Aktualności konserwatorskie z prac przy zabytkach w Gdyni

Trwają prace konserwatorskie przy kilkunastu zabytkach, na które Rada Miasta Gdyni przyznała w czerwcu 2020 r. dotacje z budżetu miasta. Prace te pozwalają nie tylko poprawić stan techniczny i estetyczny naszych młodych zabytków, ale również umożliwiły dokonanie interesujących odkryć dotyczących pierwotnego wystroju budynków z lat 30. XX w. Poniżej prezentujemy kolejny z przykładów – budynek Sądu Rejonowego w Gdyni przy placu Konstytucji 5.

Gmach powstał w 1936 r. według projektu architektów Zbigniewa Karpińskiego, Tadeusza Sieczkowskiego i Romana Sołtyńskiego, którzy wygrali ogólnopolski konkurs architektoniczny. Budynek charakteryzuje się monumentalną bryłą, z główną bryłą z centralnym prostopadłościanem i dwoma skrzydłami poprowadzonymi po łukach. Jest znakomitym przykładem modernizmu, a jego wartość podnosi zachowany prawie kompletny wystrój i wyposażenie wnętrz, które niestety utraciło z czasem swoje walory na skutek zużycia i doraźnych remontów.

W budynku od 2010 r. prowadzone były różnorodne prace konserwatorskie obejmujące m.in. remont elewacji (2010 r.), renowację drzwi bocznych (2011-2012 r.), rekonstrukcję drzwi głównych (2014 r.), remont sali rozpraw wraz z umeblowaniem (2016 r.), prace restauratorskie przy posadzkach i okładzinach ścian i filarów w holu na parterze (2017 r.). W 2020 r. przeprowadzono prace przy renowacji posadzki holu na piętrze i na klatce schodowej oraz filarów. W ramach konserwacji naprawiono oryginalne posadzki z lastryka w holach i na klatkach schodowych, a także poddano odrestaurowaniu wykończenie balustrad i filarów, które były zamalowane kilkoma warstwami farby.

Gmach sądu – zdjęcie archiwalne z lat 30. XX w.

Gmach sądu obecnie – widok od strony południowej

Sala rozpraw w trakcie remontu w 2016 r., odwiedzona przez konserwatorów z różnych miast

Sala rozpraw po odrestaurowaniu. W trakcie prac odtworzono pierwotny wygląd wnętrza

Oryginalne ławki w sali rozpraw po odrestaurowaniu

Opisy na meblach z lat 30. XX w. odkryte w czasie konserwacji

Hol boczny po odrestaurowaniu z zaaranżowaną ekspozycją na temat historii budynku

Wnętrze holu – zdjęcie archiwalne z 1936 r., fot. Czesław Olszewski

Wnętrze holu przed remontem. Filary wykończone szlachetnymi tynkami są pokryte wieloma warstwami farb, dwubarwna posadzka z lastryka nosi liczne ślady zużycia.

Hol w trakcie prac restauratorskich w 2020 r.

Warstwy farby na filarze w trakcie usuwania w celu odsłonięcia oryginalnego wykończenia z szarej wyprawy imitującej kamień.

Drzwi główne zrekonstruowane na podstawie fotografii archiwalnych

Widok na klatkę schodową po zakończeniu prac w 2017 r. Oryginalne podłogi i balustrady wykonane z szarego oraz czarnego lastryka zeszlifowano, uzupełniono ubytki starannie dobraną masą oraz wypolerowano.

Prace konserwatorskie dofinansowane były z budżetu Gminy Gdynia w ramach programu dotacji na zabytki. W 2020 roku miasto na dofinansowanie na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru oraz figurujących w gminnej ewidencji zabytków przeznaczyło 1.600.000 zł.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków
Zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i Bartłomiej Ponikiewski