ZNP: w szkołach brakuje nawet 70 tysięcy nauczycieli. Wielu po prostu odchodzi z pracy

W czwartek 1 września w polskich szkołach rozpoczął się nowy rok szkolny. W szkołach coraz bardziej brakuje jednak nauczycieli. O znacznych brakach kadrowych już na początku lipca informował Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP). – W kuratoriach jest około 13 tysięcy ofert pracy, ale my szacujemy, że rzeczywisty brak nauczycieli to sporo ponad 20 tysięcy – informował wtedy prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz. Nauczyciele grozili także strajkiem, jeśli warunki w ich zawodzie nie ulegną poprawie.

Na początku września sytuacja w szkołach jest jeszcze gorsza niż dwa miesiące wcześniej. Z danych przekazanych tvn24.pl przez rzeczniczkę ZNP wynika, że braki są niemal dwukrotnie większe niż jeszcze w lipcu.

– 16 sierpnia zebraliśmy dane z 15 kuratoriów. Na ich stronach widniało łącznie 18 551 ofert pracy dla nauczycieli. Nie uwzględniliśmy danych z województwa łódzkiego, bo strona miejscowego kuratorium miała akurat awarię, jednak szacujemy, że w tym regionie brakuje ponad tysiąca nauczycieli. Oznacza to, że w całym kraju mamy około 19,5 tysiąca wakatów. To zdecydowanie więcej niż rok temu – tłumaczy Magdalena Kaszulanis, rzeczniczka ZNP.

Jak tłumaczy, wakatów jest obecnie znacznie więcej niż w lipcu, ponieważ większość nauczycieli ma umowy obowiązujące do końca sierpnia. Najwięcej rezygnacji trafia zatem do biur dyrektorów w trakcie wakacji.

Najwięcej nieobsadzonych miejsc jest w szkołach na Mazowszu – tamtejsze kuratorium w połowie sierpnia poszukiwało prawie 3,5 tys. nauczycieli. Ponad 3 tys. ofert pracy można było znaleźć na stronie małopolskiego kuratorium. Najmniej wakatów, niespełna 500, jest w województwie świętokrzyskim. Kaszulanis podkreśla jednak, że problem dotyczy całego kraju, a mniejsza liczba ofert w niektórych województwach wiąże się po prostu z mniejszą liczbą szkół i uczniów.

Zdaniem rzeczniczki ZNP w rzeczywistości braki kadrowe wśród nauczycieli są zdecydowanie większe niż liczba zgłaszanych wakatów. – Dyrektorzy “przykrywają” niedobory różnymi rozwiązaniami, na przykład przydzielaniem jednego nauczyciela do kilku przedmiotów, czy namawianiem nauczycieli w wieku emerytalnym do pozostania w zawodzie. Znam przypadek nauczyciela z województwa łódzkiego, który uczy jednocześnie siedmiu przedmiotów: od języka polskiego po informatykę – mówi Kaszulanis.

Jaka zdaniem ZNP jest zatem realna skala braków wśród nauczycieli? – Do wspomnianych 20 tysięcy oficjalnych wakatów należy doliczyć około 50 tysięcy stanowisk, które dyrektorzy obsadzają alternatywnymi sposobami – uściśla rzeczniczka ZNP. W sumie, według ZNP, w polskich szkołach brakuje więc około 70 tysięcy nauczycieli.

Braki dotyczą właściwie wszystkich przedmiotów. – Z niedoborem nauczycieli przedmiotów ścisłych zmagamy się od dłuższego czasu, ale jeszcze kilka lat temu nie było problemu ze znalezieniem na przykład polonistów. Teraz brakuje nawet ich. Wielu nauczycieli odchodzi z zawodu, bo zdają sobie sprawę, że w innych branżach zarobią zdecydowanie więcej – wyjaśnia Kaszulanis.

ZOBACZ TEŻ: Dlaczego nauczyciele odchodzą z zawodu?

Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego wynosi obecnie 4224 zł brutto. Od 1 stycznia 2023 roku nauczyciele mają zarabiać nieco więcej. Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek zaproponował im 9 proc. podwyżki.

Związku Nauczycielstwa Polskiego to jednak nie zadowala, a jego przewodniczący poinformował kilka dni temu, że 1 września uruchomione zostanie pogotowie protestacyjne. Zaznaczył jednocześnie, że nie jest to równoznaczne z rozpoczęciem strajku, choć i jego nie da się wykluczyć.

– To będzie ogólnopolska akcja, pokazująca dramatyczną sytuację w edukacji. Chcemy w każdej placówce umieścić symbole związku i plakaty oraz informacje, dlaczego dochodzi do tej akcji. Nie skupiamy się w niej tylko na płacach, bo dobra edukacja to też pytanie o nakłady na nią, o to jak wzrost cen energii dotknie samorządy i jak to odbije się na sytuacji materialnej szkół. A że się odbije, możemy być pewni – mówił prezes ZNP w rozmowie z tvn24.pl.

ZOBACZ TEŻ: Wiceminister edukacji o zarobkach nauczycieli. Polonistka: te kwoty nie mają nic wspólnego z rzeczywistością

Rozpoczynający się rok szkolny 2022/2023 będzie wyjątkowo trudny – zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów. Tych pierwszych brakuje, tych drugich jest z kolei więcej niż miejsc w klasach, zwłaszcza w szkołach ponadpodstawowych. To skutek reformy z 2014 roku, gdy do szkoły poszły siedmiolatki urodzone w 2007 roku i sześciolatki z pierwszej połowy 2008 roku. Teraz nastolatki z tych dwóch roczników jednocześnie wybierają szkołę średnią.

ZOBACZ TEŻ: Strajk nauczycieli, nauka zdalna, obowiązkowa religia, najtrudniejsza matura ever? Czego NIE będzie w roku szkolnym 2022/2023?