Patronem merytorycznym tego artykułu jest Adwokat Kraków – Kancelaria Adwokata Michała Słomki.
Funkcjonariusze policji mają prawo zatrzymać każdego człowieka, jeśli podejrzewają popełnienie przez niego przestępstwa lub wykroczenia. Taka sytuacja ma najczęściej miejsce w przypadku tzw. prewencyjnych kontroli drogowych.
Zatrzymanie przez policję nie jest czymś miłym, wie to chyba każdy, kto choć raz uczestniczył w takim zdarzeniu. Zdecydowanie gorzej będzie, gdy takie zatrzymanie okazuje się być całkowicie bezpodstawne, a funkcjonariusze nie zechcą się do tego przyznać. A co jeśli podczas rutynowej kontroli zaczną nadużywać swoich kompetencji? Czy mamy wówczas prawo do nagrywania funkcjonariuszy i wykorzystania stworzonego materiału w sądzie?
Kwestia nagrywania funkcjonariuszy policji w trakcie wykonywanych czynności pojawia się najczęściej wtedy, gdy dochodzi do naruszeń w toku zatrzymania. Czasami policjanci nadużywają swoich uprawnień i naruszają tym samym cudze dobra osobiste – np. poprzez zastosowanie nieuzasadnionej przemocy fizycznej.
Nic dziwnego, że wiele osób borni się w takim przypadku i decyduje się na nagrywanie zachowania funkcjonariuszy. Prawie każdy policjant twierdzi wówczas, że jest to naruszenie prawa do ochrony ich wizerunku.
Zgodnie z treścią art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Zezwolenia nie wymaga jednak rozpowszechnianie wizerunku:
- osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
- osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Wizerunek jako dobro prawne objęte ochroną na gruncie art. 24 Kodeksu cywilnego i art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi szeroko pojętą podobiznę człowieka, a więc konkretyzację i ustalenie obrazu fizycznego jednostki, zdatną do zwielokrotniania i rozpowszechniania. Wizerunek w sensie prawnym nie jest więc tożsamy z wyglądem fizycznym człowieka, stanowi przedstawienie i konkretyzację tego wyglądu. Wizerunek w świetle art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi pewne dobro niematerialne, którego ochrona przyznana przez przepisy Prawa autorskiego ma charakter ściśle formalny i obiektywny. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zakazane jest każde rozpowszechnienie wizerunku bez zgody osoby na nim przedstawionej, chyba że w danej sprawie występują szczególne okoliczności wskazane w tym przepisie. W szczególności, zgodnie z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie jest bezprawne rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych.
Wizerunek podlega ochronie również na gruncie art. 24 KC jako dobro osobiste, a więc jako pewna wartość idealna związana ściśle z osobowością człowieka, podlegająca ochronie na tych samych zasadach, jak godność osobista, dobre imię, czy prywatność. W tym wypadku przedmiotem ochrony jest nie monopol eksploatacyjny samego wizerunku, jak w wypadku ochrony przewidzianej przez Prawo autorskie, a sfera wartości idealnych przypisanych dobrom osobistym jednostki. Naruszenie następuje wówczas poprzez opublikowanie podobizny jednostki w kontekście stanowiącym o naruszenie jej dobrego imienia lub prywatności. W tym wypadku publikacja wizerunku stanowi w istocie przejaw naruszenia prawa osobistości i w takim kontekście, to jest naruszenia wskazywanych w pozwie dóbr osobistych w postaci dobrego imienia i godności osobistej, publikacja ta powinna być rozpatrywana.
Z powyższego wynika, że możliwe jest nagrywanie policjantów podczas wykonywania przez nich czynności służbowych, zarówno tych zgodnych z prawem, jak i naruszających obowiązujące przepisy. Pamiętajmy jednak, że nagrywanie nie może w żaden sposób utrudniać działania funkcjonariuszy.
Na chwilę obecną, w polskich przepisach nie znajdziemy nigdzie zakazu nagrywania funkcjonariuszy publicznych, nawet w trakcie dokonywanych przez nich czynności. Co więcej, można to robić zarówno standardową kamerą, jak i telefonami komórkowymi.
Warto też wiedzieć, że nagrany policjant nie ma prawa zabrać telefonu, ani tym bardziej zatrzymywać danej osoby z tego powodu i doprowadzić do przesłuchania (oczywiście o ile, w trakcie takiego filmowania nie doszło do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia).
Zdecydowana większość filmów ukazujących nielegalne działania policjantów nie jest nagrywana po to, by stanowić dowód w jakiejś sprawie (choć później okazuje się, że jest to przydatne), lecz po to by autor mógł zaistnieć w sieci. Filmujący bardzo często zaraz po nagraniu udostępniają swoje dzieła na portalach społecznościowych, a tego już robić nie wolno.
Jeśli na nagraniu znajdują się osoby, które nie wyraziły zgody na publikację swojego wizerunku, to nie wolno nam rozpowszechniać takiego filmu – w przeciwnym razie narażamy się na odpowiedzialność odszkodowawczą. Oczywiście, jeśli na nagraniu uwidocznimy naruszenie przepisów przez funkcjonariuszy, mamy pełne prawo zawiadomić o tym właściwe służby (najczęściej będą to przełożeni policjantów). W takim przypadku nie dochodzi do publikacji nagrania, nie naruszamy tym samym żadnych przepisów.
Podstawa prawna:
Art. 24 KC
Art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Patron merytoryczny artykułu:
Adwokat Kraków – kancelaria adwokata Michała Słomki
ul. Profesora Władysława Szafera 9/46
31-543 Kraków
tel. 784 425 405
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS