Ciąża to okres, w którym wykonuje się zazwyczaj wiele różnorodnych badań. Bardzo łatwo jest się jednak pogubić w tym, co dokładnie powinnyśmy zbadać. Stresujące może być także to, że nie wiemy gdzie się udać, jak często wykonywać badania i jak się do nich przygotować. Staramy się odpowiedzieć na te wątpliwości i prezentujemy kalendarz badań tydzień po tygodniu.
Podstawowe badania dla kobiet w ciąży
Pierwszym i podstawowym badaniem dla kobiet w ciąży jest wizyta u ginekologa, który przeprowadzi dokładny wywiad i zbierze informacje na temat chorób matki i przyjmowanych przez nią leków. Przyjmuje się, że taka wizyta powinna mieć miejsce do maksymalnie 10. tygodnia ciąży, jednak oczywiście im wcześniej, tym lepiej. Wielu kobietom udaje się zgłosić do lekarza już pomiędzy 6. a 8. tygodniem ciąży.
Ginekolog, żeby potwierdzić ciążę, wykonuje badanie ultrasonograficzne oraz standardowe badania ginekologiczne. Jeśli potwierdzenie ciąży jeszcze nie jest możliwe, lekarz prosi o wykonanie badań krwi lub o powrót za tydzień. Jeśli ciążę udaje się potwierdzić, lekarz zakłada kartę ciąży. Ginekolog wykonuje od razu również cytologię, która powinna zostać zrobiona przed upłynięciem 10. tygodnia ciąży.
Pierwsze badania w ciąży
Pierwsze, podstawowe badania, które należy wykonać w ciąży to:
- Morfologia krwi rozszerzona – morfologię przez okres ciąży wykonuje się co najmniej 5 razy na różnych jej etapach. Jest to jedno z najbardziej podstawowych badań w tym okresie, których nie można zaniedbywać. To dzięki morfologii można wykryć choroby, które mogą mieć wpływ na zdrowie matki i płodu. Badania interpretować powinien lekarz.
- Badanie moczu – wykonuje się je raz w miesiącu. Badanie moczu nie jest trudne w przeprowadzeniu, a pozwala bardzo dużo powiedzieć o stanie organizmu. Mocz oddaje się do przeznaczonego na niego pojemnika, a następnie poddaje ocenie w laboratorium. W sytuacji, w której występują symptomy mówiące o chorobie układu moczowego, badanie wykonuje się częściej.
- Oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh – da informacje lekarzom, jaką krew należy podać w przypadku potrzeby ratowania matki. Jest także pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego.
- Stężenie przeciwciał odpornościowych anty-Rh – pozwoli wykluczyć lub potwierdzić konflikt serologiczny. Badanie to wykonujemy w ciąży nawet trzy razy, zależnie od czynnika Rh matki.
- Stężenie glukozy – przynajmniej dwa razy w trakcie ciąży. Pozwala wykryć obecność cukrzycy ciążowej, która może być groźna zarówno dla matki, jak i dla płodu. U matki może spowodować problemy z ciśnieniem, preeklampsję i problemy z układem moczowym. W przypadku płodu może prowadzić do wielu chorób i nieprawidłowości rozwojowych różnych układów, a nawet poronienia.
- Badania chorób zakaźnych HIV i HCV – które mają zapobiec przeniesieniu tych chorób na dziecko w przypadku ich wykrycia u matki. Przeprowadzamy je nawet dwukrotnie w trakcie ciąży.
- Badania w kierunku wykrycia toksoplazmozy, cytomegalii, kiły czy różyczki – czyli zestaw TORCH, który pozwala ocenić lekarzowi ryzyko, na jakie jest narażona zarówno matka, jak i dziecko oraz możliwie jak najbardziej zapobiec powikłaniom tych chorób. Część ze schorzeń, które bada się, wykonując ten zestaw, przebiega całkowicie bezobjawowo, dlatego szczególnie warto zwrócić uwagę na te badania. Wykonuje się je dwukrotnie.
Badania krwi w ciąży
Badania krwi w ciąży wykonuje się regularnie co kilka tygodni, podobnie jak badanie moczu, które jednak wykonujemy nieco częściej. Wśród innych badań, które powinna przejść kobieta w ciąży, jest kontrola stomatologiczna oraz wizyta, u każdego specjalisty, pod którego jest opieką.
Warto także sprawdzić, czy tarczyca działa prawidłowo. Do tego wystarczą badania takie jak TSH, FT3 i FT4, a gdy zaobserwuje się w ich wynikach nieprawidłowości, to lekarz zleci dodatkową diagnostykę.
Badania dodatkowe, które niektórzy zalecają wykonać to również poziom żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Nie są one jednak obowiązkowe.
Kwas foliowy w ciąży
Zasadniczo, przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży zaleca się każdej kobiecie, jednak najlepiej jest dostosować jego suplementację do konkretnego przypadku na podstawie wcześniej przeprowadzonych badań i konsultacji lekarskiej. Wpływ kwasu foliowego na rozwój dziecka jest kluczowy – jego niedobory mogą być powiązane z nieprawidłowym wykształceniem się cewy nerwowej, rozszczepem podniebienia czy wadami serca. Ponieważ cewa nerwowa kształtuje się pomiędzy 4. a 8. tygodniem ciąży, suplementację kwasu foliowego zaleca się wszystkim kobietom w wieku prokreacyjnym albo planującym zajść w ciążę. Jego spożywanie ogranicza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej aż o ponad 70%.
Kwas foliowy bierze także udział w kształtowaniu się organów czy kodu DNA dziecka. Należy go suplementować, ponieważ jego niedobory mogą być tragiczne w skutkach.
Bazowanie wyłącznie na źródłach żywieniowych kwasu foliowego jest możliwe, jednak obarczone ryzykiem, gdyż kwas foliowy nie lubi obróbki termicznej. W jej trakcie możemy utracić nawet 80% jego zawartości w jedzeniu. Również długotrwałe przechowywanie żywności negatywnie wpływa na jego dostępność w żywności.
Badania prenatalne w ciąży – test PAPP-A
Najczęściej wykonywanym badaniem prenatalnym w ciąży jest test PAPP-A, który pozwala na ocenę, czy dziecka dotyczy np. zespół Downa, Edwardsa czy zespół Patau. Na podstawie tego testu udaje się wykryć większość przypadków występowania zespołu Downa, ocenić ryzyko jego obecności czy wykluczyć te choroby.
Wśród podstawowych badań prenatalnych często wykonuje się także test NIFTY czy test AFP oraz hCG, które – podobnie jak test PAPP-A – mają potwierdzić lub wykluczyć określone wady płodu albo określić ryzyko ich wystąpienia. Wymienione badania należą do badań płodu nieinwazyjnych, czyli takich, które wykonuje się za pomocą USG lub pobierając krew matki tak, jak podczas zwykłej morfologii.
Więcej informacji znajduje się na naszej stronie: Testy genetyczne.
Badania prenatalne inwazyjne
Badania prenatalne inwazyjne zleca się zazwyczaj dopiero w przypadku, w którym zachodzi uzasadnione ryzyko wystąpienia wad płodu. Polegają one na pobraniu próbek z okolicy miejsca znajdowania się łożyska lub samego płodu.
Wykonuje się je, przekłuwając igłą brzuch matki. Mają one bardzo dużą skuteczność i pozwalają określić niemal ze stuprocentową pewnością, czy dany zespół występuje. Wykrywają one między innymi schorzenia takie jak zespół Edwardsa, Downa, Patau, Turnera czy Di George’a. Wśród takich badań można wyróżnić przykładowo amniopunkcję, biopsję trofoblastu i kordocentezę.
Jak wyglądają badania prenatalne inwazyjne?
Amniopunkcja polega na nakłuciu igłą owodni i pobraniu płynu owodniowego. Badanie odbywa się pod kontrolą USG tak, aby lekarz widział, gdzie dokładnie się wkłuwa. Nakłucie nie jest szczególnie głębokie.
Biopsja trofoblastu, inaczej zwana również biopsją kosmówki, polega na pobraniu tkanek do badania cytogenetycznego, które pozwala określić niektóre wady płodu.
Ryzyko poronienia zarówno w przypadku amniopunkcji jak i biopsji kosmówki oscyluje w okolicy 2-3%.
Badania w ciąży – kalendarz
Podsumowując, kalendarz badań w ciąży powinien wyglądać następująco:
- Do 10. tygodnia ciąży – morfologia krwi z badaniem moczu, badanie grupy krwi i czynnika Rh, stężenie glukozy, cytologia, badanie ginekologiczne, badanie USG, badania w kierunku chorób zakaźnych, badanie pH pochwy, badanie przeciwciał odpornościowych.
- Badania w okresie od 11. tygodnia do 14. tygodnia – USG u ginekologa, zarówno przez powłoki brzuszne, jak i dopochwowo, badanie ginekologiczne, test PAPP-A, badania moczu.
- Badania od 15. do 20. tygodnia – ponownie badanie w kierunku toksoplazmozy, badanie moczu, ginekologiczne, USG.
- Badania pomiędzy 21. a 32. tygodniem ciąży – stężenie glukozy we krwi i morfologia, badanie przeciwciał odpornościowych, badanie moczu, badanie ginekologiczne oraz USG.
- Od 33. do 38. tygodnia ciąży – możliwość ponownego wykonania badania na obecność wirusa HIV, morfologia rozszerzona, badanie moczu, przeciwciał odpornościowych i antygenu HBs, badanie na obecność kiły, KTG.
- Badania w okolicy 40. tygodnia ciąży – badanie położnicze, ocena aktywności płodu, USG, KTG, morfologia, badanie moczu.
Oprócz tego cały czas, w każdym z wymienionych okresów, wykonujemy pomiar masy ciała i ciśnienia tętniczego.
Jeśli matka cierpi na choroby przewlekłe lub dowolne inne choroby, powinna być pod stałą opieką specjalisty i regularnie wykonywać wszystkie zlecone przez niego badania. Informacja o chorobie powinna być zawarta w karcie ciąży.
Ponadto, jeśli którekolwiek z wyżej wymienionych badań zasugeruje nieprawidłowości w przebiegu ciąży lub zdrowiu matki, zleca się powtórzenie go lub wykonanie dodatkowych badań, zaleconych przez lekarza.
Źródło tekstu: https://www.scmkrakow.pl/blog/diagnostyka/jakie-badania-w-ciazy-kalendarz-badan-tydzien-po-tygodniu/
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS