Od zabójstwa i samobójstwa do Zjazdu TPZŁ i Hiszpanii

Kwartalnik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej na jesień 2022 r. zaczyna się artykułem o bohaterskim majorze Gwido Bursie (1897 – 1924), zastrzelonym przez adiutanta 30. grudnia 1924. Legionista rodem spod Sanoka od 17. roku życia miał w chwili śmierci tylko 27 lat. Z Łomżą łączy go małżeństwo , służba w 33. Pułku Piechoty, Virtuti Militari za 1920 i grób na starym cmentarzu…

Getto, gra z kodami QR i zielnik

W listopadzie przypada 80. rocznica likwidacji przez Niemców getta Żydów w Łomży, w czym nie chciał uczestniczyć lekarz ginekolog Józef Hepner (1896 – 1942), twórca oddziału położniczego w Szpitalu Żydowskim (budynek III LO przy ul. Senatorskiej). Należał do Judenratu, a podjął decyzję o samobójstwie. „Wiadomości” przybliżają historię podręcznika z podpisem „Dr Hepner Lomscha”.

Młodzież z III LO w Łomży stworzyła fabułę, bohatera i zadania mobilnej gry edukacyjnej na temat bitwy w Czerwonym Borze z czerwca 1944 r. W kwartalniku TPZŁ znajdują się szczegóły projektu, m.in., z wykładami historyków: prof. Krzysztofa Sychowicza i Michała Kaczyńskiego i regionalisty Dariusza Syrnickiego oraz dwa kody QR do gry „Płomienny świt” w wersji terenowej i kanapowej.

Agnieszka Zielewicz od ponad 5 lat gra w Kapeli Miód na Serce. Tercet wykonuje muzykę na nutę ludową Kurpi, a Pani Agnieszka stworzyła swój pierwszy album. „Zielnik kurpiowski” opiera się na niebanalnym pomyśle: 12 pieśni z zeszytów ks. Władysława Skierkowskiego, spisanych od 1913 do 1939. Autorka wzbogaciła je o zdjęcia ziół i zaprosiła do współpracy artystów i twórców ludowych.

Proboszcz, wrzesień 1939 i rzeźnia

Ks. Jacek Czaplicki od początku lipca 2022 r. jest 3. proboszczem parafii Miłosierdzia Bożego – po ks. Radzisławie Ambroziaku i ks. Jerzym Abramowiczu, stąd w „Wiadomościach” relacja z objęcia probostwa. Wikariusz biskupi ds. duszpasterstwa uśmiecha się na zdjęciu Marka Maliszewskiego z 4lomza.pl i wspomina 18 lat w Kurii, gdy bp Bronakowski mówił: „Ruszaj się, bo zardzewiejesz”. 

Bój o Łomżę we wrześniu 1939 r. był jednym z nielicznych, które okazały się sukcesem Polaków i porażką Niemców – jak czytamy w refleksji prof. Adama Cz. Dobrońskiego. Historyk Uniwersytetu w Białymstoku podziwia książkę dr. Tomasza Wesołowskiego „Ze studiów nad Fall Weiss” i opisy wydarzeń 7. i 8. września, na podstawie materiałów z archiwów (Niemcy, USA, Rosja, Anglia, RP).

Przy wjeździe do Łomży od strony Nowogrodu cieszy oko budynek z czerwonej cegły – Restauracja i Pensjonat Retro. To pieczołowicie odrestaurowany zabytek, którego remont ukończono w 2006 r. Starsi łomżyniacy pamiętają, że przed wojną mieściła się w trzech murowanych budynkach rzeźnia, którą od 1925 r. kierował dr weterynarii Aleksander Kusio po ślubie ze Stefanią Lipińską z Łomży.

Zdrajca, ksiądz i… dużo ciekawych tematów

„Agresja żołdaków była przerażająca” – wspomina Wacław Jerzy Kierażyński aresztowanie swego ojca Józefa i dziadka Gocłowskiego w lutym 1940 przez NKWD. „Szczegółowa rewizja, połączona ze zrywaniem podłóg, rozbijaniem pieców oraz groźbą spalenia zabudowań i wywózką rodziny na Syberię”. Ojca powieźli do więzienia w Łomży, dziadka do aresztu w Śniadowie. Wydał ich sąsiad.

Ksiądz Kazimierz Lutosławski (1880 – 1924) urodził się w Drozdowie i tam został pochowany na cmentarzu katolickim w krypcie kaplicy Rodu Lutosławskich. Na zdjęciu z „Wiadomości” twórca krzyża harcerskiego trzyma na rękach kompozytora światowej sławy Witolda Lutosławskiego przed dworem, gdzie ostatnie miesiące spędził Roman Dmowski. Opowieść o „nowym Księdzu Skardze”.

Kto poznał Annę Starachowską (+ 61) z Grupa Gesty WTZ Bona, z zapartym tchem o Niej poczyta. „Wiadomości” piszą, m.in., o 70-leciu Archiwum Państwowego, ocalałych słupach ogłoszeniowych sprzed ponad 150 lat, historii plebanii Katedry na rogu Dwornej i Farnej, o hrabiach Przeździeckich i dzieciństwie Ojca Jana Bońkowskiego. Dużo jest ciekawostek w kwartalniku, który można kupić w TPZŁ przy ul. Sienkiewicza 8 i w Salonie Prasowym na rogu Alei Legionów 3 i Dwornej za 6 zł. 

Mirosław R. Derewońko

tel.  red.  696  145 146 

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=59368

https://4lomza.pl/index.php?wiad=63104

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=62913

https://4lomza.pl/index.php?wiad=62983

https://4lomza.pl/index.php?wiad=62750

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=62748

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=62011

https://4lomza.pl/index.php?wiad=62779

https://4lomza.pl/index.php?wiad=60310

Zgłoś naruszenie/Błąd