A A+ A++

Olejek paczuli to przede wszystkim niezwykły zapach, który stał się symbolem orientalnych tkanin – wykorzystywano go od XIX w. do ochrony zwojów jedwabiu przed insektami. Sama nazwa olejku paczuli pochodzi z języka tamilskiego i oznacza „zielony liść”, odnosząc się do brodźca paczulki (Pogostemon cablin), tropikalnej azjatyckiej rośliny będącej surowcem do pozyskiwania tego olejku. Czołowymi producentami olejku paczuli są dziś indonezyjska wyspa Jawa, Chiny oraz Malezja.

Olejek paczuli, fot. shutterstock
  1. Produkcja olejku paczuli
  2. Krótka historia olejku paczuli
  3. Olejek paczuli w perfumiarstwie
  4. Skład eteryczny olejku paczuli
  5. Właściwości olejku paczuli
  6. Olejek paczuli – przeciwwskazania i środki ostrożności

Brodziec paczulki jest rośliną z rodziny jasnotowatych, spokrewnioną z miętą, melisą, kocimiętką, szałwią czy macierzanką – jednym słowem fantastycznie aromatycznymi bylinami. W stanie naturalnym porasta Filipiny, Archipelag Malajski i Indochiny, przyjmując postać półkrzewu osiągającego nawet 1 metr wysokości. Ze względu na znaczenie gospodarcze uprawia się go już również w Afryce Zachodniej i na Karaibach, a w Europie w warunkach szklarniowych.

Rośliny charakteryzują się ciemnozielonymi, ząbkowanymi i owłosionymi liśćmi oraz delikatnymi białymi lub białoróżowymi kwiatami, które rozwijają się na szczytach pędów w formie nibygron.

Produkcja olejku paczuli

To właśnie wspomniane wyżej liście są surowcem do produkcji olejku paczuli, gdyż zawierają wysokie stężenie substancji eterycznych. Zebrane i wysuszone są cennym zielem, które wykorzystywane było w Azji od wieków m.in. do walki z insektami i aromatyzowania bielizny osobistej.

Dwie podstawowe metody produkcji olejku paczuli obejmują destylację parową oraz ekstrakcję za pomocą dwutlenku węgla. Wcześniej jednak liście są zbierane i suszone w cieniu lub w specjalnych urządzeniach suszących. Gdy poziom wilgoci spada w nich do ok. 11-12% następuje etap ekstrakcji olejku, który ostatecznie stanowi ok. 2.25-2.4 % oryginalnej wagi surowca. Końcowy produkt może mieć odcień od jasnożółtego po ciemnobrązowy i odznacza się stosunkowo gęstą konsystencją. Aby uzyskać olejek o najwyższej jakości wykorzystuje się przy tym tylko 3-4 pary wierzchnich liści dojrzałej rośliny! Najsilniejszy, olejek absolutny, uzyskuje się poprzez ekstrakcję z liści za pomocą rozpuszczalników – ma on ciemnozieloną barwę i bardzo intensywną woń.

Krótka historia olejku paczuli

Uważa się, że pachnąca roślina paczuli zawędrowała z Południowo-Wschodniej Azji najpierw na Bliski Wschód, gdzie zawiódł ją Jedwabny Szlak Handlowy. Dopiero w XIX w. dotarła do Europy, a to ponoć za sprawą samego Napoleona Bonaparte! „Mały” francuski cesarz zachwycił się esencjonalnym aromatem podczas pobytu w Egipcie i przywiózł do Paryża kaszmirowe szale przesycone zapachem paczuli. W 1837 r. hiszpański botanik Francisco Manuel Blanco opisał jako pierwszy tajemniczy gatunek „mięty”, zapoczątkowując tym samym masową produkcję olejku paczuli.

Swego rodzaju apogeum popularności tradycyjny azjatycki aromat osiągnął w latach 60-tych i 70-tych XX w., stając się symbolem nurtu hippisowskiego. Do dnia dzisiejszego paczuli utożsamiany jest z ruchem Hare Krishna.

Pogostemon cablin, czyli brodziec paczulka, fot. shutterstock

Olejek paczuli w perfumiarstwie

Na specjalną uwagę zasługuje kariera, jaką niepozorna bylina zrobiła w przemyśle produkcji perfum. Już od pierwszej fali europejskiej fascynacji głębokim, esencjonalnym, słodkim a zarazem drzewno-ziemnym zapachem ludzie marzyli o spowiciu się w enigmatyczną aurę, która pasuje zarówno kobietom, jak i mężczyznom.

Olejek paczuli we współczesnym perfumiarstwie uważany jest za jeden z bazowych składników kompozycji zapachowych. Określa się go jako zielny zapach z zielonym sercem i drzewną podstawą. Do produkcji perfum wykorzystuje się zarówno klasyczny olejek, jak i olejek absolutny, przy czym oba z upływem czasu nabierają jeszcze przyjemniejszych nut. Stąd dodatek paczuli w perfumach ma często rolę stabilizującą zapach.

Zdaniem specjalistów nuty paczuli idealnie łączą się z kompozycjami orientalnymi, typu pudrowymi oraz szyprowymi, w szczególności zaś z nutami wetiweru, drzewa sandałowego, cedru, goździków, lawendy, róży.

Skład eteryczny olejku paczuli

Pod względem chemicznym niezwykłą woń olejku paczuli zawdzięczamy mieszance kilku związków eterycznych, przede wszystkim:

  • paczulenu – o właściwościach odkażających i przeciwzapalnych,
  • kariofilenu – o właściwościach antydepresyjnych,
  • a-guajenu – o działaniu przeciwzapalnym,
  • seychelenu – o właściwościach odkażających i przeciwzapalnych,
  • a-bulnesenu – o działaniu przeciwwirusowym i antyzakrzepowym.

Aż 30% zawartości olejku stanowi alkohol paczulowy, który uważany jest za związek odkażający, przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczny, a także o działaniu antydepresyjnym, antyutleniającym oraz zwalczającym pasożyty.

Olejek paczuli wykorzystywany jest w kosmetykach i w seansach relaksacyjnych, fot. shutterstock

Właściwości olejku paczuli

Olejek paczuli jest głęboko zakorzeniony w tradycji Południowo-Wschodniej Azji, stanowiąc nieodłączny element wielu dawnych rytuałów religijnych, kulturowych, a przede wszystkim medycznych. Wierzono, że odpędzał złe moce i negatywne myśli, ale zarazem stosowano go do leczenia ukąszeń insektów i węży. W świetle nauk Ajurwedy paczuli pomaga wyrównywać deficyt energii Kappa oraz nadmiar energii Vata i Pitta. Poleca się go głównie do leczenia zaburzeń emocjonalnych oraz problemów skórnych.

W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej olejek paczuli stosowany jest jako środek przeciwwymiotny oraz lek na bóle brzucha w przebiegu tropikalnych infekcji. Podaje się go również na trądzik, egzemę, chorobę lokomocyjną oraz zaburzenia równowagi.

W świetle dzisiejszej medycyny olejek paczuli wykazuje się przede wszystkim wyjątkowym potencjałem antybakteryjnym w kontekście tak uciążliwych dla człowieka mikrobów jak pałeczka okrężnicy (E.coli), pałeczka ropy błękitnej, gronkowiec złocisty czy pałeczka dezynterii. W praktyce zalecany jest do leczenia stanów zapalnych skóry, w tym także grzybicy, zajadów, egzemy, trądziku czy łupieżu.
Zewnętrzne stosowanie olejku paczuli w formie masażu z olejkiem bazowym może również pomóc w łagodzeniu bólów stawów pochodzenia reumatycznego oraz gojeniu blizn. Bez rozcieńczenia olejek można stosować wcierając go w skronie w celu walki z bezsennością. W kominku aromaterapeutycznym podaje się z kolei olejek w celu wzmocnienia systemu odpornościowego i pobudzenia metabolizmu. Może on pomóc przy niestrawności, zaburzeniach jelitowych oraz problemach z wątrobą, jak również przy zaburzeniach hormonalnych.

Wreszcie, aromaterapeuci chwalą również psychologiczne oddziaływanie olejku, zarówno w zakresie łagodzenia niepokojów, jak i pobudzania kreatywności, pewności siebie, a nawet libido!

Spray na bazie wody i/lub octu z dodatkiem olejku paczuli jest też skutecznym środkiem przeciwko wielu rodzajom insektów. Można stosować go zarówno we wnętrzach, jak i na skórę.

Olejek paczuli – przeciwwskazania i środki ostrożności

Olejek paczuli przeznaczony jest do stosowania zewnętrznego – w formie inhalacji, kąpieli, masaży z rozcieńczeniem w oleju bazowym lub bezpośredniej aplikacji 2-3 kropli na ograniczoną powierzchnię skóry. Ogólnie niewskazane jest spożywanie go doustnie.

Ponadto ostrożność w stosowaniu olejku paczuli wskazana jest kobietom ciężarnym, karmiącym piersią oraz małym dzieciom. Należy też unikać kontaktu nierozcieńczonego olejku z oczami i błonami śluzowymi. Preparat nie powinien powodować uczuleń, ale przed pierwszym zastosowaniem warto przeprowadzić test skórny, rozcierając kropelkę na nadgarstku.

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

  1. Debra Rose Wilson; “Patchouli Oil Benefits and Uses”; data dostępu: 2019-09-17
  2. New Directions Aromatics Blog; “Patchouli Oil: The History, Benefits, Uses, And More!”; data dostępu: 2019-09-17
  3. Christine Ruggeri; “Reduce Depression & Inflammation with Patchouli Oil”; data dostępu: 2019-09-17
  4. Xian Yang i in.; “Evaluation of the Antibacterial Activity of Patchouli Oil”; data dostępu: 2019-09-17
  5. Cathy Wong ; “The Benefits of Patchouli Essential Oil”; data dostępu: 2019-09-17
Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułUM Częstochowa: BEZPIECZNY SKATEPARK TYLKO ONLINE
Następny artykułWracają. Crew Dragon z załogą odcumował od stacji kosmicznej