Obława augustowska z lipca 1945 roku uważana jest za największą, niewyjaśnioną zbrodnię popełnioną na Polakach po II wojnie światowej. Wciąż nie wiadomo, ile dokładnie osób zginęło i gdzie są ich groby.
Między 12 a 18 lipca 1945 roku oddziały NKWD i Smiersz przeprowadziły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło kilkuset działaczy podziemia niepodległościowego. W śledztwie wciąż prowadzonym przez prokuratorów oddziału IPN w Białymstoku przyjmuje się, że ofiar było ok. 600, ale np. dokumenty odkryte kilka lat temu na portalu z materiałami z archiwów rosyjskich wskazują, że zamordowanych mogło być więcej.
Na Suwalszczyźnie od lat mieszkańcy oddają hołd pomordowanym. W Gibach wspomina się tamte wydarzenia przed wysokim krzyżem na wzgórzu, w miejscu symbolizującym pochówek zaginionych. Pomniki upamiętniające ofiary stanęły w ostatnich latach w Suwałkach, Augustowie i Sokółce.
Pomnik odsłonięty w poniedziałek w Puszczy Augustowskiej składa się z kilku elementów: to odnowiony krzyż ze wzgórza – symbolicznej nekropolii w Gibach, figura Chrystusa Frasobliwego, dzwon pamięci oraz głaz z tablicą pamiątkową.
W uroczystości, której organizatorem był m.in. Związek Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej 1945 roku, wzięło udział kilkaset osób, wśród nich przedstawiciele rodzin ofiar, władze i poczty sztandarowe.
“Dzisiaj dotykamy kolejnego dramatu ofiar obławy augustowskiej, jesteśmy w ostatnim miejscu przed ich rozstrzelaniem, z którego wiodła droga do tragicznego finału, prawdopodobnie w okolicach wsi Kalety, już po stronie białoruskiej” – mówił do zebranych Bogdan Nowacki, wiceprezes Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej 1945 roku.
Przyznał, że polscy zawodowi historycy zajmujący się problematyką obławy “nigdy nie napisali” o takim doraźnym obozie. Jednak w 2014 roku historyk Nikita Pietrow z rosyjskiego stowarzyszenia Memoriał przedstawił swoje badania i wskazał też wtedy prawdopodobne miejsce pochówku ofiar w okolicach wsi Kalety (w graniczącym z Polską obwodzie grodzieńskim na Białorusi).
“Jeśli używano określenia +obóz+, to nie w znaczeniu infrastruktury obozowej, że na tę okoliczność zostały zbudowane specjalne obiekty, ale w znaczeniu wydzielonego miejsca dla grupy aresztowanych przeznaczonych na śmierć, pod czynną strażą żołnierzy NKWD i funkcjonariuszy Smiersza” – mówił Nowacki.
We wszystkich okolicznościowych wystąpieniach podkreślano znaczenie pamięci. W liście skierowanym do uczestników uroczystości prezydent RP Andrzej Duda przypomniał, że do dziś nieznana jest dokładna liczba ofiar, które “przepadły bez śladu”.
“Wiadomo jedynie o torturach i nieludzkim traktowaniu, o przesłuchaniach i zastraszaniu, o tym że aresztowanych wywieziono w nieznanym kierunku. Mimo starań strony polskiej, rosyjskie władze nigdy nie wykazały chęci pomocy w ustaleniu losu Polaków, ofiar obławy augustowskiej. Winni nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności, nie padły słowa skruchy czy choćby wyrazy ubolewania” – napisał prezydent.
Nawiązując do agresji na Ukrainę i sytuacji na terenach okupowanych tam przez Rosję, Andrzej Duda podkreślił, że “historia w straszliwy sposób się powtarza”. Napisał o solidarności z Ukraińcami i potępieniu zbrodni, które tam mają miejsce. “Jednocześnie naszym obowiązkiem jest przypominać, że takie zbrodnie nie są niczym nowym, że zdarzały się także na naszej ziemi” – dodał prezydent. Zwracając się w liście do bliskich ofiar podkreślił, że to oni są strażnikami pamięci, ale też najboleśniej odczuwają tę stratę.
Instytut Pileckiego szuka świadków historii oraz zbiera pamiątki związane z obławą, które mają być elementem przyszłej wystawy stałej w Domu Turka w Augustowie, gdzie ma powstać Muzeum Ofiar Obławy Augustowskiej. “Rosja kłamała i kłamie. Rosja mordowała i morduje. Rosja zakazuje pamiętać i dlatego spotkaliśmy się w tak szczególnym miejscu, by – wbrew Rosji – pamiętać, by tę pamięć przekazać pokoleniu naszych dzieci i wnuków” – mówiła dyrektor Instytutu Magdalena Gawin. “Przywracamy ofiarom godność (…), pamięć o zbrodniach stanowi wielką siłę prewencyjną przeciwko zbrodniom, które mogą być popełnione w przyszłości” – podkreślała.
“Pamięć jest podstawą patriotyzmu, ta wiedza o obławie augustowskiej, o innych zdarzeniach historycznych, tych najtrudniejszych, musi być częścią świadomości zbiorowej Polaków, naszej narodowej wspólnoty. Niech ci, którzy w tym przeszkadzają, wiedzą, że ich wysiłki nie dadzą efektu” – podsumował podlaski poseł PiS Jarosław Zieliński, który od lat nagłaśnia sprawę obławy augustowskiej.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS