“Czwórka” Józefa Chełmońskiego przechodzi renowację. “Na oczach zwiedzających”

Jeden z najbardziej znanych obrazów Józefa Chełmońskiego – “Czwórka” znajdująca się w galerii malarstwa w krakowskich Sukiennicach – zostaje poddawana konserwacji.

Operacja czyszczenia obrazu ma potrwać około 12 miesięcy i każdy będzie mógł przyjrzeć się temu, jak wygląda praca konserwatora dzieła sztuki. Renowacja “Czwórki” odbywa się bowiem na oczach zwiedzających muzeum. Za pozostawieniem obrazu w galerii przemawia jego format 2,75 m na 6,6 m.

Prace będą prowadzane na oczach zwiedzających, oczywiście także poza godzinami otwarcia muzeum, ze względu na duży format dzieła. Będzie możliwość podejrzenia pracy konserwatorów – mówi RMF FM Dominika Sarkowicz, kierownik pracowni konserwacji w Sukiennicach.

Konserwacja ma charakter estetyczny i obejmie lico obrazu.

Zamierzamy oczyścić warstwę malarską z zabrudzeń, ze starych, pożółkłych werniksów i licznych retuszy, które zmieniły się z czasem kolorystycznie i są widoczne jako jaśniejsze i ciemniejsze plamy szpecące obraz – dodaje dr Sarkowicz.

Podkreśla, że jeśli chodzi o metodę czyszczenia obrazu będzie ona różna w poszczególnych jego partiach, choćby dlatego, że np. malowane brązowymi barwami sylwetki koni są bardzo delikatne i trzeba opracować inne receptury, inne mieszaniny.

Po oczyszczeniu lica konserwatorzy uzupełnią ubytki w warstwie malarskiej i nałożą werniksy zabezpieczające. Konserwacja sprawi, że obraz będzie jaśniejszy i bardziej “przestrzenny”.

“Czwórka” przedstawia pędzący na wprost widza zaprzęg czterech koni powożony przez ukraińskiego chłopa. W bryczce siedzi znudzony mężczyzna palący fajkę. Zwierzęta ukazane w szalonym galopie są zestawione z bezkresnym, monotonnym pejzażem w tle.

Józef Chełmoński namalował ten obraz w 1881 roku podczas pobytu w Paryżu. Motyw rozpędzonych koni artysta przeniósł z dzieła profesora Akademii Sztuk Pięknych w Monachium Aleksandra Wagnera. Wcześniejsza wersja obrazu Chełmońskiego “Czwórka spienionych koni w śniegu” wystawiona w 1878 roku na salonie sztuki w Paryżu została kupiona przez amerykańskiego kolekcjonera i otworzyła malarzowi drogę do międzynarodowej kariery. Później wiele razy powtarzał on motyw zaprzęgów mknących przez bezkresne przestrzenie.

“Czwórka” po przyjeździe Chełmońskiego do kraju przez kilka lat wisiała w paryskiej pracowni artysty, którą po nim opiekowali się Władysław Podkowiński z Józefem Pankiewiczem. Sprowadzeniem dzieła do kraju zajęli się Konstanty Górski i Aleksander Krywult. W lipcu 1899 roku Rada Miasta Krakowa uchwaliła nabycie “Czwórki” przez Muzeum Narodowe w Krakowie.