Rozmowa z fotografem Jarkiem Domańskim, dokumentującym przeobrażenia miasta Biała Podlaska i regionu, autorem albumu „Podlasie Nostalgiczne”.
Ciekaw jestem, jaką rolę w twoim życiu pełni fotografia. To rodzaj nawyku, niezobowiązującego hobby czy raczej pasji?
– Zdecydowanie pasja. Z fotografowaniem związany jestem ponad 40 lat i nie wyobrażam sobie bez niego życia, w sensie zawodowym i emocjonalnym. Fotografia na trwałe weszła do mego życiorysu w początkach lat osiemdziesiątych, kiedy zostałem członkiem Bialskiego Towarzystwa Fotograficznego, które z czasem przeobraziło się w Fotoklub Podlaski. Początkowo pracowałem w sposób amatorski, ale stale doskonaliłem umiejętności warsztatowe. Na tyle, aby w 1990 roku otworzyć Studio Fotograficzne Fotos, istniejące do dzisiaj, choć działa obecnie w innej strukturze własnościowej. Spełniam się w nim zawodowo, a ponadto realizuję rozmaite projekty dokumentujące przeobrażenia Białej Podlaskiej. Z tej pasji narodziły się moje dwie wcześniejsze książki: „Biała Podlaska – historia i tożsamość miasta” oraz „Zespół pałacowo-parkowy Radziwiłłów w Białej Podlaskiej”. Oprócz pracy zawodowej, staram się uczestniczyć w plenerach, warsztatach, szkoleniach. Mam też za sobą dwie wyprawy fotograficzne. Sporo się na nich nauczyłem.
Teraz ukazała się twoja trzecia książka, „Podlasie Nostalgiczne”, wydana własnym sumptem, w nakładzie kolekcjonerskim. Powiedz, jak doszło do stworzenia tego wydawnictwa?
– Moje najnowsze dzieło ma ścisły związek z terenem nadbużańskim i być może nigdy by nie powstało, gdyby nie moje uczestnictwo w plenerach Podlaski Przełom Bugu. Było ich do tej pory 28, a ja nie brałem udziału tylko w pierwszym. Przy okazji pleneru poznałem wielu interesujących ludzi, urzekających miejsc i ciekawych sytuacji. Wykonałem wówczas setki interesujących mnie zdjęć. Z myślą o pogłębieniu znajomości terenu, jeździłem indywidualnie i z kolegami nad Bug, i ciągle odnajdowaliśmy tam nowe, fascynujące obiekty. Nie bez znaczenia były dla mnie Jesienne Warsztaty Fotograficzne, organizowane przez Fotoklub Podlaski, działający przy Bialskim Centrum Kultury.
Spotkania z wieloma uznanymi autorytetami kształtowały moją świadomość fotograficzną. Zdjęcia trafiały do mego przepastnego archiwum, bo wciąż brakowało mi pomysłu, jak można by je rozsądnie wykorzystać. Dopiero w 2016 roku odnalazłem stary album „Podlasie” lubelskiego fotoreportera Waldemara Stępnia, wydany w 1983 roku. Od tamtej pory minęło wiele lat, mnóstwo się w naszym regionie zmieniło. Postanowiłem pójść tym tropem i pokazać nadbużańską krainę we własnej, współczesnej wizji. Zdjęcia wykorzystane w moim albumie dzieli spory przedział czasowy. Pierwsze (na tradycyjnym negatywie) utrwaliłem w 1997 roku, zaś ostatnie pochodzą z 2018 roku z aparatu cyfrowego.
Znamy więc już pomysł. A jak wyglądała jego realizacja?
– Mój album różni się zasadniczo od typowej, choćby i malowniczej składanki czarno-białych i barwnych fotografii. Zdecydowałem się (z myślą o dociekliwym czytelniku) opatrzyć każde zdjęcie dokładną informacją, z podaniem miejsca i czasu jego rejestracji. Ponadto zdjęcia mają wnikliwe opisy. Niektóre, krótkie teksty zaczerpnąłem z portalu krajoznawczo-turystycznego PolskieKrajobrazy.pl, na którym w minionych latach sporo publikowałem swoich zdjęć z naszego regionu i które były opatrzone redakcyjnym komentarzem. Ponieważ warstwa tekstowa jest dla mnie równie ważna jak ilustracyjna, o napisanie wstępu do albumu poprosiłem Zbigniewa Tomaszuka, wykładowcę z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, który wielokrotnie uczestniczył w plenerach Podlaski Przełom Bugu i doskonale zna nadbużańską krainę. Posłowie do albumu napisał, za co jestem mu bardzo wdzięczny, Szczepan Kalinowski, podlaski przewodnik, regionalista i wytrawny znawca regionu. Natomiast osobiście objechałem spory obszar, od Sławatycz po Mielnik i Drohiczyn, kończąc na nadbużańskiej wsi Granne w województwie podlaskim.
Warto w tym miejscu dodać, że album nie zawiera tylko pojedynczych ujęć krajobrazowych czy scen rodzajowych.
– Tak. Zdjęcia krajobrazowe, sceny rodzajowe są w moim albumie bardzo ważne, ale poszedłem o krok dalej. Oprócz pojedynczych zdjęć czarno-białych czy kolorowych, zamieściłem także fotoreportaże, które dokładniej i sugestywniej opowiadają historie z życia ludzi. Dotyczą one pracy człowieka, lokalnych wydarzeń czy obchodzonych w regionie uroczystości religijnych. Zamieszczam obszerne relacje z obchodów 200-lecia Stadniny Koni arabskich w Janowie Podlaskim, Festiwalu Sztuki Współczesnej Landart, który odbywał się przez cztery lata na terenie Parku Krajobrazowego Podlaski Przełom Bugu. Każdy cykl reportażowy poprzedzony jest tekstem wprowadzającym czytelnika w treść prezentowanych fotografii. Nie mogłem też ominąć miejscowości wartych poznania, które mają interesującą historię i obrzędową duchową tradycję: Leśna Podlaska, Kodeń, Kostomłoty, Pratulin, Jabłeczna.
Z czego jesteś dumny?
– Oprócz działalności wydawniczej, pewnym przełomem w mojej pasji była wystawa fotografii „Biała Radziwiłłowska – Biała Podlaska”, zorganizowana w Muzeum Południowego Podlasia w 2010 roku. Prezentowane prace pokazywały (przez pryzmat historii) przeobrażenia, rozwój, bogate dziedzictwo społeczno-kulturowe. Przybliżyłem mniej znane zabytkowe obiekty, m.in. obraz Józefa Simmlera „Męczeństwo św. Jozafata” czy „Matkę Boską z Dzieciątkiem” (zwaną też Bialską) z kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny, kaplicę Radziwiłłowską i jej detale architektoniczne w kościele św. Anny. Ta ekspozycja były dla mnie istotna, ale o wiele cenniejsze wydają mi się formy albumowe, które są znaczącym nośnikiem fotografii. Dzięki książkom trafią również do bibliotek, a moje starania przetrwają próbę czasu. Będą znaczącym dokumentem w dziedzictwie kulturowym miasta i regionu.
Czym zasłynęło prowadzone przez ciebie od 33 lat Studio Fotograficzne Fotos?
– Tak, to bardzo długi okres. To chyba jeden z najdłużej działających zakładów fotograficznych w Białej Podlaskiej. Gdyby ktoś chciał podjąć się opisu naszej firmy, ręczę, że będzie miał o czym pisać. Oprócz działalności typowo usługowej dla mieszkańców, Fotos podejmował się sponsorowania i dokumentowania znaczących imprez miejskich. Wspomnę choćby o wyborach Miss Ziemi Bialskiej, festiwalach jazzowych i bluesowych. Sam poświęciłem w ramach pracy zawodowej wiele czasu i energii w dokumentowaniu imprez masowych, organizowanych przez różne instytucje na terenie naszego miasta. Z czasem zacząłem to kontynuować również w swojej działalności pozazawodowej, wiedząc, że taka usystematyzowana dokumentacja da świadectwo naszym czasom.
W ten sposób powstała Kolekcja Bialska, która jest zbiorem fotoreportaży, projektów dokumentalnych, zestawów zdjęć, pokazujących subiektywny wizerunek naszego miasta, będący jego swoistym portretem. Do tej pory udało mi się zrealizować projekty: „Pejzaż miasta” – dokumentujący przeobrażenia zaułków wokół centrum, „Moje miasto” – ukazujący scenki miejskie z widokiem w tle wieży kościoła św. Antoniego, czy „Łomaska” – przedstawiający przeobrażenia zmieniającej się dynamicznie ulicy.
Od kilku lat pracuję nad projektem ukazującym znaczenie i funkcje społeczne rzeki Krzny, przepływającej przez nasze miasto i pełniącej, jak się okazuje, ważną rolę w życiu mieszkańców. Wzdłuż niej pojawiła się infrastruktura, z której mogą korzystać rowerzyści i piesi, a czysta woda kusi kąpielą nie tylko latem. Spływy kajakowe po Krznie stają się niemal stałą formą rekreacji i wypoczynku. Jak obserwuję, przeobrażenia nie ustają, bo powstaje w pobliżu targowiska (przy alei Tysiąclecia) wypożyczalnia kajaków, a w planach miasta jest jeszcze budowa mostu łączącego ulicę Artyleryjską z rondem przy ul. Koncertowej. Kto wie, może za kilka lat moje zdjęcia staną się zaczynem kolejnego albumu o Białej Podlaskiej.
Obecnie intensywnie pracuję nad niewielkim albumem „Bialskie skrzydła”, który chcę wydać z okazji przypadającej w tym roku setnej rocznicy powstania w 1923 roku Podlaskiej Wytwórni Samolotów. W moich dalekich planach jest jeszcze jedno przedsięwzięcie wydawnicze. Chciałbym wydać, zainspirowany albumem Waldemara Stępnia „Podlasie”, współczesną jego wersję, z aktualnymi fotografiami przemian cywilizacyjnych i kulturowych, jakie zaszły w ostatnich dziesięcioleciach.
A zatem życzę powodzenia.
rozmawiał Istvan Grabowski
zdjęcia Jarosław Domański
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS