Czosnek ozdobny roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja czosnku ozdobnego

Czosnek ozdobny bywa przez ogrodników lekceważony ze względu na swoje powinowactwo z intensywnie pachnącymi ząbkami. Jednak choć ostry aromat łodyg i cebulek pozostaje wspólną cechą gatunków zaliczanych do rodzaju Allium, istnieje wiele gatunków i odmian czosnków ozdobnych, które w swojej dekoracyjności dorównują najatrakcyjniejszym kwiatom na zagonie.

1. Czosnek ozdobny – wymagania glebowe
2. Sadzenie i uprawa czosnku ozdobnego
3. Podlewanie i nawożenie czosnku ozdobnego
4. Rozmnażanie czosnku ozdobnego
5. Ochrona czosnku ozdobnego
6. Czosnek ozdobny w ogrodzie

Czosnek ozdobny nie jest przy tym pojęciem botanicznym sensu stricte. Do rodziny amarylkowatych, obejmującej ok. 700 gatunków typowych dla strefy klimatu umiarkowanego półkuli północnej, zalicza się bowiem zarówno znane z kuchni cebulę, szczypiorek i czosnek, jak i dziesiątki innych roślin cebulkowych, których kwiaty są na tyle urodziwe, że znalazły zastosowanie w przydomowych ogródkach. Ogólnie rzecz biorąc, za czosnek ozdobny uważa się więc dziś m.in.:

• Czosnek okazały (Allium aflatunense), zwany również aflatuneńskim, dorastający nawet 80 cm wysokości i odznaczający się bardzo dekoracyjnymi, kulistymi kwiatami o średnicy 10-15 cm. Kwitnie w maju i czerwcu.
• Czosnek olbrzymi (Allium giganteum) osiągający 120-150 cm wzrostu, z długimi przyziemnymi liśćmi oraz okazałymi purpurowo-czerwonymi kwiatami o średnicy ok. 15 cm. W stanie naturalnym występuje on m.in. w Iranie, Afganistanie i Turcji.
• Czosnek białawy (Allium cristophii) zwany także czosnkiem Krzysztofa, o charakterystycznej białawej okrywie pęku oraz liliowym kwieciu z metalicznym, lśniącym w słońcu połyskiem. Maksymalna wysokość rośliny to ok. 50 cm.
• Czosnek błękitny (Allium caeruleum) dorastający do 30 cm, ale odznaczający się pięknymi, choć niewielkimi kwiatostanami w postaci niebieskich kuli lub półkuli.
• Czosnek złocisty (Allium flavium) o dość nieregularnych, ale intensywnie żółtych i przyjemnie pachnących kwiatach; dorastający do 40 cm wysokości.
• Czosnek karatawski (Allium karataviense) typowy dla obszaru Azji Środkowej o niewysokich łodygach, ale bardzo ozdobnych kwiatach w postaci białych baldachów.
• Czosnek neapolitański (Allium neapolitanum) o bardzo zdobnych i słodko pachnących śnieżnobiałych kwiatach.
• Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon) okazyjnie występujący w stanie dzikim na terytorium Polski. Odznacza się bardzo wyrazistymi purpurowymi kwiatami o bardzo gęstym pokroju i swoistym pióropuszu na wierzchołku. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
• Wyhodowane odmiany hybrydowe o różnej wysokości, łącznie z miniaturowymi, oraz szerszej gamie kolorystycznej.

Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie czosnki ozdobne to rośliny cebulkowe, zazwyczaj wieloletnie, o dość skąpych liściach wyrastających z przyziemnej różyczki, które wymierają jednak przed końcem okresu kwitnienia. W zależności od gatunku kwitną zwykle klika tygodni między majem a sierpniem.

Czosnek ozdobny – wymagania glebowe

Czosnkowi najlepiej powodzi się w glebie żyznej, dobrze przepuszczalnej, idealnie piaszczystej lub piaszczysto-gliniastej. Należy mieć przy tym na uwadze, że ziemia zatrzymująca wodę może powodować gnicie cebulek, podczas gdy podłoże szybko wysychające pociąga za sobą zwiększoną potrzebę podlewania. Dla czosnku korzystna jest gleba bogata w wapń i lekka, a stanowisko powinno być jak najbardziej nasłonecznione. Warto przy tym wybierać obszary ogrodu, gdzie nie kopie się zbyt często, tak, aby uniknąć przypadkowego uszkodzenia cebulek.

Sadzenie i uprawa czosnku ozdobnego

Czosnek, podobnie jak tulipany, sadzi się jesienią (raczej wczesną niż późną) w postaci uśpionych cebul, które w zależności od odmiany sięgają nawet 10 cm wielkości. Przy wyborze należy zwracać uwagę, aby cebulki nie były miękkie, spleśniałe, nadgniłe, ani też w wyraźny sposób uszkodzone.

Przed przystąpieniem do sadzenia ziemię na zagonie należy spulchnić na głębokości co najmniej 20 cm. Cebulki korzeniami w dół umieszczamy około 10-12 cm poniżej powierzchni, przysypując je ziemią, ale bez przesadnego uciskania. Największe odmiany można przy tym sadzić na głębokości nawet 15 cm. Idealnie jest grupować po kilka roślin razem, np. w skupiskach po 8-10 rozdzielonych od siebie o ok. 20 cm.

Więdnące stopniowo liście można bez szkody usuwać, tak samo jak wskazane jest odcinanie przekwitłych kwiatów wraz z całymi łodygami, przynajmniej, jeśli nie chcemy spontanicznego wysiewu nasion. Do wymaganej pielęgnacji należy również regularne odchwaszczanie –  wskutek brak gęstego listowia wokół czosnków zwykle dość chętnie rozwijają się bowiem nieproszeni goście.

Czosnek błękitny, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie czosnku ozdobnego

Czosnek ozdobny lubi stale wilgotną glebę, ale dość dobrze toleruje przejściowe okresy suszy. W większości przypadków podlewanie roślin posadzonych na zagonie nie jest w ogóle konieczne, przy czym wyjątkiem jest pierwszy sezon po posadzeniu oraz okresy suszy. Nieco więcej wody mogą wymagać również najwyższe odmiany. Uwaga! Dla czosnku ozdobnego nie poleca się nawadniania kropelkowego, które często prowadzi do zgnilizny korzeni.

Nawożenie również nie jest absolutnie konieczne, chociaż na uboższych glebach oraz przy większych kultywarach zdecydowanie nie zaszkodzi podsypać wiosną do gleby wieloskładnikowego nawozu uniwersalnego.

Rozmnażanie czosnku ozdobnego

Cebulki czosnku ozdobnego co 2-3 lata należy po przekwitnięciu wykopać i przesadzić w nowe miejsce. Jest to zabieg wzmacniający dla rośliny, który jednocześnie służy rozmnażaniu czosnku. Przy każdej posadzonej cebuli tworzą się bowiem co roku cebulki przybyszowe, które po wykopaniu można delikatnie oddzielić, zyskując tym samym nowe roślinki. Jesienią sadzimy je do gruntu, a w zależności od gatunku w kolejnym sezonie lub po 2-3 latach, doczekamy się kwiatów.

Owo rozmnażanie z cebulek przybyszowych jest oczywiście procesem samoczynnym – niepodzielone rośliny zaczną bowiem kiełkować na wiosnę i wypuszczać nowe pędy, które prędzej czy później ukoronowane zostaną nowymi kwiatami.

Czosnek da się również rozmnażać z nasion pozyskanych z przekwitłych kwiatów, pamiętając jednak o fakcie, że sztuczne kultywary nie dadzą identycznego potomstwa. W tym celu należy zebrane nasiona jak najszybciej wysiać na tacach wypełnionych mieszanką piasku i kompostu. Lekko przykryte piaskiem i przechowywane w zacienionym pomieszczeniu, wykiełkują w ciągu trzech miesięcy.

Diagram przedstawiający korzyści z uprawy czosnku ozdobnego; opracowanie własne

Ochrona czosnku ozdobnego

Czosnek ozdobny pochodzi głównie z Azji i jest genetycznie przystosowany do przetrwania nawet cięższych zim. W warunkach ogrodowych, owszem, przydać mu się może warstwa kory mulczującej, ale nie jest ona absolutnie konieczna. Cebule posadzone w donicach należy jednak na zimę bezwzględnie schować do garażu czy piwnicy.

Aby zapewnić roślinom zdrowie należy nie tylko unikać nadmiaru wilgoci, ale także aktywnie bronić się przed szkodnikami – niestety ślimaki i owady minujące dość chętnie żerują na czosnku.

Czosnek białawy, fot. shutterstock

Czosnek ozdobny w ogrodzie

Ozdobne gatunki Allium są przede wszystkim wspaniałą dekoracją zagonów – na tyle subtelną, że nie dominują nad całością kompozycji, ale zarazem dość strojną, aby obronić się bez żadnych innych kompanów. W wielogatunkowych kompozycjach prezentują się bardzo udanie z liliami, pustynnikami, kuklikami, wilczomleczami, irysami, piwoniami, a w nieco bardziej naturalistycznym pomyśle również z bylicami. Ogrodnicy cenią je sobie głównie jako kwiaty przejściowe, które cieszą oczy po przekwitnięciu tulipanów i narcyzów, ale przed rozkwitem klasycznych letnich kwiatów jednorocznych. Po ścięciu nadają się zarówno na świeże bukiety, jak i do suszonych kompozycji, doskonale utrzymując oryginalny kształt baldachu.

Wyższe odmiany sadzimy oczywiście w dalszych częściach zagonu, najlepiej w pobliżu krzewów chroniących czosnek ozdobny przed wiatrem, podczas gdy te mniejsze można wykorzystać jako ozdobę obwódek rabat i trawników. Czosnek białawy dość ciekawie prezentuje się również w ogródkach skalnych.

Czosnek ozdobny można również z wielkim powodzeniem uprawiać w donicach i korytkach, o ile zapewnimy im odpowiedni drenaż. W tym celu warto jednak wybierać niższe odmiany.

Praktycy podkreślają również, że czosnek może mieć bardzo pożyteczny wpływ na ogród, odstraszając głodne gryzonie, a nawet niektóre gatunki żuków.

Klasyczne okazy czosnku okazałego i olbrzymiego to dobrze rozpoznawalne fioletowe kule, które mają w sobie niewątpliwie dużo wdzięku i dystyngowanej elegancji, wpisując się w modny nurt purpurowych ogrodów pełnych szałwii, lawendy czy werben. Miłośnikom tego trendu można polecić kultywary takie jak  „Ambasador” o wzroście 150 cm i dużych fioletowych kwiatach oraz wyjątkowo obficie i długo kwitnący „Globemaster”. Z kolei spośród różnobarwnych odmian czosnku ozdobnego na uwagę zasługują biały „Mount Everest” dorastający do 100 cm wysokości, czosnek południowy (A. moly) o niższych, ale bardzo uroczych żółtych kwiatach w kształcie gwiazd czy wreszcie delikatny, bardzo wdzięczny czosnek różowy (A. roseum), który również nie tworzy typowych kul, ale zachwyca biało-różowymi kwiatami w formie małych kielichów. Można wręcz powiedzieć, że jak w kuchni, tak i w ogrodzie, czosnku nigdy zbyt wiele!

Bibliografia

1. Becca Badgett; “Allium Plant – How To Grow Alliums In Your Flower Garden Alliums”; data dostępu: 2020-07-28
2. Marie Iannotti; “How to Grow and Care for Allium (Ornamental Onion)”; data dostępu: 2020-07-28
3. Nature&Garden; “Allium, exceptional bulbs”; data dostępu: 2020-07-28
4. Royal Horticultural Society ; “How to grow alliums”; data dostępu: 2020-07-28
5. M.H. Dyer; “How to Care for Allium Giants”; data dostępu: 2020-07-28

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ