Potrzeba doposażenia żołnierzy, m.in. w ciepłą odzież i obuwie, oraz szkoleń z postępowania wobec tłumu i prowokacji białoruskich służb – to niektóre z wniosków przekazanych przez RPO resortowi obrony po wizytacji posterunków przy granicy z Białorusią.
Od 7 do 9 grudnia pracownicy Wydziału ds. Żołnierzy i Funkcjonariuszy Biura RPO wizytowali kilkadziesiąt posterunków na pasie granicznym na Podlasiu. Prowadzili rozmowy z żołnierzami i ich przełożonymi. Wcześniej RPO pytał szefa MON o warunki socjalne, sposób przygotowania do służby w nietypowych warunkach i pomoc psychologiczną dla żołnierzy kierowanych do wsparcia Straży Granicznej.
Jak przekazało Biuro RPO w opublikowanej w piątek informacji, po wizytacji rzecznik stwierdził, że “trudna i stresująca służba na granicy jest dla wielu żołnierzy nowym doświadczeniem, do czego nie byli szkoleni”. RPO przedstawił MON problemy i wnioski zgłaszane przez żołnierzy: konieczność wyekwipowania w kurtki puchowe i obuwie zimowe; zasygnalizował też, że z powodu niskich temperatur żołnierze stawiali improwizowane zadaszone posterunki ogrzewane kozą.
“Należy podkreślić prezentowane przez wszystkich rozmówców wysokie morale oraz świadomość wagi misji. Z rozmów wynika też pozytywna ocena funkcjonowania Centrum Pomocy Rodzinom żołnierzy strzegących granicy” – podkreśliło Biuro RPO w opublikowanej w piątek informacji.
Najtrudniejszą sytuację wizytatorzy stwierdzili w Mielniku, gdzie żołnierze 10 Brygady Kawalerii Pancernej ze Świętoszowa zostali “zgrupowani w części na podmokłym terenie, w bezpośrednim pobliżu Bugu”, a nagrzewnice namiotów często się psuły. Problem został rozwiązany – żołnierze zostaną przekwaterowani do kontenerów mieszkalnych” – stwierdzili przedstawiciele RPO.
Dowódcy zgrupowania Białowieża przedstawili wizytującym dane, z których wynika, że po uwzględnieniu kosztów transportu elementów składowych obozowiska oraz związanych z eksploatacją, zakwaterowanie żołnierzy pod namiotami jest droższe niż zakwaterowanie w hotelach lub innych kwaterach. W tej sprawie zastępca RPO interweniował w grudniu u szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.
“Z odpowiedzi wynika, że przeprowadzona analiza jednoznacznie wskazuje, iż miesięczne koszty zakwaterowania żołnierzy w kontenerach mieszkalnych w Białowieży będą znacznie niższe od obecnie ponoszonych związanych z zakwaterowaniem w hotelach w Białowieży” – przekazało Biuro RPO. Zaznaczyło zarazem, że wyliczone koszty nie uwzględniają odszkodowania, które poniesie Skarb Państwa w związku z wprowadzeniem w Białowieży zakazu przebywania w strefie przygranicznej. “W ocenie rzecznika łączny koszt zakwaterowania żołnierzy w hotelach w Białowieży okaże się wówczas niższy” – zrelacjonowało Biuro RPO.
Przedstawiciele rzecznika stwierdzili, że dzięki dostępnej tam bazie noclegowej “żołnierze mogą odpocząć po ciężkiej służbie w bardzo dobrych warunkach, co pozytywnie wpływa na ich morale, np. żołnierze 34 Brygady Kawalerii Pancernej z Żagania praktycznie w 100 proc. wracają na granicę – choć z uwagi na bagienny teren to jeden z trudniejszych odcinków do zabezpieczenia”. Rozmowy z żołnierzami świadczą, że im gorsze warunki służby, tym chętniej korzystają oni ze zwolnień lekarskich po powrocie z rotacji.
“Trudny teren służby na pasie granicznym (lasy, bagna oraz rejony przyległe do Bugu), a także niskie temperatury i częste opady spowodowały budowanie przez żołnierzy zaimprowizowanych drewnianych zadaszonych posterunków (często ogrzewanych tzw. kozą), przed którymi dodatkowo palone są ogniska. Drewno opałowe zapewniają nadleśnictwa, samorządy i poszczególne osoby; dostarczany jest też węgiel do piecyków” – poinformowało Biuro RPO.
Służby na granicy pełnione są w cyklu 8 lub 12 godzinnym w patrolach dwuosobowych, w których skład wchodzi co najmniej jeden doświadczony żołnierz (wielu z nich ma za sobą misje wojskowe w Iraku czy w Afganistanie). Rotacja zgrupowań odbywa się najczęściej co 14 dni. Po tygodniowym pobycie w domu żołnierze wracają do służby na granicę.
RPO zwrócił uwagę, że niektórzy żołnierze 4 Pułku Przeciwlotniczego z Czerwieńska pełnią nieprzerwanie służbę w rejonie Dubicz Cerkiewnych od początku listopada 2021 r., co wynika z braku możliwości kadrowych wymiany w tym samym czasie wszystkich żołnierzy.
Żołnierze pełnią służbę na granicy z bronią długą i mają do niej nieograniczony dostęp, także po służbie. Jedynie żołnierze zgrupowania Białowieża po służbie przekazują magazynki z amunicją do depozytu, natomiast sama broń pozostaje pod ich opieką.
“Specyficzna służba na granicy w trudnych i stresujących okolicznościach (prowokacje służb białoruskich, kontakt z agresją imigrantów) jest dla wielu całkowicie nowym doświadczeniem, do którego żołnierze nie byli szkoleni. Brak wyćwiczonych metod działania w tak diametralnie różnej sytuacji, może powodować u niektórych poczucie niepewności co do poprawności podejmowanych w stresie działań” – stwierdził RPO.
W piśmie do ministra obrony zawarł wniosek o uwzględnienie w planach szkoleń tematów, jak np. “walka z tłumem”, podobnie jak w przypadku żołnierzy przygotowywanych do misji wojskowych (ostatnio na Bałkanach).
Inne wnioski dotyczą doposażenia żołnierzy w kurtki puchowe (jakie mają wojska specjalne). “Nie są one wprawdzie przeznaczone na tę strefę klimatyczną, jednak dolegliwe mrozy, a także fakt, że żołnierze ubierają się na tzw. cebulkę, a większość elementów nie stanowi regulaminowego umundurowania”, przemawia – zdaniem rzecznika – za takim rozwiązaniem.
RPO wystąpił też o dostarczenie obuwia zimowego – nie wszyscy, szczególnie młodzi żołnierze, je otrzymali; brakuje też małych rozmiarów gumofilców dla kobiet.
RPO postuluje także “doposażenie żołnierzy w tarcze i pałki oraz gaz łzawiący w plecakach (z uwagi na większy zasięg niż miotacze ręczne)”.
Zdaniem RPO konieczne jest też przyspieszenie realizacji zamówień wyposażenia i nadanie pierwszeństwa zamówieniom na potrzeby żołnierzy pełniących służbę na granicy. “Zarówno dowódcy jak i żołnierze wyrażali stanowczą dezaprobatę dla procesu realizacji zapotrzebowani” – zauważyło Biuro RPO.
Przedstawiciele rzecznika stwierdzili, że jedzenie jest dostępne całodobowo, bez ograniczeń dla wszystkich zmian; żołnierze mogą zabierać żywność na posterunki na granicy. Na kozach można podgrzać strawę, zaparzyć gorący napój, a przy ognisku upiec kiełbasę. Od lokalnych społeczności żołnierze dostają ciasta i słodycze.
Wysłannicy RPO stwierdzili, że we wszystkich zgrupowaniach zapewnione są toalety przenośne i natryski z ciepłą wodą. Można też wyprać i wysuszyć odzież.
W niektórych jednostkach żołnierze zgłaszali zastrzeżenia co do wydajności kontenerów prysznicowych. Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek poprosił ministra Mariusza Błaszczaka o stanowisko w opisanych sprawach.
autor: Jakub Borowski
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS