Lato i jesień to okres, kiedy choroby drzew owocowych dają się nam najbardziej we znaki, bo ich efekty widać na płodach. Te pochodzenia wirusowego, takie jak mozaika jabłoni, objawiająca się żółtymi plamami na liściach, to niestety problem, któremu można tylko próbować zapobiegać. Ale już bakteryjne i grzybowe choroby drzew owocowych dają się pokonać dzięki odpowiedniej taktyce i prewencji.
- Grzyby, które niszczą owoce
- Mączniak i parch, czyli często choroby jabłoni
- Rdza gruszy i śliwy
- Choroby drzew pestkowych
- Rak drzew owocowych
- Które opryski można przeprowadzać jesienią?
Nie da się ukryć, że największą zmorą sadowników są przede wszystkim grzyby, które bardzo efektywnie rozmnażają się na pędach oraz pąkach i potrafią zniszczyć tak tkankę drzewa, jak i cały plon. Choroby bakteryjne są rzadsze, ale bywają za to tragiczniejsze w skutkach. Zaraza ogniowa na przykład jest największym wrogiem jabłoni i gruszy, które nierzadko obumierają całkowicie pod atakiem bakterii Erwinii amylovora. O zakażenie nie trudno – wystarczy ptak, który wiosną przeniesie mikroby np. z drzewa głogu, a już przy kwitnieniu widać będzie charakterystyczną zgorzel na pąkach. Z czasem całe drzewo może sczernieć, dlatego po ujrzeniu pierwszych symptomów należy usunąć wszystkie chore pędy – z marginesem bezpieczeństwa. Do ograniczania infekcji przydatne są również preparaty Cobresal i Miedzian 50 – oba stosujemy jednak na wiosnę.
Grzyby, które niszczą owoce
W opuszczonych sadach i ogrodach pozostawionych samymi sobie widać często jabłonie, grusze, śliwy, morele czy czereśnie z owocami przebarwionymi na brąz, pokrytymi dość niesympatycznie wyglądającymi brodawkami. To typowy objaw brunatnej zgnilizny – choroby mogącej pojawić się w każdym ogrodzie i wywoływanej grzybem Monilinia fructigena, najczęściej w okolicznościach nadmiernie deszczowego lata. Zgnilizna niszczy przede wszystkim owoce, ale także bywa identyfikowana na kwiatach i skróconych pędach. Chore części drzewa należy jak najszybciej usuwać, a dodatkowo poleca się wiosenny oprysk preparatami Topsin, Score czy wyciągiem z krwawnika, a w przypadku śliw także Miedzianem.
Z kolei ciemnoszare plamy na jabłkach i gruszkach, zaczynające się od szypułek, oznaczać mogą brudną plamistość jabłek i gruszy – chorobę wywołaną grzybem Gloedes pomigena. Jej również sprzyja deszczowe lato, a podstawowa metoda zwalczania obejmuje usuwanie zakażonych części drzewa.
Mączniak i parch, czyli często choroby jabłoni
Mączniak to choroba znana wszystkim ogrodnikom i często atakująca drzewa owocowe – zwłaszcza jabłonie czy brzoskwinie. Objawy są dość charakterystyczne, co ułatwia szybką diagnozę i reakcję. Na liściach, a potem także pędach, kwiatach i owocach pojawia się specyficzny biały nalot, przypominający mąkę rozpuszczoną w wodzie.
Jabłka nie dorastają przy tym zwykle do normalnej wielkości i przedwcześnie opadają. Niestety, o zakażenie bardzo łatwo, bowiem zarodniki grzyba Podosphaera leucotricha, odpowiedzialnego za rozwój mączniaka, roznoszone są przez wiatr i deszcz. Tradycyjnie, chore pędy należy jak najszybciej usuwać, a dodatkowo można zastosować preparaty Nimrod, Siarkol i Kaptan PLUS.
Jabłoniom, ale także i gruszom, dokuczać może również parch – choroba wywoływana przez grzyba Venturia inaequalis, która najczęściej uwidacznia się krótko po zakończeniu kwitnienia. Pierwszy objaw to ciemno-brązowe, czerniejące plamy na wierzchniej stronie liści, a dalsza deformacja dotyczy owoców, które stają się zniekształcone i pokryte plamami. Oprysk prowadzi się więc w kolejnym roku jeszcze w fazie kwitnienia, stosując fungicydy takie jak Miedzian czy Kaptan.
Rdza gruszy i śliwy
Czerwone plamy na liściach gruszy to najczęściej objawy rdzy wywołanej przez grzyba Gymnosporangium sabinae. Z czasem na plamach pojawiają się jeszcze dodatkowo zgrubienia, a liście zaczynają opadać. Na owocach pojawiają się natomiast szorstkie brunatne plamy. Poza użyciem uniwersalnych fungicydów w okresie kwitnienia warto jest również zadbać o odpowiednie sąsiedztwo – rdza często żeruje na jałowcu sabińskim lub wirginijskim.
Rdza pojawiać się może również na śliwach, jako wynik infekcji grzybem Tranzschelia pruni-spinosae. Objawy również dotyczą przede wszystkim liści, ale manifestują się raczej żółknieniem z czerwono-czarnymi plamami. W tym przypadku poleca się oprysk Topsinem.
Choroby drzew pestkowych
Nieco inne patogeny mają w zwyczaju atakować drzewa rodzące owoce pestkowe – wiśnie, czereśnie, śliwki czy nektaryny. I tak Blumeriella jappi to grzyb wywołujących drobną plamistość liści, która prowadzić może do całkowitego ogołocenia wiśni czy czereśni z listowia. W połowie ubiegłego stulecia przetrzebiała ona sady wiśniowe w całej Polsce – drzewa ulegają bowiem osłabieniu, a plon jest mizerny. Do zwalczania plamistości, manifestującej się brunatnoczerwonymi przebarwieniami, używa się Topsin, Syllitu oraz Kaptanu.
Nieco podobnie objawia się dziurkowatość liści drzew pestkowych, za którą odpowiedzialny jest grzyb Clasterosporium carpophilum. Brunatne plamy na liściach wiśni, śliw i brzoskwini szybko się jednak wykruszają, a tkanki jest coraz mniej. Owoce są rzadko dotknięte zmianami, ale z racji na osłabienie drzewa są mniej liczne i dorodne. Aby powstrzymać infekcję poleca się oprysk Miedzianem.
Na brzoskwiniach i nektarynach zaobserwować można również kędzierzawość liści objawiającą się pofałdowaniem i żółknięciem tkanki liścia. Za chorobę odpowiada grzyb Taphrina deformans. Z biegiem czasu zmiany stają się czerwone, a potem poszarzałe, z wyraźnym nalotem, zaś owoców jest mało i mają tendencję do przemarzania. Kędzierzawe liście należy więc jak najszybciej usuwać z drzewa, a wczesną wiosną warto również zastosować oprysk Syllitem.
Śliwy atakuje również choroba wirusowa zwana ospowatością, która sprawia, że na liściach pojawiają się żółte plamy, a na owocach wgłębienia. Tracą one wówczas smak i konsystencję, a więc ogólnie mówiąc walory użytkowe. Niestety, nie znamy środków chemicznych, które skutecznie zwalczałyby wirusa Plum pox, więc walka polega na wycinaniu chorych drzew oraz likwidowaniu mszyc żerujących na liściach, które roznoszą chorobę.
Rak drzew owocowych
Paradoksalnie procesy nowotworowe dotykają również roślin, zwłaszcza drzew, powodując przyrost patologicznej tkanki. W przypadku drzew owocowych pestkowych winna jest najczęściej bakteria – Pseudomonas syringae – która powoduje brązowienie i zamieranie kwiatów, a przede wszystkim pojawianie się na korze ran, które sączą się i nienaturalnie grubieją. Jedyna metoda pomocy to ścinanie zmienionych pędów i zabezpieczanie ran Funabenem.
Na jabłoniach pojawia się natomiast rak wywołany przez grzyba Necteria galligena, który również powoduje grubiejące rany na korze, a dodatkowo także jej odpadanie. I znowu, człowiek jest bezsilny w walce i z tym nowotworem, więc pozostają tylko metody „chirurgiczne” oraz profilaktyka, czyli dbanie o rany po wiosennym cięciu oraz prewencyjny oprysk fungicydami.
Które opryski można przeprowadzać jesienią?
W przypadku chorób drzew owocowych najczęściej poleca się chemiczną interwencję bądź przed rozpoczęciem kwitnienia, bądź zaraz po nim. Ale jesień to także bardzo dobra pora na leczniczy oprysk z kilku względów:
- owoce są już zebrane, więc nie trzeba martwić się wpływem chemii na płody jadalne;
- liście opadają i można łatwiej ocenić strukturę drzewa;
- zwiększona wilgoć jest idealnym środowiskiem rozwoju zwłaszcza patogenów grzybowych.
Przede wszystkim więc warto potraktować jabłonie, wiśnie i grusze 5%-owym roztworem mocznika, który ma zdolność zapobiegania rozwojowi parchu oraz innych grzybów chorobotwórczych. Ten zabieg wykonujemy w drugiej połowie listopada. Wcześniej, bo na końcu października, poleca się oprysk brzoskwini Miedzianem chroniącym przed kędzierzowatością liści. Popłaca przy tym dokładność – pokrycie całej kory preparatem to znacznie mniej problemów w następnym sezonie. Miedzian oraz Cobresal skutecznie chronią również wiśnie i czereśnie przed rozwojem raka.
Taka profilaktyka zdaniem ekspertów może obniżyć zachorowalność drzew owocowych nawet o 90%! W połączeniu z wprawnym cięciem i stosownym zabezpieczaniem ran jesienna pielęgnacja oszczędza pracy w kolejnym roku i pozwala cieszyć się obfitym, słodkim plonem, nawet mimo kaprysów pogody.
Bibliografia
- “https://researchlibrary.agric.wa.gov.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1193&context=bulletins”; data dostępu: 2018-09-28
- “https://extension.umaine.edu/fruit/growing-fruit-trees-in-maine/diseases/”; data dostępu: 2018-09-28
- “https://www.starkbros.com/growing-guide/article/fruit-tree-care-organic-disease-control”; data dostępu: 2018-09-28
- “https://extension.umaine.edu/fruit/growing-fruit-trees-in-maine/diseases/”; data dostępu: 2018-09-28
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS