Ból przewlekły nas wykańcza. Eksperci: Cierpi już 8,5 mln Polaków

Jak sobie radzić bólem? Dyżur eksperta

Dr Magdalena Kocot-Kępska, prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB), przytoczyła statystyki, które wskazują, że aż 27 proc. dorosłych Polaków cierpi z powodu bólu przewlekłego. Jest to niemal 8,5 mln osób. To więcej niż średnia światowa, europejska, która wynosi 20 proc. Nie wiemy, jakie są tego przyczyny – zauważyła specjalistka.

Zaznaczyła, że najczęściej ból przewlekły dotyczy osób starszych i kobiet (aż 60 proc. pacjentów z bólem przewlekłym to panie, zwłaszcza starsze i mieszkające na wsi).

Według dr Kocot-Kępskiej aż 1,5 mln osób z bólem przewlekłym deklaruje, że nie byłoby w stanie znieść silniejszego bólu.

Mniej więcej 30 proc. osób cierpiących z powodu bólu, cierpi w ciszy – leczy się samemu lub nie leczy się wcale

dr Magdalena Kocot-Kępska, specjalistka medycyny bólu

Dr Maria Maślińska, zastępca kierownika Kliniki Wczesnego Zapalenia Stawów Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie podkreśliła, że najczęstszą przyczyną bólu przewlekłego są dolegliwości ze strony układu kostno-mięśniowego (34 proc. wszystkich przyczyn bólu przewlekłego), jak choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle krzyża, choroby zapalne stawów. Co więcej, wiele z tych chorób dotyczy młodych osób. Chodzi przede wszystkim o choroby zapalne stawów, jak reumatoidalne zapalenie stawów, które występuje u osób w wieku między 30. a 50. rokiem życia.

Gdy ból staje się chorobą

Ból to najczęstszy objaw w medycynie. Ból ostry jest nam oczywiście potrzebny. Bez niego nie bylibyśmy w stanie przeżyć, bo jest to sygnał ostrzegawczo-obronny. Natomiast ból w chorobach przewlekłych potrzebny nam nie jest – tłumaczyła dr Kocot-Kępska. Dodała, że w ostatnim czasie ból przewlekły zaczyna być traktowany nie tylko jako objaw, ale też choroba sama w sobie, jak w przypadku migreny czy fibromialgii.

Specjalistka podkreśliła, że nieleczony ból przewlekły to nie tylko źródło cierpienia, ale też ogromny problem zdrowotny. Nieleczony ból przewlekły ból niszczy mózgi. Już 20 lat temu stwierdzono, że nieleczony ból krzyża powoduje zmiany w substancji szarej, czyli wpływa bezpośrednio na to jak funkcjonuje mózg. Uważa się, że jeden rok chorowania na fibromialgię oznacza 10 lat fizjologicznego starzenia się mózgu – powiedziała dr Kocot-Kępska. Dodała, że pacjenci z bólem przewlekłym często mają zaburzenia poznawcze, depresyjne lękowe i zaburzenia snu.

Ból przewlekły jest również bardzo kosztowny. Jak wyliczono w USA, generuje on koszty wyższe niż choroby sercowo-naczyniowe i cukrzyca razem wzięte – wymieniała ekspertka. Nieleczony ból opóźnia procedury diagnostyczne u pacjentów nowotworowych, nieleczony ból pooperacyjny wydłuża powrót do zdrowia.

Dlatego dobre leczenie bólu jest koniecznością, ale też prawem każdego z nas, podkreśliła prezes PTBB.

Zdaniem doktor Kocot-Kępskiej, należy poprawić jakość leczenia bólu przewlekłego w Polsce.

Istotny problem stanowi zbyt mała liczba poradni leczenia bólu. Jedynie 17 poradni, które leczą ból posiada certyfikat PTBB. Są to poradnie wielospecjalistyczne – zaznaczyła specjalistka. Ponieważ leczą one pacjentów z całego kraju, czas oczekiwania w kolejce, by się dostać do niektórych z nich, wynosi nawet 312 dni.

Ekspertka zwróciła uwagę, że konieczne jest również zwiększenie dostępności do wielokierunkowego leczenia chorych z bólem przewlekłym. Obejmuje ono odpowiednio dobraną farmakoterapię, rehabilitację, neuromodulację, zabiegi interwencyjne oraz psychoterapię.

Leczenie bólu kojarzy się z tabletką z morfiną, ale obecnie są to wszystkie metody łącznie z aktywnością fizyczną i odpowiednią dietą. Dzięki temu jesteśmy w stanie zmniejszyć zużycie opioidów i ograniczyć wydatki w ochronie zdrowia

dr Magdalena Kocot-Kępska, specjalistka medycyny bólu

Czym jest ból i jak go leczyć?

Specjalistka twierdzi, że należy podnieść wyceny świadczeń zdrowotnych udzielanych w wielospecjalistycznych poradniach leczenia bólu. Wycenę świadczeń mamy sprzed wielu lat i nie oddaje ona rzeczywistych kosztów – podkreśliła dr Kocot-Kępska.

W jej opinii ogromną bolączką jest to, że Narodowy Fundusz Zdrowia nie płaci za poradę psychologiczną dla wszystkich pacjentów z bólem przewlekłym. Istotne jest również rozszerzenie listy zawodów medycznych uprawnionych do udzielania świadczeń w poradni leczenia bólu, którzy nabyli umiejętność w zakresie medycyny bólu.

Prezes PTBB przypomniała, że zgodnie z obowiązującym od 1 października obwieszczeniem refundacyjnym leki opioidowe są refundowane we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach. Jej zdaniem ujednolicenie refundacji tych leków znacznie poprawia sytuację pacjentów z bólem przewlekłym.

Źródło: naukawpolsce.pl