Jak uchronić się przed rakiem jelita grubego? Rozmowa z gastrologiem

Krzysztof Kot: Dlaczego to ważne, aby się badać?

Prof. Halina Cichoż-Lach, gastrolog: W tej chwili rak jelita grubego jest jednym z częstszych nowotworów przewodu pokarmowego, zarówno kobiet, jak i u mężczyzn. Kolonoskopia przesiewowa, którą proponujemy pacjentom, ma na celu wykrywanie wszystkich wczesnych zmian nowotworowych, w tym również polipów, które mogą transformować w stronę patologii nowotworowych. Jednocześnie przy okazji badania kolonoskopii przesiewowej usuwamy wszystkie nieprawidłowości w jelicie.

Jakie mogą być konsekwencje niewykrycia zmian nowotworowych na czas?

Konsekwencje mogą być dosyć poważne, bo zmiany polipowate o utkaniu gruczolaków nieuchronnie transformują w stronę zmian nowotworowych. Na dość późnym etapie wymagana jest chirurgiczna resekcja fragmentu jelita grubego. Niemniej jednak warto podkreślić, że rak jelita grubego jest “bardzo wdzięcznym” nowotworem do leczenia. Na wczesnym etapie jest niemal całkowicie wyleczalny. Dlatego zachęcamy wszystkich pacjentów do wykonywania kolonoskopii przesiewowej w celu poszukiwania zmian o charakterze przednowotworowym, żeby ubiec pojawienie się zaawansowanej patologii.

Kto powinien się przebadać?

Do skorzystania z programu badań przesiewowym zapraszamy wszystkich pacjentów między 50 a 65 rokiem życia lub od 40 roku życia, jeżeli w rodzinie, wśród krewnych pierwszej linii wystąpiła zmiana o charakterze nowotworowym w jelicie grubym. Pierwsza linia to np. rodzice, rodzeństwo, dzieci. Wykryte zmiany uda się szybko usunąć. Następnie usunięty materiał będzie przekazany do badania histopatologicznego, dzięki któremu będzie można ocenić, jaki był charakter zmiany i czy została ona usunięta w całości, jak również ustalić termin kolejnej kolonoskopii.

Jak dużo ludzi może chorować na taki nowotwór?

W tej chwili rak jelita grubego jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet po raku piersi, a u mężczyzn po raku gruczołu krokowego. Szacuje się, że w Polsce około 18 tys. osób rocznie zapada na raka jelita grubego. Niestety, mimo że program wczesnego wykrywania raka jelita grubego funkcjonuje od roku 2000, zgłaszalność pacjentów nie jest zadowalająca. Z zaproszenia korzysta około 15-20 proc. osób. Apelujemy do wszystkich państwa, aby zgłaszali się na badanie kolonoskopowe tym bardziej, że to badanie wcale nie musi być niemiłe. Mamy możliwość zastosowania sedacji, czyli badanie można odbyć w znieczuleniu.

Jak często takie badanie powinniśmy wykonywać?

Rekomenduje się wykonywanie badań co 10 lat u pacjentów, u których nie znaleziono żadnej patologii w pierwszym badaniu lub ta patologia jest nieistotna klinicznie oraz co 5 lat u chorych, u których w rodzinie u krewnych pierwszego stopnia wystąpił rak jelita grubego. Natomiast u pacjentów, u których znaleziono zmiany polipowate zwłaszcza dużych rozmiarów, częstość zależy od rozpoznania histopatologicznego znalezionych zmian. Zalecenia wydawane są indywidualnie.