Muzeum Getta Warszawskiego w dawnym szpitalu. Instytucja kupiła ostatnią część działki

Samorząd Mazowsza i dyrekcja Muzeum Getta Warszawskiego podpisały we wtorek umowę sprzedaży działki o numerze ewidencyjnym 38/3 na Woli. Instytucja kultury stała się formalnie właścicielem terenu z historycznymi budynkami dawnego szpitala dziecięcego Fundacji Bersohnów i Baumanów oraz przyległej działki.

– Po wyjaśnieniu kwestii własnościowych odsprzedajemy dziś Muzeum Getta Warszawskiego ostatnią część nieruchomości, która stanie się jego siedzibą. Budynki przy ulicy Siennej 60 i Śliskiej 51 będą mogły służyć cennej działalności Muzeum Getta Warszawskiego – mówił marszałek Struzik.

Podpisany we wtorek dokument jest finalizacją umowy z kwietnia 2020 roku. Sprzedaż działki nie była wówczas możliwa ze względu na roszczenia byłych właścicieli. Po umorzeniu przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze postępowania administracyjnego w tej sprawie, województwo mogło ostatecznie sprzedać nieruchomość.

– Zabytkowy kompleks dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów jest jednym z nielicznych świadków losów Warszawy oraz jednej trzeciej jej obywateli, warszawskich Żydów – mówił dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski. Podkreślił, że jest to miejsce wyjątkowe, nierozerwalnie związane z historią warszawskiego getta. Dodał, że w najbliższym czasie ruszy procedura przetargowa w związku z urządzaniem siedziby muzeum. Nieruchomości znajdują się pod ochroną wojewódzkiego konserwatora zabytków jako cenny relikt przedwojennej tkanki miejskiej.

Założenie szpitala było inicjatywą rodziny Bersohnów i Baumanów. Budynek wzniesiono w latach 1876-1878 według projektu Artura Goebla. Podczas I wojny światowej urządzony został tam przez Justynę Bersohn lazaret. Po wojnie z powodu trudności finansowych doszło do zamknięcia szpitala. Ponowne uruchomienie placówki było możliwe m.in. dzięki zaangażowaniu dr Anny Braude-Hallerowej, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci oraz Gminy Żydowskiej.

Gdy wybuchła II wojna światowa, zakład włączono w struktury szpitalnictwa stołecznego. Działalność Szpitala Dziecięcego im. Bersohnów i Baumanów w dotychczasowej siedzibie zakończyła się 10 sierpnia 1942 wraz z zamknięciem małego getta. W tym czasie, po przeniesieniu szpitala do filii, w budynkach przy Siennej i Śliskiej umieszczono siedzibę Instytutu Higieny Dziecięcej, a w sierpniu 1944 udzielano tu pomocy rannym powstańcom Zgrupowania AK Chrobry II.

Podczas wojny budynki szpitala zostały prawie w 60 procentach zniszczone. W 1946 roku nieruchomość wróciła w ręce Fundacji Bersohnów i Baumanów, zaś Centralny Komitet Żydów Polskich uzyskał możliwość użytkowania poszpitalnych nieruchomości.

W 1952 roku nieruchomość przeszła na własność miasta, a w 1999 roku z mocy prawa stała się własnością samorządu województwa. Do 2014 roku działał tu Wojewódzki Szpital Zakaźny im. Dzieci Warszawy – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Warszawie, ale stan techniczny budynku nie pozwalał na dalsze wykorzystanie go na ten cel.

Misją Muzeum Getta Warszawskiego jest upowszechnianie wiedzy na temat życia, walki i zagłady polskich Żydów w getcie warszawskim i innych gettach na terenie okupowanej przez Niemców Polski. Jak czytamy na stronie muzeum, celem działalności jest stworzenie wystawy stałej Muzeum Getta Warszawskiego w zrewitalizowanym budynku dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów, gromadzenie archiwaliów, artefaktów i świadectw pamięci oraz czerpanie z dorobku, doświadczeń i zasobów polskich oraz zagranicznych instytucji zajmujących się tematyką getta.