“A to historia” (TVP) z odcinkiem poświęconym prof. Czochralskiemu już wkrótce!

W Kcyni gościła dziś kamera regionalnej TVP3 Bydgoszcz, a wszystko za sprawą najbardziej znanego kcynianina prof. Jana Czochralskiego. Bez niego i bez jego odkrycia, nie mielibyśmy w domach laptopów, smartfonów czy tabletów. Twórca metody otrzymywania monokryształów prof. Jan Czochralski, jest jednym z najczęściej cytowanych polskich uczonych. Zmarł 71 lat temu, 22 kwietnia 1953 r.

Dziś w Centrum Kultury w Kcyni z kamerą zawitała ekipa TVP Bydgoszcz z redaktorem Błażejem Kaczmarczykiem na czele, która nagrywa program A to historia, poświęcony genialnemu naukowcowi z Kcyni. To kolejna produkcja związana z profesorem, w której swój udział mają członkowie rodziny, osoby związane z promocją Czochralskiego oraz mieszkańcy Kcyni.

– Właśnie powstaje kolejny materiał o naszym najsławniejszym naukowcu, o którym w Kcyni przed kamerą opowiadała wnuczka Profesora Hanna Zielińska oraz Jan Kurant od wielu lat zaangażowany w promocję postaci Czochralskiego. Oprócz nagrań, które dzięki uprzejmości dyrektor Ilony Kurdelskiej, odbyły się w wyremontowanej siedzibie Centrum Kultury, telewizyjna ekipa nagrała także miejsca związane z Profesorem, znajdujące się na terenie miasta – mówi Anna Duda – Nowicka z Referatu Promocji Urzędu Miejskiego, która towarzyszyła redaktorom oprowadzając po mieście i koordynując całe przedsięwzięcie.

– Obok Mikołaja Kopernika i Marii Skłodowskiej-Curie – Jan Czochralski to jeden z najbardziej zasłużonych dla świata, polskich naukowców i najczęściej w tym znakomitym gronie wymieniany. W Polsce odkrywany na nowo, po okresie zapomnienia i odsunięcia w cień – mówi wnuczka profesora Anna Zielińska – A przecież bez niego i jego genialnego odkrycia, nie byłoby smartfonów, laptopów i całej współczesnej elektroniki.

Faktycznie, można śmiało powiedzieć, że wyniki badań Czochralskiego do dziś stanowią podstawę produkcji przemysłu elektronicznego. Jego odkrycia i pomysły zmieniły technologię, a fascynujący, burzliwy życiorys, stał się podstawą do napisania licznych pozycji książkowych i nagrania filmów od pełnometrażowych po krótkie o charakterze publicystycznym, przez stricte naukowe.

– Już jako nastolatek dziadek wykazywał zainteresowania odmienne od rówieśników. Podczas kiedy ich interesowały książki przygodowe, czasopisma, dziadek przynosił do domu podręczniki chemiczne, fizyczne, szkiełka chemiczne, próbówki, które otrzymywał podczas częstych wizyt w aptece. Po swojej mamie odziedziczył temperament, energiczność, radość życia, a ona mu w wielu sprawach pobłażała i przymykała oczy chociażby na eksperymenty chemiczne, które przeprowadzał w piwnicy – opowiada wnuczka Anna.

– Nie do końca po drodze było mu z nauką, a tak naprawdę z nauką. Niezadowolony z otrzymanych ocen na świadectwie ukończenia szkoły podarł je, czując się pokrzywdzonym. W przekazach rodzinnych jest też wersja, że był to rodzaj buntu wobec ojca, który zabraniał mu przeprowadzania eksperymentów chemicznych – wspomina p. Ania – W wieku 16 lat czyli w 1901 roku wyjechał do Berlina, gdzie zaczął praktykować i pracować w aptece – drogerii u doktora A. Herbranda. Apteki w tamtym czasie same produkowały leki, więc dziadek mógł rozwijać swoje umiejętności chemiczne z zakresu analizy rud, olejów, metali. Z kolei wiedzę teoretyczną uzupełniał m.in. na wykładach z chemii na politechnice w podberlińskim Charlotttenburgu – dodaje.  

Czochralski interesował się kulturą, w Berlinie spotykał się z młodzieżą polską i organizował wieczory czytania poezji.

– Będąc jeszcze biednym studentem, na jednym z polonijnych koncertów chopinowskich, zachwycił się grą swojej przyszłej małżonki  Margarety Haase. Ożenił się z nią w wieku 25 lat. Babcia pochodziła z zamożnej, holenderskiej rodziny. Dzięki małżeństwu, które zapewniało mu zaplecze materialne, stać go było na podjęcie prac badawczych.

Dalsze losy Czochralskiego to czas odkryć i zaszczytów, podroży, pobytu w USA, ale też tęsknoty za krajem ojczystym.

– Mimo sukcesów odnoszonych w Niemczech, w 1929 roku dziadek powrócił do Polski i wraz z rodziną zamieszkał w Warszawie, nie zapomniał też o naszej Kcyni, gdzie żyła wówczas jeszcze moja prababcia. Przy ulicy Poznańskiej pobudował willę, którą od imienia babci nazwał Margowo. Stanowiła ona dom na czas weekendów i wakacji, miejsce spotkań z przyjaciółmi i znajomymi – opowiada dalej wnuczka – Dziadek pisywał wiersze, czynił to pod pseudonimem literackim Jan Pałucki. Interesował się okolicą, tradycjami, historią, kulturą. Finansował wykopaliska prowadzone wówczas w Biskupinie.

„Znam małej kawałek ziemi

Nad wszystkiem wesołe chmury

I maleńki gród na górze

Z uliczkami w miniaturze

Wszystkie ciasne, krzywe, kręte

Domki skromne i nadęte

A u stóp ich stoki sielskie

Gdzie spędzam chwile anielskie”

(prof. Jan Czochralski pseudonim Jan Pałucki)

Ostatnie lata życia spędził w kraju, który tak kochał,  który posądził go o kolaborację z Niemcami, skazał na więzienie, wykluczył z grona profesorskiego i na wiele lat skazał na potępienie i zapomnienie. Zmarł 22 kwietnia 1953 roku na zawał serca. Życie zatoczyło koło, zaczynał od Kcyni i tutaj też zakończył swoją ziemską podróż, pochowany na kcyńskim starym cmentarzu, w mieście, które zawsze było bliskie jego sercu.  

Te i wiele innych opowieści o profesorze i jego Kcyni, usłyszeć można będzie w nagranym dziś odcinku programu.

Program A to historia to cykl filmów dokumentalnych, przedstawiających najważniejsze wydarzenia historyczne na Kujawach i Pomorzu na przestrzeni ostatnich 100 lat.

Emisja odcinka poświęconego prof. Czochralskiemu, zaplanowana jest na 29 kwietnia godz.17.00

Kwiecień miesiącem Czochralskiego w Kcyni

Kwiecień to miesiąc związany z prof. Janem Czochralskim. Od wielu w tym właśnie okresie mają miejsce inicjatywy związane ze szczególną promocją postaci profesora.

– 22 kwietnia zapraszamy na spacer trasą questa promującego postać Jana Czochralskiego. Pierwszy spacer zaplanowany jest o godz. 10.00  i organizowany wspólnie ze Szkołą Podstawową im. Jana Czochralskiego, a kolejny o godz. 17.30 i na ten zapraszamy wszystkich chętnych mieszkańców miasta i gminy Kcynia. Można zabrać kije nordic walking lub po prostu się przespacerować! – zaprasza Anna Duda – Nowicka z kcyńskiego magistratu.

W 2023 r. na zlecenie Urzędu Miejskiego w Kcyni został opracowany quest Kcynia – miasto Jana Czochralskiego. Oficjalna inauguracja questa o Janie Czochralskim miała miejsce 21 kwietnia 2023 r., w dniu, w którym obchodzona była w Kcyni 70. rocznica śmierci prof. Jana Czochralskiego. Quest jest dostępny w aplikacji oraz w formie ulotki w wersji papierowej.

Ewa Hałas

Aktualizacja: 16/04/2024 22:40
Autor: Pałuki

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ