Choć perłę nazywa się czasem Królową Klejnotów i zalicza do kamieni szlachetnych, w rzeczywistości nie jest ona wcale kamieniem. Kiedyś ludzie uważali, że są to zatopione łzy aniołów bądź owoce tęczy zapładniającej ocean. Dziś naukowcy na tyle dobrze rozumieją proces powstawania pereł, że nauczyli się go kopiować w kontrolowanych warunkach. Nie zmienia to faktu, że perły pozostają symbolem luksusu i obiektem pożądania kobiet na całym świecie.
- Skąd się biorą perły?
- Rodzaje pereł
- Historia pereł
- Wykorzystanie pereł
- Jak dbać o perły?
- Symboliczne znaczenie pereł
Perły to jedyne kamienie szlachetne wytwarzane przez organizmy żywe. Ich szlachetność wynika przede wszystkim z rzadkości – naturalne perły spotykane są dziś praktycznie sporadycznie!
Skąd się biorą perły?
Naturalne perły tworzą się we wnętrzu małży słonowodnych, a rzadziej także słodkowodnych. – nie jednak jako normalny proces fizjologiczny, ale raczej efekt przypadku. Otóż, gdy jakieś zanieczyszczenie, np. ziarenko piasku, dostanie się do wnętrza muszli i uwięźnie wewnątrz płaszcza otaczającego mięczaka lub też w szparze między płaszczem a muszlą, zaczyna się proces ciągłego podrażniania organizmu. W odpowiedzi małż zaczyna pokrywać intruza masą perłową, która pokrywa wnętrze każdej muszli. Warstwa po warstwie tworzy się bryłka, która może mieć mniej lub bardziej kulisty kształt. Zaledwie 1 na 10 tysięcy dzikich małży zawiera perłę!
Niestety, popularność pereł sprawiła, że od początku XX w. oceaniczne siedliska małży zaczęły być systematycznie wytrzebiane. Mimo, że intensywny wzrost sztucznych hodowli pokrył w znaczący sposób zapotrzebowanie przemysłu biżuteryjnego, ekologowie zastrzegają, że populacja dzikich ostryg wciąż jeszcze nie zdołała się w pełni odnowić.
Perły hodowlane pojawiły się jednak na świecie dopiero pod koniec XIX w. Japoński naukowiec Kokichi Mikimoto po dwudziestu latach eksperymentów w 1896 r. jako pierwszy na stworzył i opatentował „sztuczną” perłę, choć możliwość tą podejrzewano już setki lat wcześniej. Wedle szacunków, dziś ok. 99% wszystkich dostępnych na rynku pereł pochodzi właśnie z hodowli. Są one nie tylko idealnie okrągłe w porównaniu z naturalnymi, ale także o wiele tańsze. Misja Mikimoto, aby ozdobić perłami szyję wszystkich kobiet na świecie, choć nie ziściła się w 100%, stała się całkiem bliska realności.
Ale i hodowla pereł ma swoje ograniczenia. Nie wszystkie małże produkują bowiem pożądane klejnoty i nie wszystkie pozyskane perły są odpowiednio dobrej jakości. W efekcie na rynku wciąż odnotowuje się przewagę popytu nad podażą. Sam proces formowania się pereł trwa wszak od 6 do nawet 24 miesięcy! Proces zaczyna się, gdy farmer delikatnie wprowadza maleńki rdzeń do wnętrza muszli. Gdy małż otrząśnie się po doznanym szoku zaczyna pokrywać kulisty rdzeń warstwami masy perłowej tworząc niemal idealne sfery.
Rodzaje pereł
Choć każdy z nas potrafi dość dobrze wyobrazić sobie perłę, w rzeczywistości te podwodne kamienie szlachetne przyjmują najróżniejsze kształty, rozmiary i kolory, a tym samym są bardzo różnie wyceniane. Największą podaż pereł zapewniają słodkowodne małże z rzek i jezior w Chinach – ich powszechność przekłada się na najbardziej przystępną cenę. Z kolei najbardziej znane na świecie są japońskie perły Akoya produkowane przez małże słonowodne i odznaczające się niezwykłym połyskiem. We Francuskiej Polinezji hoduje się natomiast tzw. perły tahitańskie, zwane zwykle czarnymi, ale w rzeczywistości odmieniające się przez piękne odcienie szarości, niebieskiego, fioletu i zieleni. Największe perły pozyskuje się natomiast w o wodach Australii i Filipin – są przede wszystkim białe i kremowe, często ze złotym połyskiem.
Ogólnie rzecz biorąc, perły przyjmują niemal wszystkie odcienie, poza czerwonym, pomarańczowym i brązowym. Ze względu na kształt dzieli się je na okrągłe, barokowe (bardzo nieregularne), a także połówkowe, ćwiartkowe, w kształcie kropli lub ziarnka.
Historia pereł
Najstarsza znana perła na świecie ma ok. 7,5 tysiąca lat i została znaleziona na antycznym cmentarzysku w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Jako ozdoby perły cieszyły się ogromnym uznaniem w starożytnym Egipcie. Nosiła je oczywiście królowa Kleopatra, a jak głosi legenda, jedną z nich rozpuściła nawet w occie i wypiła wygrywając zakład o najdroższy koktajl świata.
Perły znali i cenili Rzymianie, słynący ze swego zamiłowania do rzeczy pięknych. Juliusz Cezar uważał błyszczące kule za surowiec na tyle wyjątkowy, że zabronił noszenia ich ludziom nienależącym do elity rządzącej. W XV i WXI w. słodkowodne perły poławiano nawet w Polsce, na Dolnym Śląsku. Niestety, produkujący je gatunek perłoródki rzecznej w naszym kraju uważany jest już za wymarły. Gdy Barbara Radziwiłłówna szła do ślubu, jej suknia była dosłownie spowita perłami! Niemniej zdobny był cesarz rzymski i król czeski Rudolf II, którego koronacyjna korona otoczona była sznurem pereł.
Najsłynniejszą perłą na świecie jest „La Peregrina”, co po hiszpańsku oznacza „nieporównywalna”. Nie jest okrągła, posiada raczej kształt gruszkowaty, ale zachwyca wielkością – ponad 58 karatów. Od ponad 500 lat jest przedmiotem pożądania ludzi bogatych i wpływowych – miała ją w swojej kolekcji brytyjska królowa Maria I Tudor, hiszpańska królowa Małgorzata, a także Napoleon Bonaparte. W 1969 r. perłę zakupił słynne aktor Richard Burton dla swojej ukochanej Elizabeth Taylor. Po śmierci aktorki w 2011 r. została sprzedana anonimowemu kupcowi na aukcji w zawrotnej cenie prawie 12 milionów dolarów!
Co ciekawe, La Peregrina nie jest wcale najdroższą perłą w historii – ten tytuł należy do wyłowionego na Filipinach gigantycznego okazu o niezwykle pofałdowanej, niemal bezkształtnej strukturze. Perła mierzy rekordowe 61 cm długości i waży 34 kilogramy, a jej aktualna wartość szacowana jest na 130 milionów dolarów. Wcześniejszą rekordzistką w tej kategorii była perła Lao Tzu ważąca „zaledwie” 6.4 kg i wyceniana na ok. 35 milionów dolarów.
Wykorzystanie pereł
Perły to przede
wszystkim surowiec biżuteryjny. Wyrabia się z niego pierścionki,
kolczyki i bransoletki, ale pod względem popularności nie do pobicia się
naszyjniki w formie korali. Nawleczone na żyłkę jedna za drugą, nie
potrzebują akompaniamentu żadnego szlachetnego metalu. W zależności od
długości naszyjniki z pereł mają swoje nazwy: Czoker ( z ang. Choker) –
ok. 40 cm, Princessa – od 45 cm, Matinee – od 55 cm, Opera – od 90 cm i
najdłuższe, po sięgające ponad 2 metry naszyjniki typu Rope. Ciekawostką
są przy tym korale wykonane z pereł różnych kolorów i wielkości!
Ponadto
perły pojawiają się często jako ozdoby ekskluzywnej odzieży i bielizny,
zwłaszcza sukni ślubnych i balowych, a czasem nawet obuwia. Piękne
egzemplarze stanowią oczywiście dumę kolekcjonerów i bywają eksponowane
na przemyślnych konstrukcjach ze złota lub srebra, jak również w
otwartych muszlach. Im większa i bardziej nieregularna perła, tym zwykle
cieszy się większym zainteresowaniem.
Ciekawostka: Dawniej
uważano, że perły kryją w sobie niezwykły potencjał leczniczy wynikający
z połączenia się mocy wody, ziemi i błyskawic. Rozpuszczano je więc w
kwaśnych napojach i pito jak lek na różnorodne dolegliwości.
Jak dbać o perły?
Niestety, w porównaniu z mineralnymi kamieniami szlachetnymi, perły są bardzo nietrwałe. Szkodzi im wilgoć i nadmierna suchość, niszczeją pod wpływem częstego noszenia. Z czasem tracą swój naturalny połysk, pękają, a nawet się rozsypują w proch, co naturalnie nie może cieszyć posiadaczy drogiej biżuterii. Na szczęście żywotność nowych pereł określa się na ok. 100 lat, więc wystarcza ich zwykle na co najmniej dwa pokolenia kobiet. Oczywiście, należyta dbałość i ostrożność mogą przedłużyć ów żywot. Przede wszystkim więc poleca się chronić perły przed kontaktem z metalami, kosmetykami i wodą oraz wszystkimi kwaśnymi substancjami. Okresowa renowacja w zakładzie jubilerskim może z kolei odnowić ich strukturę i przedłużyć piękny wygląd.
Symboliczne znaczenie pereł
Perła uważana jest za kamień urodzinowy dla solenizantów z miesiąca czerwca. W wielu tradycyjnych kulturach kojarzona była z wodą, księżycem, a nawet planetą Wenus. Dawniej w Azji wkładano zmarłym perły do ust, aby ułatwić im ich duszom podróż do zaświatów. Wraz z rozwojem cywilizacji stała się jednak przede wszystkim symbolem ekskluzywności i elegancji. Nawet ewangelista św. Mateusz pisze o rzucaniu pereł przed świnie, jako o marnotrawieniu cennych wysiłków. Współcześnie perły asocjuje się także z czystością, płodnością i niewinnością – stąd tak często pojawiają się w strojach panien młodych. Chińczycy wierzą ponadto, że złote perły przynoszą szczęście, choć w Zachodnim świecie uważa się często, że perły są raczej źródłem smutku i nieszczęścia. Znawcy uspokajają jednak i tłumaczą, że perły faktycznie mają przenosić w sobie złośliwość i zazdrość poprzednich właścicieli, ale darowane z czystym sercem i miłością, nie mogą nigdy nikomu przynieść udręki czy nieszczęścia!
Bibliografia
- Michelle Bryner; “How Do Oysters Make Pearls?”; data dostępu: 2021-04-02
- The Pearl Source; “HOW PEARLS ARE MADE”; data dostępu: 2021-04-02
- Pat Wagstaff; “La Peregrina Pearl”; data dostępu: 2021-04-02
- GIA; “Pearl description”; data dostępu: 2021-04-02
- International Gem Society; “Pearl symbolism”; data dostępu: 2021-04-02
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS