Zmiany w prawie. Szykują się pozwy

Jeszcze niedawno sądy często stały na stanowisku, że bliscy poszkodowanych, którzy znaleźli się w stanie wegetatywnym lub zapadli np. w śpiączkę pourazową, mogli domagać się zadośćuczynienia za utratę tzw. więzi rodzinnych. Sądy przyznawały zadośćuczynienia uznając, że ciężki i trwały uszczerbek na zdrowiu wiąże się z silną i długotrwałą traumą także dla najbliższych.

Skąd ta zmiana?

W dniu 22 października 2020 roku Sąd Najwyższy, w ramach nowej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uznał jednak, że w kodeksie cywilnym nie ma podstawy prawnej do zasądzenia tego typu zadośćuczynienia.

Doszło zatem do paradoksalnej sytuacji. Zadośćuczynienia mogły się domagać osoby, których bliski poniósł śmierć. Jeśli jednak zapadł w śpiączkę i nie ma z nim kontaktu, takie zadośćuczynienie się nie należy. Trudno w mojej ocenie różnicować cierpienie tych dwóch grup. Jako adwokat reprezentowałam wiele poszkodowanych rodzin. Pokuszę się nawet o stwierdzenie, że cierpienie bliskich osoby w stanie wegetatywnym, może być czasami większe, niż gdyby ich krewny zmarł na miejscu zdarzenia.

Orzeczenie Sądu Najwyższego budziło zatem moją zdecydowaną dezaprobatę. Zmiana linii orzeczniczej faktycznie pozbawiła bowiem moich klientów zadośćuczynienia za to, że stracili ze swoimi bliskimi kontakt. Zmianę przepisów oceniam zatem pozytywnie.

Co się zmieniło?

Wprowadzony został do kodeksu cywilnego nowy przepis art. 4462 k.c.

„W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.”.

Kogo dotyczy zmiana?

Zmiana przepisów dotyczy bliskich poszkodowanych np. w wypadkach drogowych, wypadkach przy pracy, w wyniku błędów medycznych, czy np. ofiar pobicia. Jeśli zatem w wyniku wypadku drogowego albo niedotlenienia okołoporodowego dziecko doznało ciężkiego oraz głębokiego upośledzenia, to pieniądze będą należeć się nie tylko dziecku, ale także jego rodzicom.

Jakie są warunki dochodzenia zadośćuczynienia?

Nie jest tak, że teraz w każdej sprawie, gdzie doszło ciężkiego uszkodzenia ciała, najbliżsi automatycznie uzyskają zadośćuczynienie. Kluczowe jest tutaj zerwanie więzi rodzinnych. Samo pogorszenie czy zakłócenie tych więzi (np. gdy poszkodowany jeździ na wózki inwalidzkim) nie wystarczy. Zadośćuczynienie należeć się będzie jedynie wówczas, gdy najbliżsi nie będą mogli nawiązać lub kontynuować więzi rodzinnych z powodu głębokiego upośledzenia funkcji życiowych poszkodowanego. Kluczowe jest również stwierdzenie ustawodawcy, że sąd zadośćuczynienie „może przyznać”. W każdej sprawie rodzina będzie musiała wykazywać, że doszło do zerwania więzi rodzinnej w następstwie ciężkiego i trwałego uszczerbku. Będzie trzeba również wykazywać wysokość krzywdy i konieczność jej zrekompensowania. Nie będzie to na pewno proste.

A co w starych sprawach?

Przepis działa wstecz. Obowiązuje także w sprawach, w których do zdarzeń, które spowodowały uszczerbek na zdrowiu doszło przed wejściem w życie zmian (o ile nie upłynął termin przedawnienia).

Kancelaria Adwokacka

ul. Grunwaldzka 23/1

83-200 Starogard Gdański

www.rozwadowska-kucka.pl

Zgłoś naruszenie/Błąd