Marek Dobrowolski: Trybunał i ochrona życia. Kluczowy punkt odniesienia

TK: wartość życia nie może być różnicowana

Pomimo różnic oba wyroki Trybunału łączy sposób podejścia do zagadnienia ochrony życia ludzkiego w prenatalnym okresie jego rozwoju. Rozstrzygnięcie z października 2020 roku zostało jednak zdeterminowane przez wcześniejszy wyrok z 1997 r. To w nim Trybunał wskazał, że „wartość konstytucyjnie chronionego dobra prawnego, jakim jest życie ludzkie, w tym życie rozwijające się w fazie prenatalnej, nie może być różnicowana. Brak jest bowiem dostatecznie precyzyjnych i uzasadnionych kryteriów pozwalających na dokonanie takiego zróżnicowania w zależności od fazy rozwojowej ludzkiego życia. Od momentu powstania życie ludzkie staje się więc wartością chronioną konstytucyjnie. Dotyczy to także fazy prenatalnej”.

Podobnie zagadnienie ochrony życia ludzkiego zostało ujęte w wyroku z 30 września 2008 r. (K 44/07). Dotyczył on wprawdzie nade wszystko ochrony postnatalnej życia ludzkiego, badał bowiem konstytucyjność przepisów stwarzających podstawę prawną do zniszczenia cywilnego samolotu w sytuacji zagrożenia terrorystycznego.

TK wskazał w nim jednak: „życie ludzkie stanowi wartość o randze najwyższej w naszej cywilizacji i kulturze prawnej. Wartość dobra prawnego, jakim jest życie ludzkie, nie podlega przy tym, na gruncie Konstytucji, różnicowaniu”. W 2020 r. (K 1/20) Trybunał potwierdził te ustalenia, dodając: „niedopuszczalne jest twierdzenie, że z uwagi na jakieś cechy jedna jednostka jest mniej warta od innej jako człowiek”, a dotyczy to „także fazy prenatalnej życia człowieka”. Rozwój człowieka i jego osobowości jest bowiem „procesem stopniowalnym, który rozciąga się na okres przed, jak i po urodzeniu”.

Takie ujęcie potwierdza, zdaniem TK, brzmienie art. 71 ust. 2 Konstytucji RP, gdzie mowa o matce „przed i po urodzeniu dziecka”. Jeżeli bowiem matką jest się przed i po urodzeniu dziecka, to dzieckiem jest się nie tylko po narodzinach, ale także w okresie wcześniejszym, czyli w prenatalnej fazie życia, i tak też ujmuje ochronę dzieci art. 2 ustawy o rzeczniku praw dziecka.

Jednocześnie w 1997 r. Trybunał wskazał, że ochrona życia ludzkiego (w każdej fazie jego rozwoju) nie oznacza, że intensywność tej ochrony ma być taka sama. Ochrona ta powinna być jednak „zawsze dostateczna”, a więc niekoniecznie maksymalna (tak w 2020 r. wskazał Leon Kieres sędzia TK), ale – należy dodać – z pewnością nie może być pozorna czy tym bardziej sprowadzona do braku jakiekolwiek ochrony życia ludzkiego. Jakiekolwiek ograniczenie prawnej ochrony życia jest możliwe, ale tylko gdy jest to niezbędne ze względu na konieczność och … czytaj dalej

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ