A A+ A++

“Marszałek ogłasza przyjęcie ustawy” – czytamy w “Ilustrowanym Kuryerze Codziennym” z 19 marca 1921 roku. “W tej chwili w loży ukazuje się Naczelnik Państwa (Józef Piłsudski – przyp. aut.). Cała izba wita Go burzą oklasków za to, że nieugiętą wolą sprawił, iż Sejm Ustawodawczy został powołany do życia natychmiast po wznowieniu państwowości polskiej. Marszałek ogłosiwszy przyjęcie konstytucji, przemawia okolicznościowo, podnosząc wielkość dzieła dokonanego”.  

Konstytucja polska została jednak uchwalona stosunkowo późno. W większości krajów ustawy zasadnicze uchwalano w 1919 czy 1920 roku.   W ustawie tej przyjęto monteskiuszowski podział władz na ustawodawczą (parlament), wykonawczą (prezydent i rząd) i sądowniczą (niezawisłe sądy). Cechą charakterystyczną konstytucji marcowej było przyznanie władzy ustawodawczej zdecydowanej przewagi nad wykonawczą. Zgodnie z ustawą jedynie sejm mógł decydować o najistotniejszych dla państwa kwestiach. To później było m.in. przyczyną zmiany konstytucji, bowiem te ustalenia nie pasowały Józefowi Piłsudskiemu, za sprawą którego w 1926 dokonano tzw. noweli sierpniowej wzmacniając “nogę” wykonawczą.  

Konstytucja marcowa składała się ze 126 artykułów, podzielonych na 7 rozdziałów: I. Rzeczpospolita II. Władza Ustawodawcza III. Władza Wykonawcza IV.  Sądownictwo V.  Powszechne obowiązki i prawa obywateli VI.  Postanowienia ogólne, dotyczące procedury zmiany ustawy zasadniczej VII. Postanowienia przejściowe  

W myśl konstytucji sejm składał się z 444 posłów a senat ze 111. Konstytucja zaczęła obowiązywać 1 czerwca 1921 roku. Jednakże część jej postanowień wprowadzono w życie dopiero pod koniec 1922 roku po przeprowadzeniu wyborów zgodnie z nowo uchwaloną ordynacją wyborczą oraz po wyborze prezydenta. Ustrój przewidziany w ustawie zasadniczej zaczął w pełni funkcjonować 14 grudnia 1922 roku tj. w dniu złożenia przez Józefa Piłsudskiego jako Naczelnika Państwa władzy na ręce Gabriela Narutowicza.  

2 sierpnia 1926 roku sejm zmienił konstytucję. Była to tzw. nowela sierpniowa. Prezydent otrzymał prawo przedterminowego rozwiązania, na wniosek rządu, sejmu i senatu, ale tylko raz z tego samego powodu. Otrzymał też prawo wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (dekretów), gdy sejm nie obradował lub na podstawie pełnomocnictw, gdy obradował. Zmiany te były konsekwencją przewrotu majowego.

Konstytucja obowiązywała do 1935 roku. 

Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułUM Ruda Śląska: Kosztowna zima
Następny artykułWiadomości UM: SPIS POWSZECHNY JEST WAŻNY DLA WSZYSTKICH