Czy zioła mogą pomóc w walce z koronawirusem?

Negatywny wpływ na odporność organizmu mają: nieprawidłowa dieta, w tym spożywanie nadmiernych ilości alkoholu, wychłodzenie organizmu, stres, antybiotykoterapia, operacje, terapie immunosupresyjne. 

Wtedy, gdy nasz organizm nie radzi sobie z patogenem i pozwala na jego wniknięcie do wnętrza. Jeżeli katar wikła się zapaleniem zatok, a zapalenie gardła przechodzi w zapalenie oskrzeli bądź płuc, można wnioskować, że przyczyną jest niska odporność. 

Zobacz również:

“Zioła mogą być alternatywą dla antybiotyków”

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na produkty pochodzenia pszczelego. Produkty pszczele i zielarskie mają długą historię stosowania w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych dróg oddechowych. Znaleźć można także liczne badania kliniczne, które zamieszczane są w renomowanych publikacjach naukowych, potwierdzające ich skuteczność terapeutyczną. Najlepiej udokumentowane jest działanie propolisu (kitu pszczelego), pyłku pszczelego zwanego też pyłkiem kwiatowym oraz miodu, a z produktów roślinnych ziela, kwiatu i korzenia jeżówki purpurowej, kwiatu rumianku i liścia melisy. Odpowiednie receptury mogą zwiększać skuteczność terapeutyczną surowców naturalnych z uwagi na synergię ich działania.

Stosowanie propolisu łącznie ze szczepionkami przeciwko patogenom zwiększa skuteczność szczepień, gdyż propolis jest immunoadiuwantem, czyli substancją, która zwiększa aktywność układu odpornościowego poza szczepieniem. Co ciekawe, istnieje nawet opatentowana substancja na bazie propolisu, którą można byłoby dodawać do szczepionek zamiast syntetycznych adiuwantów, które budzą duże kontrowersje. Zaznaczyć należy również, iż propolis wykazuje silne działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze. Propolis jest tak skutecznym środkiem przeciwdrobnoustrojowym, że niszczy nawet niektóre pierwotniaki, co wykazano na przykładzie zarodźca malarii.

Drugą substancją pochodzenia pszczelego, którą należałoby rozważać w przypadku zagrożenia infekcją np. koronawirusem jest pyłek pszczeli zwany czasami kwiatowym. Mechanizm terapeutycznego działania pyłku pszczelego w przypadku chorób dróg oddechowych jest złożony. Pyłek kwiatowy odznacza się działaniem adaptogennym (dostosowawczym). Polega ono na podwyższaniu odporności przeciw szkodliwym czynnikom fizycznym, chemicznym i biologicznym. Zalicza się tutaj zarówno podwyższanie sprawności fizycznej organizmu w sytuacjach nadmiernego obciążenia wysiłkiem, jak i wzrost odporności organizmu na zakażenia.

Pyłek pszczeli wykazuje także działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, a przypuszczalnie również przeciwwirusowe. Podobnie jak wyżej wspomniany kit pszczeli posiada właściwości przeciwzapalne. Ważne, aby surowiec ten był stosowany w formie maksymalnie rozdrobnionej. Można go też łączyć z miodem pszczelim i w takiej formie stosować profilaktycznie i leczniczo.

Zobacz również:

Jak zażywać witaminę C?

Surowiec roślinny, którym może być ziele, kwiat lub korzeń jeżówki, pobudza działanie układu odpornościowego, nasila proces fagocytozy, pobudza leukocyty do wydzielania substancji przeciwwirusowych (interferonów, głownie interferonu β). Wzrost aktywności makrofagów prowadzi do wydzielania interleukiny-1, która pobudza limfocyty do swoistej obrony organizmu. Ważne jest, aby preparaty z zielem jeżówki stosować pulsacyjnie, np. przez 7-10 dni, następnie zrobić 2-3 tygodnie przerwy i ponownie spożywać surowiec przez 7-10 dni. Maksymalizuje to efektywność stymulacji odporności.

Aloes drzewiasty zawiera glikoproteiny i polisacharydy, które stymulują komórki układu odpornościowego. Pierwszy preparat o takim działaniu wyprodukowano w Polsce 50 lat temu, jego skuteczność potwierdziły liczne badania kliniczne.

Wśród substancji o działaniu immunostymulującym należy wymienić również takie surowce jak korzeń żeń-szenia, olej z nasion czarnuszki siewnej, czarną hubę (błyskoporek podkorowy) oraz liście melisy i kwiaty rumianku. W trosce o właściwą odporność należy także zadbać o właściwe nawilżenie błon śluzowych. Nadają się do tego preparaty ziołowe zawierające porost islandzki czy korzeń prawoślazu.

Ważnym elementem, który wpływa na prawidłową odporność organizmu jest właściwy stan flory fizjologicznej bytującej w jelitach. Dlatego ogromne znaczenie ma stosowanie odpowiednich prebiotyków, które przyczyniają się do wzrostu flory prozdrowotnej. Do takich naturalnych surowców należą inulina, pozyskiwana np. z korzenia cykorii i błonnik, którego dobrym źródłem jest łupina babki jajowatej. Doskonałym źródłem błonnika są także otręby owsiane. Zawierają one również beta-glukany, znane imunostymulanty. 

Jednym z najbardziej popularnych czynników immunosupresyjnych, jak już wspomniano, jest stres, zatem zioła redukujące jego poziom (korzeń kozłka, szyszki chmielu, liść melisy) można zaliczyć do substancji o działaniu zwiększającym odporność. Podnoszenie odporności to także utrzymywanie dobrego nastroju, czego konsekwencją jest wysoki poziom endorfin. Dlatego warto zadbać o dietę bogatą w jajka, które są znakomitym źródłem 5-hydroksytryptofanu, prekursora serotoniny, której brak może prowadzić do depresji. Surowcem roślinnym, który zwiększa ilość tej substancji w organizmie jest ziele dziurawca. 

Opracowano na podstawie: „Profilaktyka zdrowotna i Fitoterapia”, K. Błecha, I. Wawer; 2019