W wieku 96 lat zmarł Augustyn Dyrda, znany śląski rzeźbiarz i autorów licznych pomników na Górnym Śląsku. Informację o jego śmierci 3 lutego 2023 roku przekazał tyski samorząd.
Dziś, w wieku 96 lat odszedł wybitny rzeźbiarz – Augustyn Dyrda. Artysta był związany z naszym miastem od dziesięcioleci. W jego dorobku znajdują się liczne realizacje pomnikowe, rzeźby plenerowe, portrety, tablice pamiątkowe, małe formy rzeźbiarskie i medale. Każdy tyszanin zna “Niedźwiadki”, “Chłopców z gęsią” czy Pomnik Walki i Pracy. Rodzinie i bliskim artysty składam wyrazy współczucia – przekazał za pośrednictwem Facebooka Andrzej Dziuba, prezydent Tychów.
Augustyn Dyrda przyszedł na świat 4 lipca 1926 roku w Wyrach, ale większość życia mieszkał w Tychach. W 1939 roku dostał się do pszczyńskiego Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego, a wiosną 1940 roku został zaciągnięty do gminnych prac interwencyjnych. Jego wojenne losy były niełatwe – od 1942 roku pracował w Zakładach Buschla w Mikołowie, gdzie pobierał nauki w zawodzie kotlarza i ślusarza konstrukcyjnego. Po podpisaniu przez matkę Volkslisty jako Niemiec został wcielony do Reichsarbeitsdienst, a w 1944 roku wcielono go do Wehrmachtu. Dywizję, w której służył skierowano do Sergassi, a od maja 1945 roku przebywał w Belgradzie w niewoli. Do Polski udało mu się wrócić na początku września 1945 roku.
Ukończył bielską Szkołę Malarstwa, Rzeźby i Grafiki (której nazwę w 1947 roku zmieniono na Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Bielsku-Białej). W latach 1948–1954 studiował na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Uczęszczał do pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego (był jego ostatnim żyjącym uczniem), a dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1954 roku. Był laureatem wystaw okręgowych, ogólnopolskich i zagranicznych, a także zdobywcą licznych nagród i wyróżnień w konkursach, m.in. organizowanych przez Zarząd ZPAP Okręg Katowice.
Nie żyje Augustyn Dyrda, jeden z najwybitniejszych śląskich artystów
W jego dorobku możemy znaleźć liczne realizacje pomnikowe, rzeźby plenerowe, portrety, tablice pamiątkowe, małe formy rzeźbiarskie i medale. Swoją zawodową drogę związał przede wszystkim z Tychami – jest twórcą m.in. płaskorzeźby przedstawiającej górnika i dziewczynę na osiedlu A (1955), rzeźby plenerowej „Chłopcy z gęsią” (1957), pomnika Powstańca Śląskiego (1958), rzeźby oszczepniczki na osiedlu A (1958 – nie zachowała się), plenerowej grupy rzeźbiarskiej „Niedźwiadki” (1962), pomnika Walki i Pracy (1975), znanej jako „Żyrafa”, rzeźby plenerowej–fontanny „Karolinka” (1984), tablicy upamiętniającej Augusta Kissa (2003), popiersia generała Stefana Grota–Roweckiego (2004), rekonstrukcji rzeźby powstańca z przedwojennego pomnika na placu Wolności (2007) czy rzeźby plenerowej „Stary Alojz” (2007).
W dorobku Augustyna Dyrdy możemy znaleźć liczne pomniki i rzeźby istniejące na terenie Górnego Śląska, Zagłębia i w granicach obecnego województwa śląskiego. To m.in. pomnik Bohaterom Czerwonych Sztandarów i pomnik Tadeusza Kościuszki w Dąbrowie Górniczej czy pomnik Arki Bożka w Raciborzu, ale również:
- rzeźba plenerowa Zakochani I, Chorzów, Park Śląski, 1963
- rzeźba plenerowa Zakochani II, Chorzów, Park Śląski, 1965
- rzeźba plenerowa W objęciu, Chorzów, Park Śląski, 1968
- rzeźba plenerowa Pierwszy krok, Chorzów, Park Śląski
- rekonstrukcja pomnika Friedricha Wilhelma von Redena, Chorzów, 2002 (autor oryg. Theodor Erdmann Kalide)
- rzeźba plenerowa Dyskobol, Będzin, 1968
- pomnik Bohaterów Armii Sowieckiej na cmentarzu żołnierzy radzieckich, Bielsko-Biała, 1968
- pomnik Postacie z Międzynarodówką na ustach, pod czerwonym sztandarem, Dąbrowa Górnicza, 1970
- rzeźba plenerowa Kobieta z gitarą, Bytom, plac Karin Stanek
- rzeźba plenerowa Pierwszy krok, Jastrzębie-Zdrój
- rzeźba Uskrzydlona dziewczyna w tiulu, Katowice, 1979
- popiersie Jerzego Ziętka, Katowice, Gmach Sejmu Śląskiego, 1987
Był również autorem statuetki „Górnośląskiego Tacyta”, czyli corocznej nagrody przyznawanej od 2007 roku badaczom i popularyzatorom historii Górnego Śląska, ustanowionej przez Ruch Autonomii Śląska.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS