Hasło „stock market bubble”, czyli „bańka na rynku akcji”, nie było tak często wyszukiwane w Google’u od 2004 roku, a więc odkąd podawane są statystyki wyszukiwań. Do wujka Google’a zwracają się o poradę zarówno giełdowe świeżaki – a debiutantów w tym roku nie brakuje – jak i wygi z Wall Street. Od paru miesięcy obserwujemy bowiem sytuację, która powinna zaniepokoić każdego zwolennika logicznego myślenia. Oto szaleje pandemia, gospodarki ledwo zipią, a rynek akcji kwitnie. Nic dziwnego, że teorie o pęczniejącej bańce, nadchodzącej bessie, a nawet gigantycznym krachu mają się coraz lepiej. Od dołka w marcu do początku listopada indeks S&P 500 wzrósł o 46 procent, a niektóre spółki technologiczne urosły w tym czasie nawet o kilkaset procent.
Bańka na spółkach technologicznych
Pęknięcia bańki w najbliższych miesiącach, a może nawet tygodniach spodziewa się na przykład Jeremy Grantham, znany inwestor oraz współzałożyciel Grantham, Mayo & Van Otterloo, który przewidział pęknięcie bańki w Japonii, bańki internetowej i bańki nieruchomościowej. Uważa on jednak, że obecna bańka jest inna niż poprzednie. Tamte polegały na założeniu, że dobra sytuacja w gospodarce będzie się utrzymywać również w przyszłości. Analogiczna ekstrapolacja poczyniona dzisiaj prowadziłaby do przeciwieństwa bańki. Tym bardziej trudno przewidzieć dokładnie, jak i kiedy obecna bańka pęknie, ale to, że pęknie, jest nieuniknione. Grantham przywołuje „szalone” zachowanie inwestorów, o którym świadczą choćby ostre wzrosty po głębokich spadkach z wiosny tego roku.
Ale Grantham i tak jest w swoich prognozach umiarkowany. Nie brakuje prawdziwych ultrasów, jak David Hunter z Contrarian Macro Advisors – nie żaden świeżak, ale analityk z 40-letnim doświadczeniem na Wall Street. Parę miesięcy temu stwierdził, że marcowe tąpnięcie było początkiem końca trwającej cztery dekady rynkowej bonanzy. Hunter spodziewa się „bessy o historycznych rozmiarach” – największej od krachu 1929 roku – i licznych bankructw. Katastrofy nie powstrzyma dodruk pieniądza, bo inflacja po trzech dekadach wreszcie wyjdzie ze stanu hibernacji. Fed zostanie bez kul.
Idzie hossa czy bessa?
Oczywiście niektórzy pukają się w czoło. Granthamowi zarzuca się, że nie może się wręcz doczekać pęknięcia rzekomej bańki, bo chce, aby rynek ukarał tych, którym się udało sporo zarobić, ponieważ byli od niego odważniejsi. Hunterowi z kolei domalowuje się gębę oszołoma. Z tych przepychanek wyłania się tylko jedna pewna rzecz – wyjątkowy w swej naturze koronakryzys (który dotknął zarówno popyt, jak i stronę podażową), banki centralne i rządy tak rozregulowały realne gospodarki i rynki finansowe, że coraz trudniej odpowiedzieć na pytanie, gdzie właściwie dziś jesteśmy. Idzie hossa czy bessa? Czy mamy początek czy koniec cyklu koniunkturalnego? Zaraz – a czy w ogóle cykle jeszcze istnieją?
Tomasz Tarczyński, prezes Opoka TFI, uważa, że jesteśmy na początku cyklu koniunkturalnego, a bessa – patrząc na rynek z nieco dłuższej perspektywy – zaczęła się na większości indeksów na świecie na początku 2018 roku, toteż tegoroczny krach marcowy nie jest jej początkiem, ale efektownym zakończeniem.
– Odbicie w gospodarkach od dołka z wiosny jest wyraźne. To piąty raz w historii, kiedy S&P 500 osiąga szczyt wszech czasów, podczas gdy oficjalnie gospodarka USA jest w recesji. W poprzednich czterech przypadkach koniec recesji był ogłaszany nie później niż w kolejnym miesiącu po nowym szczycie indeksu, co oznaczałoby, że recesja w USA powinna zakończyć się nie później niż we wrześniu tego roku – mówi Tarczyński.
Z kolei Michał Dybuła, główny ekonomista BNP Paribas, jest zdania, że jesteśmy na końcu wieloletniego cyklu koniunkturalnego, przy czym koniec ten trwa już od jakiegoś czasu, przynajmniej od wybuchu kryzysu z lat 2008–2009.
– Wówczas wyczerpane zostały najważniejsze źródła wzrostu produktywności, które napędzały koniunkturę w latach 90. ubiegłego wieku i w pierwszej dekadzie obecnego stulecia. Mam tu na myśli integrację krajów wschodzących, a zwłaszcza Chin, z globalną siecią powiązań gospodarczych oraz pełne wykorzystanie zdobyczy rewolucji informatycznej. Jednocześnie w ostatnich kilkunastu latach pojawiły się czynniki hamujące wzrost aktywności ekonomicznej, takie jak starzenie się społeczeństw w krajach rozwiniętych czy znaczące pogorszenie sytuacji fiskalnej w połączeniu z nadmiernym zadłużeniem sektora prywatnego w wielu gospodarkach na świecie.
Nie spodziewa się przy tym żadnej potężnej bessy. Od ostatniego kryzysu decydenci, a więc rządy i banki centralne, wiele się bowiem nauczyli. Chodzi tu w szczególności o zrozumienie wagi szybkich i zdecydowanych działań łagodzących skutki recesji, które zresztą obecnie obserwujemy. Luzowanie fiskalne w połączeniu z obniżkami stóp procentowych oraz programami skupów aktywów pomaga stabilizować zarówno gospodarkę realną, jak i rynki finansowe w najgorszej fazie cyklu.
Dybuła uważa, że nie ma mowy o tym, żeby banki centralne wystrzelały się z amunicji.
– Jeżeli nie chcemy, aby recesja przekształciła się w długotrwałą depresję, to wręcz powinniśmy od banków centralnych oczekiwać szybkich i zdecydowanych działań obniżających koszt pieniądza oraz zwiększających płynność w gospodarce. Nie powinniśmy się też martwić, że banki centralne „wystrzelały się z amunicji”, bo skalę skupu aktywów wciąż można zwiększyć, jeśli byłoby to konieczne. Poza tym oprócz łagodzenia polityki pieniężnej również polityka fiskalna została istotnie poluzowana. Taka kombinacja zwiększa szanse na możliwie szybkie wyjście z recesji – mówi.
Wyjście z recesji zapoczątkuje nowy cykl koniunkturalny, który powinien potrwać kilka lat. Takie kilkuletnie cykle wciąż będą występować w przyszłości. Ich powtarzalność wynika przede wszystkim z cykli inwestycyjnych, c … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS