Prywatne więzienia w USA jak obozy niewolniczej pracy

Czytaj też: Prywatne więzienia w USA to miliardowy biznes. Jak działa?

Jedna czwarta więźniów świata

Jako czarni mężczyźni obaj odczuliśmy na własnej skórze metody i skutki funkcjonowania amerykańskiego kompleksu więzienno-przemysłowego – skorumpowanego systemu wyzysku obywateli w majestacie prawa. Trudno o bardziej rażący przykład zwyrodnienia kapitalizmu. Właściciele zakładów penitencjarnych traktują ludzi jak towar. Sytuacja przypomina ustrój niewolniczy zniesiony przed wybuchem Wojny Secesyjnej.

Wskaźniki przestępczości z roku na rok spadają, tymczasem za kratami przebywa 2,3 mln Amerykanów. Jedna czwarta wszystkich więźniów świata. Półtora raza tyle, co w Chinach mających blisko pięć razy więcej ludności niż USA. Od roku 1970, gdy weszła w życie ustawa antynarkotykowa, liczba osób pozbawionych wolności wzrosła ośmiokrotnie. Nie wywarło to żadnego wpływu na bezpieczeństwo, a pociąga za sobą ogromne wydatki i problemy społeczne, zwłaszcza wśród mniejszości etnicznych.

Siedzi lub siedział co 4. czarnoskóry, co 6. Latynos i co 17. biały. Narkomani stanowią 13 procent czarnej i 12 procent białej populacji. Wśród osób aresztowanych za narkotyki: Afroamerykanów jest 40 procent, skazanych – 55 proc., odsiadujących wyroki – 75 proc. Wcale nie dlatego, że popełniają więcej przestępstw. Po prostu nie mają pieniędzy na kaucje i adwokatów z prawdziwego zdarzenia.

Zamiast leczyć ofiary uzależnień, wykorzystujemy je jako towar. Ogółem w placówkach należących do prywatnych korporacji przebywa 230 tys. więźniów – 19,5 proc. wszystkich skazanych przez sądy federalne i 6,8 proc. odsiadujących wyroki stanowe. Ponadto placówki przechwytują prawie trzy czwarte z 300 tys. imigrantów zatrzymywanych co roku przy nielegalnym przekraczaniu granicy.

Zwolennicy wolnego rynku argumentują, że prywatne firmy są zawsze bardziej efektywne niż rządowa biurokracja, a oszczędności zostają w kieszeni podatników. Tyle, że prawidłowość nie dotyczy biznesu działającego na styku z biurokracją. Wiedzą o tym doskonale np. dostawcy wojskowi. Kongresowe Biuro Kontroli Rządu (GAO) i Departament Sprawiedliwości ustaliły, że prywatne więzienia nie przynoszą budżetowi żadnych oszczędności.

Oszczędzają natomiast właściciele i ajenci zakładów karnych – na żywności, opiece lekarskiej oraz psychologicznej, monitoringu, wyposażeniu strażników. Efekt jest taki, że w prywatnych placówkach notuje się o połowę więcej napaści na strażników i dwie trzecie więcej obrażeń zadawanych przez więźniów towarzyszom. Trudno się dziwić: każdy przedsiębiorca dąży przede wszystkim do maksymalizacji zysku. Jeden osadzony przynosi firmom typu CoreCivic, GEO Group czy Management & Training Corporation (MTC) czysty dochód rzędu 3300 dol. Rząd płaci im w sumie 6 miliardów rocznie.

12 centów na godzinę

Istnieje wiele sposobów na przywrócenie sprawiedliwości i przerwanie łańcucha dostaw żywego towaru. Przede wszystkim złagodzenie kar za posiadanie niewielkich ilości narkotyków i sensowne, lokalne programy leczenia uzależnień. Należy zmienić przepisy o kaucjach.

Obecnie – jeśli kogoś nie stać na wpłatę poręczenia – winny czy nie, czeka do rozprawy pośród zawodowych kryminalistów, co dzień walcząc, by nie spaść na dno patologicznej hierarchii. Dlatego burmistrz Nowego Jorku, Bill de Blasio zniósł obowiązek wpłacania kaucji dla podejrzanych o wykroczenia i przestępstwa bez użycia przemocy.

Powinniśmy pomyśleć o zmianie sposobu nominowania sędziów. Wybierani w głosowaniu powszechnym, aby utrzymać stanowisko, ferują najsroższe wyroki z możliwych, bo tego oczekuje większość elektoratu. Biorą pieniądze na kampanie od adwokatów procesowych, grup nacisku i firm, które chcą utrzymania dotychczasowego porządku. Według Center for Responsive Politics korporacje GEO i CoreCivic wydają na polityczny lobbing 4 mln dol. rocznie. My nazywamy owe wydatki łapówkami.

Kongres może zakazać wykorzystywania więźniów jako siły roboczej. Wytwarzają oni 100 proc. hełmów, pasów amunicyjnych, kamizelek kuloodpornych, mundurów, namiotów, plecaków i innego ekwipunku kupowanego przez armię, 93 proc. narzędzi malarskich, 36 proc. sprzętu AGD, 21 proc. mebli, zarabiając 12-40 centów na godzinę.

Ponadto większość stanów zalegalizowała przymusowy najem siły roboczej w zakładach karnych. Korzysta z niej m.in.: IBM, Boeing, Motorola, Microsoft, Dell, Hewlett-Packard, Intel, Revlon, Macy’s, Pierre Cardin. Płacą do 2 dolarów na godzinę. Dlatego w amerykańskich sklepach jest coraz więcej produktów wytworzonych w USA zamiast Chinach. Stawka taka sama, a odpadają koszty transportu i cła. Zarabiający grosze więźniowie czyszczą skażenia przemysłowe i fabryczne kominy.

Działać musimy teraz. Sukcesy ruchu Black Lives Matter sprawiły, że mamy atmosferę polityczną sprzyjającą reformie jak nigdy wcześniej. W kilku stanach lokalne władze wprowadziły już ustawy według projektu zatytułowanego American Anti-Corruption Act, a przygotowanego przez organizację RepresentUs.

Desmond dowiódł, że można. Po wyjściu z więzienia zebrał 760 000 podpisów, dzięki czemu legislatura Florydy uchwaliła głosami obu partii ustawę Rights Restoration Coalition przywracającą 1 400 000 byłych stanowych więźniów prawo udziału w wyborach. Obowiązkiem rządu jest strzeżenie swobód obywateli a nie korporacji czerpiących zyski z pracy niewolniczej. Zmiany uda się przeprowadzić, jeśli wszyscy razem staniemy po właściwej stronie.

Omar Epps jest aktorem znanym między innymi z seriali „Ostry dyżur” i „Doktor House” oraz filmów „Alfie”, „Wielkie kłopoty”, „Miłość i koszykówka”, „Krzyk 2”.

Desmond Meade to prezes i dyrektor wykonawczy Florida Rights Restoration Coalition a także członek zarządu RepresentUs.

Tłumaczenie Piotr Milewski.

Czytaj też: Amerykańskie sądy coraz częściej uchylają niesprawiedliwe wyroki

Zgłoś naruszenie/Błąd