Historia Rzeczpospolitej ukryta jest w koncepcie Henryka Skwarczyńskiego, aby pisać dla kręgu przyjaciół, wszystkich tych, którzy podzielają podobną wizję historii Polski.
„Życie każdego z nas jest niedającą się rozsupłać zagadką. Labirynt, którym wszyscy kroczymy, wyłożony jest ścianami pełnymi niepojętych dla nas oznakowań. Z otaczającego na chaosu musimy jednak wydobywać jakieś większe całości, które pozwolą nam żyć z nadzieją, że droga, którą idziemy, nie jest gościńcem budowanym przez przygodnie napotykanych złoczyńców”
– pisał Henryk Skwarczyński w jednym ze swych szkiców, w których potrafił związać doświadczenie podróży w najdalsze zakątki świata z polską współczesną historią i losami pisarza.
Henryk Skwarczyński zrezygnował z życia w najweselszym baraku w 1980 roku, tuż przed wybuchem „Solidarności”. Wówczas zaczął poszukiwać Graala, poznawał świat wytrwale i dogłębnie, a gdzieś na styku odrazy do komunizmu i zachwytu nad wolnością powstawała proza. Z czasem złożyła się na książki, z których najbardziej znane to Z Różą i Księżycem w herbie, Majaki Angusa Mac Og, Ononharoia czy Szlachcic z Koluszek w Ameryce. Były wydane w kraju, czytaliśmy je, choć nie spotkały się z większym odzewem krytyki, nie wychylającej nosa poza politycznie kanon tworzony przez warszawkę i krakówek, bo przecież Skwarczyński opowiadał się za odcięciem się od komunistycznej pępowiny. To nie mogło się podobać literackim decydentom robiącym kariery w PRL-u. Pisarz jednak, za nic mając opinie elit III RP, wytrwale tworzy nadal i właśnie otrzymaliśmy jego książkę zatytułowaną Królowie Zachodu Słońca, w której zabiera nas w podróż, być może najważniejszą w historii człowieka, a na pewno taką, która trwale zmieniła naszą historię. Postać Krzysztofa Kolumba ma zaś dla Henryka Skwarczyńskiego znaczenie szczególne.
Admirał Mórz i Oceanów budził zainteresowanie pisarza, mieszkańca La Grange pod Chicago, już od pewnego czasu. Dowodem wstęp do polskiego wydania książki Manuela Rosy Kolumb. Historia nieznana, w której autor ten starał się udowodnić, że Krzysztof Kolumb nie był żadnym synem tkacza z Genui, ale portugalskim szlachcicem. Przy okazji niejako wyszły na jaw supozycje, jakoby odkrywca Ameryki był synem polskiego księcia czy samego króla Władysława III Warneńczyka zamieszkującego Maderę po klęsce pod Warną w 1444 roku. Czy to wszystko prawda? Ważniejsza w najnowszej prozie Skwarczyńskiego jest ciekawość w dochodzeniu do niej, a przy tej okazji – pokazanie nam, jaką wagę w dziejach miało odkrycie Nowego Świata. Henryk Skwarczyński odbył wiele podróży do Hiszpanii i Portugalii, badał pamiątki po Kolumbie, zwiedzał klasztory i archiwa, spotykał się z ludźmi, którzy opowiadali swoje historie. Możemy to prześledzić w Królach Zachodu Słońca, zwłaszcza w porywającym rozdziale zatytułowanym Wyprawa za słońcem w 23 odsłonach, w którym autor pokazuje, jak wiele tajemnic kryje to jedno z ważniejszych wydarzeń w dziejach ludzkości. Odkrycie Ameryki to historia dlań osobista, budząca wiele emocji, przemyśleń, refleksji i sprzeczności. Dodajmy, że Skwarczyński przeciwstawia się modnym „badawczym prądom”, chcącym z Kolumba uczynić zbrodniarza odpowiedzialnego za zniszczenie świata Indian, za zawleczenie chorób do Nowego Świata, za gwałty i rozboje konkwistadorów. Kolumb jest królem Zachodu Słońca, majestatycznym odkrywcą, podobnie jak wspaniała była historia Hiszpanii i Portugalii w XV i XVI wieku, po ostatecznym zwycięstwie rekonkwisty. A także historia Rzeczpospolitej, do której Henryk Skwarczyński bezustannie powraca, zestawiając jej potęgę z wielkością Hiszpanii w tym okresie.
Historia Rzeczpospolitej ukryta jest także w koncepcie autora, aby pisać tylko dla kręgu przyjaciół, wszystkich tych, którzy podzielają podobną wizję historii Polski. Stąd pomysł na wskrzeszenie własnej Rzeczpospolitej Babińskiej i umieszczenie weń postaci, z którymi przecięła się linia życia pisarza, czytelników, przyjaciół z całego świata, Polaków, Amerykanów, Litwinów. To właśnie są – obok Kolumba i jemu współczesnych – pozostali Królowie Zachodu Słońca.
Wojciech Chmielewski
Henryk Skwarczyński, „Królowie Zachodu Słońca”, Arcana, Kraków 2020.
Wojciech Chmielewski (ur. 1969), prozaik. Absolwent historii i dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutował w 2003 roku na łamach „Nowej Okolicy Poetów”. W 2007 roku otrzymał wyróżnienie w VI edycji Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za tom opowiadań Biały bokser, w 2017 roku został pierwszym laureatem Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego za całokształt twórczości. Rok później wszedł w skład kapituły tej nagrody. Publikował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Arcanach”, „Odrze”, „Wyspie”. Współpracownik Teatru Polskiego Radia.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS