Strona główna Źródła defence24.pl Kryzys na linii Francja-USA tłem Zgromadzenia Ogólnego ONZ

Kryzys na linii Francja-USA tłem Zgromadzenia Ogólnego ONZ

21 września 2021

A A⁺ A⁺⁺

W zachowaniu USA “dostrzegamy notoryczny ślad odruchów, typowych dla epoki, która, mieliśmy nadzieję, niedawno minęła” – powiedział Le Drian. Zaznaczył też, że zerwanie kontraktu na dostawę francuskich okrętów podwodnych dla Australii i zawiązanie sojuszu obronnego AUKUS bez powiadomienia europejskich partnerów “zmusza tych ostatnich do poważnej refleksji”.

“To, co budzi nasze największe zastrzeżenia, poza samym zerwaniem umowy biznesowej – zerwaniem brutalnym, niespodziewanym i niewytłumaczalnym – dotyczy w pierwszej kolejności podważeniami zaufania w relacjach między partnerami” – powiedział szef francuskiej dyplomacji. “Sojusz zakłada przecież – jak argumentował – przewidywalność, wzajemne wyjaśnianie stanowisk, a także rozmowy i niezatajanie czegokolwiek” przed drugą stroną – argumentował.

W jego ocenie obecny kryzys w relacjach francusko-amerykańskich “domaga się złożenia wyjaśnień” przez stronę amerykańską. To warunek wstępny dalszych relacji, nie powiedział jednak, czy prezydent Francji Emmanuel Macron i prezydent USA Joe Biden będą w najbliższych dniach rozmawiać na ten temat przez telefon. Nie wykluczył, że do takiej rozmowy dojdzie w przyszłości. Poinformował też dziennikarzy, że nie przewiduje spotkania ze swym amerykańskim odpowiednikiem Antonym Blinkenem w przy okazji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, choć “z pewnością nasze drogi w kuluarach z pewnością się przetną” – jak zauważył.

Francuski minister nie krył też rozczarowania wykluczeniem europejskich partnerów z nowej inicjatywy strategicznej Stanów Zjednoczonych w regionie Indo-Pacyfiku. Podkreślił, że w ocenie Paryża polityka Waszyngtonu względem Chin jest “zanadto konfrontacyjna”. Kraje europejskie powinny wyjść z alternatywną strategią – opartą na rywalizowaniu z Chinami, w którym niekiedy – jak się wyraził – “trzeba będzie naprężyć muskuły”.

Francuski minister zapowiedział, że w Nowym Jorku delegacja jego kraju odbędzie cały szereg spotkań dotyczących polityki globalnej, których inicjatorem był Paryż. Najważniejszym z nich będą konsultacje z przedstawicielami dyplomacji krajów, które w 2015 r. podpisały porozumienie nuklearne (decyzją prezydenta USA Donalda Trumpa, Stany Zjednoczone jednostronnie wyszły z tego porozumienia, PAP). Zapowiadając te rozmowy Le Drian zaapelował do władz w Iranie o jak najszybsze wyznaczenie pełnomocników do kontynuacji negocjacji dotyczących pełnego powrotu do porozumienia z 2015 r.

Francuski minister zamierza się też spotkać z szefami dyplomacji Chin i Rosji dla omówienie sytuacji w Afganistanie oraz na Ukrainie. W Nowym Jorku odbędzie się ponadto spotkanie ministrów spraw zagranicznych krajów UE dotyczące Afganistanu – poinformował dziennikarzy Le Drian, dodając, że 12 listopada Paryż będzie gościć międzynarodową konferencję dotyczącą uregulowania sytuacji w pogrążonej w kryzysie Libii.

15 września Waszyngton, Londyn i Canberra ogłosiły zawarcie nowego trójstronnego paktu obronnego między Australią, USA i Wielką Brytanią. Canberra zerwała przy tej okazji negocjowany od wielu miesięcy z Francją kontrakt na zakup od koncernu Naval Group konwencjonalnych okrętów podwodnych, który opiewał na 60 mld dolarów. Australijczycy zamierzają budować swą flotę wojenną w oparciu o okręty podwodne z napędem atomowym produkcji amerykańskiej.

W związku z zaistniałym kryzysem prezydent USA Joe Biden ma zaoferować Macronowi nowe inicjatywy współpracy.

Reklama

Wysoki rangą przedstawiciel władz USA przekazał podczas briefingu prasowego, że Biden chce zadzwonić do Macrona, by załagodzić spór po ogłoszeniu porozumienia w ramach nowego paktu, w wyniku którego francuski koncern Naval Group stracił warty ponad 60 mld dolarów kontrakt na budowę okrętów podwodnych o napędzie konwencjonalnym dla Australii. Australia zrezygnowała z umowy zawartej w 2016 roku na korzyść długofalowej współpracy z USA i Wielką Brytanią w budowie okrętów o napędzie atomowym.

“Prezydent chce zakomunikować swoją wolę bliskiej współpracy z Francją w regionie Indo-Pacyfiku i zaoferować konkretne wspólne przedsięwzięcia” – powiedział amerykański urzędnik. Jak dodał, choć Waszyngton rozumie stanowisko Paryża w sprawie okrętów podwodnych, to go nie podziela.

W odpowiedzi na czwartkowe porozumienie, Francja po raz pierwszy w historii odwołała swojego ambasadora w USA na konsultacje. Według francuskich dyplomatów, ani Amerykanie, ani Australijczycy nie uprzedzili ich przed ogłoszeniem decyzji w sprawie okrętów.

Jak dodał amerykański urzędnik, termin rozmowy Bidena z Macronem nie został jeszcze ustalony. Według CNN, nie dojdzie do niej w poniedziałek.

Rozmowa z Macronem ma być częścią dyplomatycznej ofensywy Bidena w tym tygodniu, w dużej mierze poświęconej regionowi Indo-Pacyfiku i rywalizacji z Chinami. We wtorek Biden ma się spotkać z premierem Australii Scottem Morrisonem na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, zaś w Białym Domu będzie gościć premiera Wielkiej Brytanii Borisa Johnsona, drugiego z nowego sojuszu AUKUS.

Ponadto w piątek Biały Dom organizuje pierwsze bezpośrednie spotkanie liderów tzw. Quadu, czyli Czterostronnego Dialogu Bezpieczeństwa, złożonego z regionalnych rywali Chin – Indii, Japonii i Australii. Biden odbędzie też osobne rozmowy z premierem Indii Narendrą Modim i Japonii Yoshihide Sugą.

O rywalizacji z Chinami Biden ma mówić również podczas swojego wystąpienia we wtorek podczas debaty na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Ma podkreślić, że nie oznacza to “kolejnej zimnej wojny”, bo równolegle z rywalizacją mocarstw USA pragną współpracy z Chinami w globalnych wyzwaniach, takich jak pandemia Covid-19 i zmiany klimatu.