Niepokojącą wieścią jest rosnący problem z samooceną oraz poczuciem własnej wartości wśród osób młodych. Między 2013 a 2020 rokiem, liczba samobójstw wśród dzieci i młodzieży wzrosła aż o 138 procent. Depresja, podobnie jak choroby serca, cukrzyca czy otyłość, może doprowadzić do zgonu.
Kolejną smutną wiadomością jest pozbawienie dotacji rządowych na Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży. Tak bulwersującą decyzję podjęto w okresie rosnących prób samobójczych. Od stycznia do listopada 2021 roku, na taki krok zdecydowało się aż 1339 nastolatków. To niemal 500 prób więcej, niż w całym roku 2020. Prób targnięcia się na własne życie, wśród dzieci od 7 do 12 roku życia było w 2021 r. aż 51.
Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z tego problemu. Często jako rodzice nie poświęcamy dziecku należytej uwagi, gdy jesteśmy zajęci własnymi obowiązkami. Czasami też niewielka ilość czasu nie jest główną przeszkodą w relacji dziecko-rodzic, lecz nieumiejętność dostrzeżenia jego potrzeb. Brak odpowiedniego podejścia może doprowadzić do utraty kontaktu z członkiem rodziny, a przez to do utraty bliskiej osoby.
Co zrobić, gdy nasze dziecko wysyła niepokojące sygnały?
W związku z współczesnymi problemami młodych ludzi, postanowiliśmy przeprowadzić wywiad z Panią Anną Smuśkiewicz – psychologiem z Nowego Tomyśla, specjalistą psychologii klinicznej dzieci i młodzieży oraz specjalistą psychoterapii dzieci i młodzieży.
Słyszymy w mediach, że coraz więcej dzieci ma problemy psychiczne i cierpi na depresję. Wiele z tych przypadków kończy się samobójstwem. Co powinniśmy robić by położyć temu kres?
W ostatnim czasie dzieci i młodzież szczególnie przeżywają trudności emocjonalne związane z niepewnością i niejasnością w aktualnej sytuacji pandemicznej, gdyż powoduje ona wiele negatywnych konsekwencji dla relacji z rówieśnikami, radzenia sobie z wymogami szkoły, spędzania wolnego czasu a także relacji z rodzicami.
Obserwuję trudne emocje – poczucie osamotnienia, bezsilności, lęku, nudy czy też pustki emocjonalnej. Emocje te są naturalne same w sobie, ale jeśli stają się przewlekłe, mogą przyczynić się do zaburzeń psychicznych, w tym także stanów depresyjnych, lękowych oraz zachowań samobójczych.
Dzieci i młodzież dopiero uczą się radzić sobie z trudnymi stanami emocjonalnymi i sytuacjami społecznymi, dlatego ważne jest, aby rodzic towarzyszył i wspierał w pokonywaniu trudności, zachęcał do otwartego mówienia o trudnościach. Dzieci otwierają się, gdy czują się bezpiecznie i wiedzą, że nie będą krytykowane za błędy, trudności czy też niewiedzę. Problem samobójstw wśród dzieci i młodzieży jest złożony i tu zalecałabym konsultację u specjalisty w przypadku podejrzenia ryzyka samobójstwa.
Ważne, aby nie bagatelizować sygnałów trudności emocjonalnych, dzieci zwykle sygnalizują narastającą gotowość do popełnienia samobójstwa, np poprzez wzrost zainteresowania tą tematyką, rozmowy o śmierci, inicjowanie rozmów o złym samopoczuciu, pisanie listów pożegnalnych, rozdawanie osobistych przedmiotów, wycofanie z relacji.
Jakie są główne przyczyny depresji i problemów psychicznych wśród dzieci i młodzieży?
Problemy emocjonalne pojawiają się, gdy potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży nie są wystarczająco dobrze rozpoznawane i zaspokajane. Każdy chce się czuć akceptowany, uznany, bezpieczny, uszanowany, mieć możliwość samorealizacji. My jako dorośli pełniący różne funkcje opiekuńcze mamy szansę na obserwowanie dzieci i adekwatne reagowanie.
Czasem, mimo dobrych chęci rodzicom trudno jest dostrzec potrzeby dzieci bazując jedynie na swoim doświadczeniu, w sytuacji tak szybko zmieniającego się świata, co wzmaga poczucie samotności dziecka i sprzyja napięciom w rodzinie. Okres dorastania, gdy nastolatki są szczególnie podatne na labilność emocjonalną oraz mierzą się z budowaniem własnej tożsamości, jest czasem zwiększonego ryzyka depresji młodzieńczej.
Dodatkowo na możliwość ryzyka zaburzeń emocjonalnych u dzieci i młodzieży mogą mieć wpływ trudne relacje z rówieśnikami, wyobcowanie, odrzucenie, przemoc czy też ostracyzm społeczny związany z orientacją seksualną. Podobnie nieprawidłowe relacje rodzinne i niewywiązywanie się z ról rodzicielskich, mogą stanowić ryzyko problemów emocjonalnych i zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży.
Czego młodzi ludzie z obniżonym poczuciem własnej wartości potrzebują najbardziej?
Zaniżone poczucie własnej wartości przyczynia się do cierpienia psychicznego oraz do trudności w realizacji wyzwań, zadań i obowiązków. Sprawia, że dzieci reagują niepewnością i szybciej wycofują się w przypadku napotkania trudności, nie wierzą, że mogą być lubiane i atrakcyjne dla innych dzieci, więc często pozostają samotne i na uboczu, obawiają się krytyki.
Ważne, aby w porę zauważyć ten zniekształcony sposób myślenia o sobie i pomóc go zmieniać, wspierać w realizacji wyzwań, życzliwie zachęcać do nowych zachowań, towarzyszyć, w razie potrzeby ułatwiać kontakty rówieśnicze, ale też skonsultować ze specjalistą.
Jakie rozwiązania proponuje Pani rodzicom dzieci z psychicznymi problemami?
Jestem psychologiem i psychoterapeutą. W przypadku dzieci często proponuję terapię rodzinną, która jest uznaną i dobrą metodą pracy z problemami emocjonalnymi. Pracując w ten sposób staram się z całą rodziną zrozumieć trudności, ich mechanizmy, poszukiwać użytecznych rozwiązań. W przypadku nastolatków częściej proponuję psychoterapię indywidualną.
Zachęcam każdego rodzica do szczególnej troski codziennej o budowanie dobrej relacji z własnym dzieckiem poprzez wspólne aktywności i rozmowy, zaciekawienie i chęć zrozumienia własnego dziecka, pozytywne nastawienie w przypadku trudności, zrównoważone wypowiedzi bez raniącej krytyki oraz bazowanie na zaufaniu i uznawaniu zdania młodego człowieka. Stała i dobra relacja z rodzicem stanowi czynnik ochronny przed problemami emocjonalnymi oraz w przypadku zaistnienia problemów jest czynnikiem wspierającym w ich pokonywaniu.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS