3 cechy po których rozpoznasz u siebie wypalenie zawodowe

Objawy wypalenia zawodowego mogą być różnorodne, ale najczęściej obejmują:

• Fizyczne wyczerpanie: Chroniczne zmęczenie, bóle głowy, osłabiona odporność, problemy z zasypianiem.
• Emocjonalne wyczerpanie: Poczucie braku energii, znużenie, przytłoczenie codziennymi obowiązkami, drażliwość.
• Cynizm lub dystansowanie się od pracy: Uczucie obojętności, dystans emocjonalny wobec współpracowników czy klientów, czasem nawet niechęć do pracy.

Zmniejszona efektywność: Spadek motywacji, obniżona produktywność, problemy z koncentracją i rozwiązywaniem problemów.

Osoby o pewnych cechach temperamentu i podejściu do pracy są bardziej narażone na wypalenie zawodowe. Są to zazwyczaj osoby, które:

• Perfekcjoniści – mają tendencję do stawiania sobie bardzo wysokich, często nierealistycznych wymagań, co prowadzi do chronicznego stresu i poczucia nieadekwatności.
• Osoby ambitne i nadmiernie zaangażowane – często pracują ponad swoje możliwości, poświęcając długie godziny pracy kosztem odpoczynku, co prowadzi do wyczerpania.
• Osoby o silnym poczuciu odpowiedzialności – mają trudności z delegowaniem zadań, biorąc na siebie zbyt wiele obowiązków, co prowadzi do przeciążenia.
• Osoby unikające konfliktów – które unikają stawiania granic i odmawiania, przez co stale spełniają oczekiwania innych, zaniedbując swoje potrzeby.
• Osoby z niską odpornością na stres – łatwo odczuwają napięcie i mają trudności z radzeniem sobie z presją zawodową, co przy długotrwałym stresie prowadzi do wypalenia.
• Introwertycy – którzy mogą odczuwać wyczerpanie emocjonalne z powodu intensywnych kontaktów międzyludzkich w pracy, szczególnie w zawodach wymagających dużej interakcji z innymi.

Te cechy osobowości i zachowania sprawiają, że osoby te mają większą skłonność do wypalenia, zwłaszcza w stresujących środowiskach pracy.

Pracodawcy mają kluczową rolę w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu i mogą stosować różne metody wspierania zdrowia psychicznego pracowników:

• Kultura otwartości: Pracodawcy powinni promować otwartość na temat zdrowia psychicznego, tworząc środowisko, w którym pracownicy czują się bezpiecznie, rozmawiając o swoich problemach.
• Elastyczność w pracy: Wprowadzenie elastycznych godzin pracy czy możliwość pracy zdalnej może zmniejszyć presję i stres wynikający z trudnych harmonogramów.
• Wsparcie psychologiczne: Dostęp do programów wsparcia psychicznego, takich jak konsultacje z psychologiem czy psychoterapeutą, może pomóc pracownikom radzić sobie z trudnościami zawodowymi.
• Szkolenia z zakresu zarządzania stresem: Regularne szkolenia z zarządzania stresem i technik relaksacyjnych mogą nauczyć pracowników skutecznych metod radzenia sobie z napięciem.
• Jasne oczekiwania i cele: Pracodawcy mogą zadbać o to, aby oczekiwania wobec pracowników były jasno określone, a cele realistyczne i osiągalne. Przeładowanie pracą i brak jasnych priorytetów to częste przyczyny wypalenia.

Badania pokazują, że pracownicy, którzy otrzymują wsparcie psychiczne od pracodawcy, rzadziej doświadczają wypalenia zawodowego. Każdy z nas może sobie odpowiedzieć na pytanie, ile z powyższych podpunktów jest realizowanych u niego w pracy.

Tak, brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance) to jedna z głównych przyczyn wypalenia zawodowego. Kiedy praca zaczyna dominować nad życiem osobistym, pracownicy tracą możliwość regeneracji i relaksu, co prowadzi do chronicznego zmęczenia. 

Osoby, które nie mają przestrzeni na odpoczynek, hobby, relacje rodzinne czy społeczne, są znacznie bardziej narażone na wypalenie. Badania wskazują, że utrzymanie work-life balance zmniejsza ryzyko wypalenia, a jednocześnie poprawia zdrowie psychiczne i fizyczne.

Samoświadomość i dbanie o siebie to klucz do przeciwdziałania wypaleniu. Oto kilka metod, które mogą pomóc:

• Ustalanie granic: Nauka odmawiania oraz określanie jasnych granic między pracą a życiem prywatnym jest kluczowa. Ważne, aby wyznaczyć czas na regenerację i odpoczynek.
• Zarządzanie stresem: Regularna praktyka technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, mindfulness czy ćwiczenia oddechowe, pomaga w radzeniu sobie z codziennym stresem.
• Aktywność fizyczna: Regularny ruch, nawet lekki, jak spacer, ma ogromny wpływ na poprawę nastroju i redukcję napięcia.
• Znajdowanie wsparcia: Ważne, aby nie być samemu w trudnych momentach. Wsparcie ze strony bliskich, przyjaciół, a także profesjonalistów (terapeuta, coach) może być kluczowe w zapobieganiu wypaleniu.
• Planowanie przerw: Robienie krótkich przerw w pracy pomaga w regeneracji i utrzymaniu koncentracji. Warto także zaplanować dłuższe okresy wypoczynku, takie jak urlopy, by naładować baterie.

Dbanie o równowagę między pracą a życiem prywatnym, zarządzanie stresem oraz dostęp do wsparcia psychicznego to kluczowe elementy w walce z wypaleniem.

Ada Jakimowicz – dyplomowana psycholożka, psychoterapeutka, absolwentka Akademii Motywacji i Edukacji oraz Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz AWFu Warszawskiego, posiadająca certyfikaty z zakresu psychoterapii poznawczo-behawioralnej TPB z dialogiem motywującym DM oraz terapii Schematów Instytutu Psychoedukacji i Rozwoju Integralnego IPRI. W swojej pracy zarówno jako psychoterapeuta, jak i trener personalny kieruje się dobrem ludzi i poprawą jakości ich życia.