Częstochowianin wyruszył w podróż przez małomiasteczkową Polskę. Jej efektem jest album

‘portretprowincji.pl’ (Fot. Jacenty Dędek)

Materiał zbierali od stycznia 2011 r. do połowy 2017 r. w całej Polsce, we wszystkich województwach, w 421 miejscowościach liczących nie więcej niż 30 tys. mieszkańców. „portretprowincji.pl” wypełniają ważne tematy społeczne, relacje międzyludzkie, życiowe niedogodności, sprawy, które choć dotyczą konkretnych bohaterów, to znane są nam wszystkim.

Najpierw wystawa w Muzeum Częstochowskim

– Kiedy zbieraliśmy materiały, wszystko było możliwe, bo mieliśmy nieograniczoną wolność i wielką ciekawość ludzi. Każdego ranka wyznaczaliśmy sobie kierunek i jechaliśmy. W tej podróży nie musieliśmy się dopasowywać do cudzych wymagań (jak to bywało przy redakcyjnych zleceniach), mogliśmy poświęcić dowolną ilość czasu, żeby zobaczyć miejsca, spotkać się z bohaterami, rozmawiać z nimi. Wydaje nam się, że to codzienne obcowanie z przestrzenią, z naturą, daje naszym bohaterom niesamowite poczucie wolności, to jest dla nich tak oczywiste, jak oddychanie. Zdarzały nam się rozmowy na granicy intymności, gdy wprost nie mogliśmy uwierzyć, że tego doświadczamy – wspomina fotograf.

GRZEGORZ SKOWRONEK

Gdy materiał był gotowy, częstochowianin rozpoczął przygotowania do wystawy. Jej wernisaż odbył się w lutym 2019 r. w Galerii Dobrej Sztuki należącej do Muzeum Częstochowskiego. Zarówno inauguracja, jak i sama wystawa cieszyły się ogromnym zainteresowaniem (zdjęcia z wernisażu zobacz TUTAJ).

Odbiór ten stał się inspiracją do spełnienia następnego fotograficznego marzenia. – Wtedy album był dla mnie wciąż kwestią dalekich planów. Jednak wernisaż, spotkanie ze znajomymi i przyjaciółmi, ich słowa zachęty i wsparcia, dały mi siłę i wiarę, że warto o to zawalczyć. Dziś wiem, że ta dobra energia zadziałała, po roku od wystawy książka stała się faktem – opowiada autor.

Ten album stanowi dowód na to, że Polak potrafi

By wydać 360-stronicowy autorski album, Jacenty Dędek zorganizował internetową zbiórkę na portalu polakpotrafi.pl (pisaliśmy o niej TUTAJ).

– Chcieliśmy, żeby książka była bardzo autorska – pomysł na zrobienie tego dokumentu był nasz; zbieranie materiałów, przygotowanie fotografii i tekstów, redakcja, ułożenie całej historii – tym wszystkim zajmowaliśmy się z Kasią, tylko do składu i korekty zaprosiliśmy dwóch naszych przyjaciół, z którymi wcześniej pracowaliśmy. Niewiarygodnie dużo czasu poświęciliśmy na wywoływanie negatywów, skanowanie, czyszczenie zdjęć i przygotowanie tego wszystkiego do druku w technice tritone – opowiada częstochowianin. – Negatywy, podróże, przygotowanie całości materiałów, tłumaczenie, skład książki, to były dla nas duże koszty, ponosiliśmy je przez prawie dziesięć lat, ale zdecydowaliśmy się zrobić zbiórkę na druk na portalu PolakPotrafi, bo nie bylibyśmy w stanie tego udźwignąć sami – dodaje.

Celem zbiórki było 30 tys. zł, a udało się zebrać aż 40 790 zł. Dla tych, którzy dołożyli się do zbiórki (blisko 250 osób), są nagrody (w zależności od przekazanej kwoty). Wśród nich oczywiście albumy „portretprowincji.pl”, plakaty, fotografie, a nawet jednodniowe warsztaty portretowe.

Album ‘portretprowincji.pl’ (Fot. Jacenty Dędek)

– Zdaję sobie sprawę, że gdyby nie współudział wielu osób w trakcie akcji na portalu PolakPotrafi, nie byłoby możliwe wydanie albumu. Jestem wdzięczny, że tylu częstochowian bezpośrednio i pośrednio wsparło nasz pomysł – zaznacza Dędek.

I choć zbiórka się udała, to bez pomocy m.in. Rotary Club Częstochowa czy Instytutu Twórczej Fotografii w Opawie album nie mógłby zostać wydany w tak imponującej formie.

Nie o wszystkim da się opowiedzieć słowami

Pisząc o albumie „portretprowincji.pl”, nie można nie wspomnieć o tym, jak dopracowana to publikacja. Wydawnictwo zadedykowano „wszystkim bohaterom”, ich mądrości, prostocie, odwadze, pomysłowości. Czarno-białe fotografie pochodzą m.in. z Bystrzycy Kłodzkiej, Koniecpola, Suchego Rogu, Pacanowa, Opatowa, Nowej Rudy czy Węgrowa. Przeplatają je kolejne opowieści, np. ta której bohaterką jest pani Maria, barmanki, która blisko 60 lar spędziła za barem.

Album ‘portretprowincji.pl’ (Fot. Jacenty Dędek)

Wybór, które spośród zbieranych przez ponad sześć lat materiałów zapełnią te 360 stron, oczywiście do łatwych nie należał. – Chcieliśmy, żeby o tym, co znajdzie się w ostatecznej wersji w druku, nie przesądzało to, że kogoś lubimy bardziej ani jakieś ważne emocje towarzyszące spotkaniom. Zależało nam, żeby nasz obraz prowincji był pewnym przekrojem, żeby była w tym różnorodność. Wybór fotografii to był ciągły spór o to, czy zdjęcia działają, czy czegoś nie powtarzamy, co ma z czym sąsiadować, to przecież jest istotne dla siły opowieści, a każde z nas miało swoje typy. Okazało się, że trzeba dać naszym wyborom trochę czasu – wyjaśnia dokumentalista. – Kiedy przestawały działać emocje, dużo łatwiej wybieraliśmy właściwe zdjęcia, lepiej rozkładaliśmy akcenty. Kierowaliśmy się w tych wyborach wyczuciem, naszą wrażliwością estetyczną. Zdjęcia i teksty miały współgrać ze sobą, miały się uzupełniać, dopowiadać. Nie wszystko da się przecież pokazać i nie o wszystkim da się opowiedzieć słowami. Zdjęcia reporterskie, pokazujące wydarzenia albo przestrzeń, były przedzielone portretami, albo opowieściami o życiu naszych bohaterów, pomiędzy tym wszystkim znalazło się też miejsce dla kilku tekstów o charakterze reporterskim opowiadających o życiu w małych miejscowościach – tłumaczy.

Album jest dostępny wyłącznie na stronach www.portretprowincji.pl oraz www.jacentydedek.pl (zakładka „książka”).

Zgłoś naruszenie/Błąd