Te i inne fakty przypomina książka „Częstochowa i region wobec powstań śląskich 1919-1920-1921”. Ma podtytuł „Miejsca – ludzie – wydarzenia”, co uzasadnione jest dość nietypową jak na pozycję historyczną formą publikacji, a w tym wypadku sprawdzającą się znakomicie. Mamy bowiem do czynienia z leksykonem. Autorami ponad 100 haseł są historycy Grzegorz Basiński, Paweł Michalski i Juliusz Sętowski. Ten ostatni jest też autorem koncepcji książki i jej redaktorem.
Rok 2021, przypomnijmy, kończy trzyletnie obchody 100-lecia zrywu Ślązaków. W 1921 r., po dwóch powstaniach, odbył się na Górnym Śląsku plebiscyt, a wkrótce po ogłoszeniu jego wyników wybuchło III powstanie zakończone sukcesem: przyznaniem Polsce najbardziej uprzemysłowionej części Górnego Śląska, z m.in. Katowicami, Mysłowicami, Królewską Hutą – dziś to Chorzów, Ruda Śląska, Świętochłowice, Piekary Śląskie, a także Lubliniec (po stronie niemieckiej pozostały m.in. Bytom, Gliwice i Zabrze).
Częstochowa, obok miast Zagłębia, znajdowała się na bezpośrednim zapleczu obszaru plebiscytowego i powstań śląskich. Nic więc dziwnego, że mieszkańcy nadgranicznego miasta – granica przebiegała bowiem przez oddalone o niespełna 20 km Herby – bardzo żywo interesowali się losami Ślązaków. Wiązały ich też z nimi liczne kontakty gospodarcze, niekiedy półoficjalne. Poza tym częstym widokiem w Częstochowie były śląskie pielgrzymki na Jasną Górę. Na wieść o wybuchu kolejnych powstań śląskich częstochowianie organizowali więc przeróżne zbiórki, tworzyli komitety pomocy, niektórzy mężczyźni decydowali się aktywnie, z bronią w ręku, pomagać w walce. To w Częstochowie znajdowali schronienie i pomoc ranni Ślązacy. A na cmentarzu św. Rocha mamy kwaterę powstańców śląskich.
Pomnik na skwerze Solidarności. Upamiętnia udział częstochowian w trzech powstaniach śląskich w 1919, 1920 i 1921 roku. Został odsłonięty w 1971 roku, ale dziś niewiele osób kojarzy, z jakimi wydarzeniami jest związany Fot. Sebastian Adamus / AG
Książka przypomina wiele nazwisk osób zaangażowanych w pomoc Częstochowie oraz szereg przedsięwzięć inicjowanych przez mieszkańców wielonarodowego wówczas miasta, w tym przez społeczność pochodzenia francuskiego i żydowskiego. Z leksykonu dowiemy się także, jaka część poszczególnych powiatów śląskich opowiedziała się w plebiscycie za Polską, a jaka za Niemcami, a także jak duże były różnice między miastami a wsią.
III powstanie śląskie – grupa powstańców uzbrojonych w karabiny i szable oraz pistolety Parabellum P-08 Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Książkę wydał Regionalny Ośrodek Kultury przy ul. Ogińskiego w Częstochowie wespół z Muzeum Częstochowskim – z pomocą wydawnictwa Precjoza. Zainteresowani mogą o książkę pytać w obu wskazanych instytucjach.
Supermiasta 2040. Szukamy 7 wyzwań dla Częstochowy. Zagłosuj w plebiscycie “Wyborczej”!
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS