Dziś Kościół wspomina świętego Filipa Neriego. Jest to święto patronalne parafii w Kąkolewnicy w powiecie radzyńskim. W oddzielnym artykule piszę o tym świętym, natomiast poniżej chciałbym pokrótce przestawić historię kościoła i parafii w Kąkolewnicy.
Podobnie jak w przypadku szeregu innych świętych, zwłaszcza wczesnonowożytnych, połączenie jego imienia z nazwiskiem dało początek nowemu imieniu. W Polsce pojawiło się imię w dwóch formach, obu latynizujących i oczywiście polonizujących nazwisko – Filip Neriusz i Filip Nereusz. Pierwsza z tych form była poprawniejsza, druga bowiem w istocie była pomieszaniem nazwiska świętego z istniejącym już wcześniej imieniem Nereusz. Mimo to (a może właśnie dlatego) ta druga była popularniejsza. Właśnie tę wersję imienia nosił Filip Nereusz Szaniawski, fundator pierwszego kościoła w Kąkolewnicy, któremu zawdzięcza on swoje wezwanie.
Kąkolewnica pierwszy raz wzmiankowana była już w pierwszej połowie XV wieku. Była wsią królewską, wielokrotnie jednak wydzierżawianą, oraz siedzibą starostwa niegrodowego podporządkowanego starostwu grodowemu z Łukowa. Jednym z owych dzierżawców był właśnie Filip Nereusz Szaniawski. On to właśnie w 1767 roku ufundował pierwszy kościół w Kąkolewnicy. Była to drewniana świątynia stojąca dokładnie w tym samym miejscu co obecna. Był to kościół filialny należący do parafii p. w. Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników w Trzebieszowie. Pierwszym posługującym tam kapelanem był ksiądz Józef Benedyktowicz.
Obecnie istniejący kościół w Kąkolewnicy wybudowany został w drugiej połowie XIX wieku. Decyzja została podjęta w 1864 roku mimo niesprzyjających okoliczności. Właśnie w tym czasie stłumione zostało powstanie styczniowe i trwały represje rosyjskiego zaborcy przeciw polskości i katolicyzmowi. Mimo to kościół został wybudowany. Stanął dokładnie na miejscu poprzedniego.
Najpierw wykonano fundament pod nową, murowaną świątynię wokół stojącej drewnianej. Potem obudowano starą świątynię murami i dopiero rozebrano drewniane ściany. Drewno z rozbiórki użyte zostało na budowę szkoły. Cegłę na budowę uzyskiwano z wypalania gliny pozyskiwanej z miejsca znajdującego się nieopodal miejsca budowy. Zakończyła się ona w 1870 roku. Pierwotnie kąkolewnicki kościół nie miał bocznych kaplic. Od strony artystycznej był i jest eklektyczny, acz z pewnym „przechyleniem” w kierunku neoklasycystycznym.
Wiele starań poczynili proboszcz z Trzebieszowa, ksiądz Julian Perzanowski, oraz t.zw. prezes dozoru kościoła, czyli szef 10-osobowego społecznego komitetu budowy – Franciszek Wismontt, właściciel majątku ziemskiego znajdującego się w Jurkach, wsi tuż obok Kąkolewnicy.
Już w 1866 r. przedstawiciele tegoż komitetu zwrócili się z prośbą o ustanowienie nowej parafii. Gdyby zależało to władz kościelnych, zapewne już wówczas by ona powstała. Moskale wtrącali się jednak do wewnętrznych spraw Kościoła i zabronił ustanowienia nowej parafii. W rezultacie nowo wybudowana świątynia nadal była tylko kościołem filialnym parafii w Trzebieszowie.
Zaborca swoją antykatolicką polityką nowemu kościołowi zarazem… niechcący pomógł. Otóż likwidował klasztory i zamykał prowadzone przez nie kościoły. Taki los spotkał chociażby kościół św. Antoniego w Białej Podlaskiej oraz bazylikę św. Piotra i św. Pawła w Leśnej Podlaskiej. Otóż do Kąkolewnicy trafiło wyposażenie z obu zamykanych świątyń: barokowy ołtarz główny z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego, ambona, chrzcielnica, konfesjonał i kredencja z Białej Podlaskiej, zaś monstrancja, puszka, kielich i cztery ornaty z Leśnej Podlaskiej.
W roku 1878 wykonano parkan okalający plac kościelny. Przy okazji tej budowy doszło do sporu pomiędzy księdzem Perzanowskim a prezesem Wismonttem. Ten drugi chciał, by dzwonnica była usytuowana naprzeciwko głównego wejścia, natomiast duchowny wolał, by stanęła z boku, po prawej stronie placu kościelnego. Ostatecznie swoją koncepcję przeforsował proboszcz. Franciszek Wismontt obraził się za zignorowanie i całkowicie się odsunął od spraw nowego kościoła. W swojej posiadłości w Jurkach wybudował prywatną kaplicę p. w. Matki Bożej Szkaplerznej, w której odprawiane były msze dla niego i jego rodziny.
Z czasem okazało się, że problemem kościoła w Kąkolewnicy było wzniesienie na nieodpowiednim gruncie. Jego ściany zaczęły pękać. Postanowiono temu zaradzić przez lepsze wyważenie budowli, czemu miało służyć dobudowanie kaplic bocznych. Powstały one w 1906 roku. Na umieszczonych tam ołtarzach bocznych znalazły się obrazy przedstawiające św. Mikołaja i św. Antoniego.
Przy okazji położono też posadzkę i pokryto cały kościół nowym dachem.
Rok później, w 1907 roku wybudowana została plebania. Istnieje do dnia dzisiejszego i podobnie jak kościół ma status zabytku.
W 1915 r. dla Kąkolewnicy wielkim dniem było odprawienie w kościele specjalnej Mszy Św. z udziałem żołnierzy Legionów Polskich stacjonujących wtedy w Żakowoli Radzyńskiej.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę władze kościelne wreszcie mogły swobodnie podjąć decyzję o ustanowieniu parafii w Kąkolewnicy. Została ona erygowana w 1919 roku, stąd też w ubiegłym roku obchodzona była 100. rocznica tego zdarzenia.
W 1922 r. kupione zostały trzy dzwony. Zostały one jednak zrabowane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Kupiono nowe w 1947 roku.
W tym samym 1922 roku założony został nowy cmentarz parafialny. Do połowy XIX wieku ludzi chowano w Kąkolewnicy na cmentarzu przy drodze do Wygnanki. Później założono nowy cmentarz w Kąkolewnicy Północnej na Lipniackim Gościńcu. Wreszcie w okresie międzywojennym wydzielono 1,5 hektara na trzeci cmentarz, który jest użytkowany do dnia dzisiejszego.
W 1939 r. na kościół spadły niemieckie bomby, na szczęście w niego nie trafiły. Poza tym, jak już wspomniałem, Niemcy ukradli dzwony. Poza tym aresztowali wikariusza parafii, księdza Stefana Kozaka, i wysłali do więzienia na zamku w Lublinie, a stamtąd do Auschwitz, gdzie zginął.
W latach 1950-1954 w kościele w Kąkolewnicy trwały prace, w wyniku których zamontowano prąd i światło, a na żyrandolu zastąpiono świece żarówkami.
Świątynia przechodziła remonty w 1906 roku, w 1909, w latach 1950-1954, 1976-1977 (wymienienie blachy na dachówkę i otynkowanie), 1978-1979, 2002 (wymiana okien), 2012 i 2014.
Od czasu ustanowienia parafii proboszczami byli: ks. Franciszek Waszczuk (1919-1930), ks. Czesław Łapiński (1930-1948), ks. Aleksander Kornilak (1948-1971), ks. Jan Sobechowicz (1971-1983), ks. Mieczysław Skorodiuk (1983-1990), ks. Tadeusz Dzięga (1990-2000), ks. Tadeusz Wasiluk (2000-2006), ks. Emilian Zarzycki (2006-2015), ks. Janusz Sałaj (od 2015).
Aktualnie parafia liczy sobie 3629 wiernych. Odpusty są na św. Filipa Neriego i na święto Matki Bożej Różańcowej. Do parafii należą obok samej Kąkolewnicy (która do 2010 r. składała się z czterech wsi: Kąkolewnicy Południowej, Kąkolewnicy Północnej, Kąkolewnicy Wschodniej i Rudnika) wchodzą też Jurki (z wspomnianą kaplicą), Lipniaki, Miłolas, Zosinowo, Żakowola Poprzeczna, Żakowola Radzyńska i Żakowola Stara.
Zdjęcia: Justyna Kurowska
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS