest dobrym źródłem witaminy K, potasu, kwasu foliowego oraz manganu. Zawartość witaminy C zależy od sposobu przygotowania soku – w tym świeżo wyciskanym jest bardzo wysoka, ale w tym pasteryzowanym spada praktycznie do zera.
Jak się łatwo domyśleć z samej barwy, sok z granatu jest bardzo bogaty w antyoksydanty, blisko związane z intensywnymi kolorami owoców i warzyw. Studia naukowe podkreślają szczególnie wysoki poziom polifenoli – jest ich tu więcej w przeliczeniu na 100 ml niż w sławnych czerwonym winie czy zielonej herbacie! Łącznie sok z granatu zawiera ponad 100 aktywnych związków, a zdaniem naukowców do najważniejszych należą punikalagina i punikalina – silne antyoksydanty o działaniu przeciwzapalnym.
Uwaga! Wysoki poziom naturalnych cukrów sprawia, że sok z granatu nie jest wskazany dla cukrzyków oraz osób o zdiagnozowanym syndromie metabolicznym.
Imponujące właściwości zdrowotne sok z granatu
Sok z granatu pojawia się w licznych metaanalizach naukowych i badaniach zarówno jako substancja lecznicza, jak i element profilaktyki. Jedną z jego ciekawszych właściwości jest zdolność do obniżania systolicznego i diastolicznego ciśnienia krwi. Aby osiągnąć widoczne rezultaty wymagane jest jednak codzienne picie 1-3 szklanek soku z granatu przez okres minimum 3 tygodni! Dla zdrowia serca istotny jest również potencjał obniżania poziomu cholesterolu we krwi.
Wspomniane wyżej działanie związane jest prawdopodobnie z wysoką zawartością przeciwutleniających polifenoli, które dodatkowo wykazują korzystny wpływ na stany zapalne naczyń krwionośnych, a wręcz uważa się, że mogą odwracać część zmian miażdżycowych. Sok z granatu rozpatrywany jest również dość szeroko pod kątem prewencji nowotworów. Szczególnie obiecujące są studia łączące konsumpcję czerwonego napoju z aktywnym hamowaniem wzrostu komórek rakowych nowotworu prostaty. Sugeruje się również skuteczność soku z granatu w przeciwdziałaniu rakowi piersi i jelita grubego.
Dalej, konsumpcja sok z granatu łagodzić może stany zapalne jelit, łącznie z chorobą Crohna, i schorzenia o podłożu reumatycznym oraz poprawiać regenerację mięśni po wysiłku fizycznym. Są wreszcie badania, które sugerują, że codzienne picie soku z granatu zwiększa potencjał pamięciowy u osób starszych i może zapobiegać procesom degeneracyjnym w mózgu. W tym kontekście kwaśny napój może być postrzegany jako profilaktyka choroby Alzheimera.
Sok z granatu jako naturalny antybiotyk?
Badania soku z granatu wskazują, że posiada on silne właściwości bakteriobójcze. Wykorzystać go można przede wszystkim do dbałości o zdrowie jamy ustnej – ustalono, że picie niesłodzonego soku leczy i zapobiega zapaleniom dziąseł, a nawet paradontozie. Świeżo wyciśnięty sok z granatu bogaty jest ponadto w witaminę C i E, które wspomagają układ odpornościowy w walce z sezonowymi infekcjami. Istnieje wręcz hipoteza, że sok z granatu może mieć działanie przeciwwirusowe.
Sposoby zastosowania soku z granatu
Jak już wyżej wspomniano, sok z granatu to ciekawa przyprawa o wyrazistym kwaśnym smaku, pięknej barwie i właściwościach zmiękczających mięso. Doskonale nadaje się więc jako składnik marynat i sosów zwłaszcza do wieprzowiny, wołowiny i dziczyzny.
Z soku z granatu można jednak również przygotowywać słodkie smakołyki – od napojów zimnych i ciepłych, po galaretki. Przemysł spożywczy na jego bazie produkuje znany bywalcom barów syrop grenadyna, jak również granatową melasę, bardzo gęstą i ciemnoczerwoną. Ta ostatnia popularna jest zwłaszcza w kuchni irańskiej i tureckiej i wykorzystywana bywa najczęściej do doprawiania sałatek.
Sok z granatu w kuchni
Udka z kurczaka w marynacie z soku z granatu
Składniki:
Przygotowanie:
Suche przyprawy (poza solą) łączymy i mieszamy. 2/3 mieszanki wsypujemy do dużej misy z udkami i przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Obtaczamy mięso w ziołach, a następnie umieszczamy w dużym zamykanym worku foliowym. Dolewamy sok, zamykamy i wkładamy do lodówki na 12 godzin. Następnego dnia osuszamy udka papierowym ręcznikiem, smarujemy olejem i wykładamy do natłuszczonego naczynia żaroodpornego. Posypujemy na wierzchu resztą ziół i pieczemy w temperaturze 200 stopni ok 45-50 minut. W międzyczasie marynatę wlewamy do garnuszka i gotujemy na małym ogniu, aż zgęstnieje. Upieczone mięso polewamy sosem.
Panna cotta z galaretką z grantu
Składniki:
Galaretka:
- 1 opakowanie galaretki malinowej
- 300 ml soku z granatu
Przygotowanie:
Żelatynę namaczamy w zimnej wodzie na 5 minut. Kremówkę, mleko, cukier i nasionka z wanilii podgrzewamy w garnuszku. Jogurt przekładamy do dzbanka i lekko mieszamy. Odciśniętą żelatynę przekładamy do garnka, po uprzednim zdjęciu go z ognia i mieszamy do rozpuszczenia. Gdy całość ostygnie przelewamy ją do dzbanka z jogurtem i delikatnie ubijamy. Masę przelewamy do 6 szklanek o pojemności co najmniej 200 ml i wkładamy do lodówki. Sok z granatu podgrzewamy i rozpuszczamy w nim galaretkę. Gdy przestygnie, nalewamy ją delikatnie do szklanek z panna cotta i ponownie wkładamy do lodówki. Podajemy na zimno udekorowane pestkami z granatu.
Jak wybrać sok z granatu?
Optymalnie jest wyciskać sok z granatu samodzielnie w domu i wypijać go jak najszybciej po przygotowaniu. Tylko wówczas potencjał witaminy i antyoksydantów może być bowiem optymalnie wykorzystany. Do celów kulinarnych można oczywiście wykorzystywać gotowe pasteryzowane soki, które nadają się również do picia. Wybierajmy jednak produkty pochodzące z ekologicznych upraw, nie doprawiane konserwantami i słodzikami, a idealnie również niefiltrowane. Jeśli będą dla domowników zbyt intensywne w smaku, zawsze można połączyć je z odrobiną miodu i wody bądź też sokiem jabłkowym!
Bibliografia
- Lorna J. Sass; “Pomegranates: Rich In History and Taste”; data dostępu: 2020-10-22
- Natalie Butler; “Fifteen health benefits of pomegranate juice”; data dostępu: 2020-10-22
- Aida Zarfeshany i in.; “Potent health effects of pomegranate”; data dostępu: 2020-10-22
- Aviram M, Dornfeld L i in.; “Pomegranate juice flavonoids inhibit low-density lipoprotein oxidation and cardiovascular diseases: studies in atherosclerotic mice and in humans”; data dostępu: 2020-10-22
- Shahindokht Bassiri-Jahromi; “Punica granatum (Pomegranate) activity in health promotion and cancer prevention”; data dostępu: 2020-10-22
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS