Gdańsk: „Naprawili” płuca, które nie nadawały się do przeszczepu

Procedura po raz pierwszy została wykonana w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym 25 stycznia br. Inicjatorem wydarzenia był dr n. med. Wojciech Karolak z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, członek zespołu przeszczepiającego płuca, który posiada doświadczenie w przeprowadzaniu perfuzji ex vivo. Doktor Karolak wykonywał EVLP w trakcie pracy w Toronto General Hospital, gdzie wiedzę zdobywał m.in. w ramach Toronto Lung Transplant Program.

Jest to uznana i wykonywana na świecie metoda, gdzie pobiera się marginalne płuca (pierwotnie nienadające się do przeszczepienia) od dawcy i podłącza do specjalnej aparatury. Następnie się je wentyluje, wykonuje perfuzję, a tym samym poddaje procesowi regeneracji. To się dzieje w takim idealnym “środowisku” dla płuc. Po 4  lub 6 godzinach ocenia się ich parametry i na podstawie tych wyników oraz oceny klinicznej decyduje się o przeprowadzeniu przeszczepienia płuc – tłumaczy doktor Wojciech Karolak.

Płuca, które zostały poddane perfuzji w UCK, zostały doprowadzone do optymalnego stanu, jeżeli chodzi o utlenowanie, natomiast zmiany miąższu w narządzie okazały się być nieodwracalne. Tym samym nie nadawały się do przeszczepienia. Należy jednak podkreślić, że obecnie około 10 do 15 procent płuc przy pobraniu wielonarządowym nadaje się do przeszczepiania, a zapotrzebowanie jest dużo większe. Ta technika mogłaby sprawić, że ta liczba zwiększyłaby się o 20 lub 25 procent – zaznacza doktor Karolak.

Zobacz również:

Covid-19 zniszczył mu płuca. Transplantacja uratowała życie

W perfuzji ex vivo wykonanej w szpitalu klinicznym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego udział wzięli m.in. Marx Runge oraz Ernst Buiter z firmy XVIVO, dr Alexis Salma z Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej szpitala uniwersyteckiego w Essen w Niemczech. Zespół przeprowadzający EVLP składa się także z pielęgniarek instrumentariuszek oraz pielęgniarek anestezjologicznych. Bardzo ważną rolę w procedurze odgrywa perfuzjonista. W procedurze przeprowadzonej w UCK udział brały Danuta Formella i Beata Śledzianowska oraz lekarz Nikodem Ulatowski z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej UCK.

Szef programu przeszczepiania płuc w UCK, kardiochirurg dr hab. n. med. Jacek Wojarski oraz prof. dr hab. n. med. Sławomir Żegleń z Kliniki Alergologii i Pneumonologii, który również jest członkiem zespołu przeszczepiającego narząd, uważają, że szpital jest gotowy do przeprowadzania takich perfuzji, zarówno pod względem posiadanego sprzętu, jak i personelu.

W dalszej perspektywie w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym, które jest wysoko specjalistycznym, multidyscyplinarnym ośrodkiem transplantacyjnym, mogłoby powstać centrum zajmujące się regeneracją narządów przeznaczonych do przeszczepień (ang. Organ Repair Center), które w znaczący sposób zmniejszy problem z dawcami, nie tylko w regionie, ale także w kraju.

W Polsce mamy bardzo duży problem z dawcami. Jeżeli nie zaczniemy sięgać po wszystkie, możliwe rozwiązania, to będziemy zawsze gdzieś na końcu, jeżeli chodzi o liczbę przeszczepionych narządów. Oprócz wszystkich, rozwijających się programów transplantacyjnych, musimy zadbać o pewne zabezpieczenie. Regeneracja narządów poprzez perfuzję ex vivo jest właśnie takim zabezpieczeniem

Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny UCK