Dziś Piątek dla Klimatu – jak co tydzień w Gazeta.pl i Next.gazeta.pl piszemy na temat związany z trwającym kryzysem klimatycznym.
Przed tygodniem pisaliśmy o kolejnej klęsce, która z powodu upalnego lata dotknęła Australię – a dokładnie leżącą u jej wybrzeży Wielką Rafę Koralową. Została dotknięta trzecim masowym blaknięciem w ciągu ostatnich pięciu lat. To oznacza, że wielkie fragmenty rafy mogą umrzeć z powodu groźnego dla nich wzrostu temperatury wody.
Jednak upały i przegrzewanie wody to tylko jeden ze sposobów, na które zabijamy życie w oceanach. Emisja dwutlenku węgla (poza wywołaniem globalnego ocieplenia) zakwasza oceany, co szkodzi koralowcom i skorupiakom. Morskie zwierzęta zabijają zanieczyszczenia spływające z lądów, śmieci, w tym tworzywa sztuczne. Według niektórych szacunków grozi nam, że do 2050 roku w oceanach będzie więcej plastiku niż ryb. To z jednej strony kwestia zaśmiecania, z drugiej – rabunkowych połowów ryb, które wyniszczają całe gatunki.
Ale jest dobra wiadomość – wynika z raportu, opublikowanego w tym tygodniu na łamach “Nature”. Jego autorzy opisali odradzanie się populacji morskich zwierząt, siedlisk i całych ekosystemów dzięki dotychczasowym wysiłkom na rzecz ochrony przyrody. Na tych przykładach wnioskują, że znaczne odrodzenie się “obfitości, struktury i funkcjonowania życia morskiego jest osiągalne do 2050 roku“. Ale jest warunek – konieczne jest zwalczenie przyczyn kryzysu przyrody, w tym zmian klimatycznych. Badacze piszą:
“Odbudowa życia morskiego stanowi wykonalne Wielkie Wyzwanie dla ludzkości, etyczny obowiązek i rozsądny cel gospodarczy prowadzący do osiągnięcia zrównoważonej przyszłości”.
- Klimat i ekologia są dla ciebie ważne? Najnowsze informacje, ciekawe teksty i praktyczne porady zbieramy dla Was w naszym nowym, copiątkowym Zielonym Newsletterze. Możesz dopisać się pod tym linkiem.
Czego nas uczą żółwie i wieloryby
Raport zarysowuje ponury obraz obecnej sytuacji. Jedna trzecia zasobów ryb pada ofiarą rabunkowych połowów, które niszczą siedliska, populacje i całe gatunki. Jedna trzecia delikatnych ekosystemów morskich już została zniszczona.
Dzięki dotychczasowym działaniom udało się znacznie zmniejszyć zagrożenie związane z wielorybnictwem i polowaniami na inne morskie gatunki. Widać też pewne pozytywne skutki ograniczeń nakładanych na rybołówstwo, choć tu presja na życie w oceanach jest ogromna. Jednak od kilkudziesięciu lat gwałtownie wzrasta zagrożenie związane po pierwsze ze zmianami klimatu, a po drugie – z zanieczyszczeniem oceanów chemikaliami i plastikiem. Jednak nawet pomimo naszej niezrównoważonej gospodarki morskiej, oceany są tak wielkie i – miejscami – niedostępne, że wciąż wiele z ich obszarów pozostaje nietkniętych przez człowieka. Co więcej: liczne przykłady pokazują, że życie pod wodą może się odradzać, jeśli zlikwidujemy zagrożenia i damy mu ku temu warunki.
Część tych przykładów znamy z historii: odradzanie się populacji ryb w czasie obu wojen światowych, kiedy rybołówstwo zostało ograniczone; odbudowa rafy koralowej w rejonie Wysp Marshalla po testach broni atomowej; poprawa kondycji Morza Czarnego po upadku ZSRR i związanym z tym zmniejszeniu ilości nawozów sztucznych, które dostawały się do wody. To oczywiście skutek uboczny tych zdarzeń, jednak celowe działania na rzecz ochrony przyrody także dają efekt.
W ciągu ostatnich 20 lat spadł odsetek gatunków uznanych za zagrożone. To w dużej mierze wynik dodawania nowych gatunków do listy, ale też ochrony np. ssaków morskich czy wspominanych zakazów wielorybnictwa. Grupa humbaków migrująca z Antarktyki do Australii zwiększa swoją populację o ok. 10 proc. rocznie. Odrodziła się z kilkuset zwierząt pod koniec lat 60. do ponad czterech tysięcy obecnie. Mirunga północna pod koniec XIX wieku została przetrzebiona – zostało tylko 20 osobników. Dzięki ochronie jest ich 200 tys. Od lat 70. populacja foki szarej wzrosła o 1400 proc. w Kanadzie i 800 proc. w Morzu Czarnym. Gatunki żółwi morskich pozostają zagrożone, ale wiele z nich ma wzrastającą populację. Te przykłady pokazują, jak życie morskie jest w stanie odbudować się, kiedy przestaniemy mu zagrażać i dajemy warunki do rozwoju.
Pomóc naturze – i nam samym
Autorzy raportu wymieniają sposoby, na jakie możemy zbudować system “podtrzymywania życia” oceanów, a z czasem jego odbudowy. To m.in. obejmowanie dużych obszarów morskich ochroną przez tworzenie rezerwatów, redukcja zanieczyszczeń, prowadzenie połowów w zrównoważony sposób. To kosztowałoby miliardy dolarów – jednak zyski byłyby wielokrotnie większe.
Argumentują, że trzeba podjąć błyskawiczne działania, by uniknąć “punktów krytycznych”, jak np. wymarcie większości raf, a także skupić się nie na ochronie status quo w oceanach, a aktywnej odbudowie “kluczowych siedlisk i gatunków”. Nie wszystkie są w stanie odradzać się szybko i np. długowieczne zwierzęta jak żółwie mogą potrzebować nawet stu lat na odtworzenie populacji. Jednak według badaczy wystarczy nam 30 lat – do połowy wieku – by znacznie (czyli w 50-90 proc.) przywrócić wiele elementów morskiego środowiska.
Nie ma tu jednej recepty na wszystko, ponieważ różne ekosystemy mierzą się z różnymi zagrożeniami, np. rafy koralowe nie wymagają znacznej ochrony gatunkowej, ale zmiany klimatu i zanieczyszczenie są dla nich ekstremalnym zagrożeniem. Populacje ryb nie są aż tak zagrożone zanieczyszczeniem, ale konieczna jest ochrona gatunków i zrównoważone wykorzystanie ich jako zasobu. Wszystkim jednak w dużym lub ogromnym stopniu zagraża kryzys klimatyczny i jego zatrzymanie jest podstawą ochrony naszych mórz i oceanów.
Naukowcy podkreślają, że działania na rzecz ratowana i odtworzenia środowiska morskich bezpośrednio pomagają nam samym. Setki milionów ludzi na świecie są w ten czy inny sposób zależne od mórz i oceanów. Dostarczają codziennego pożywienia dzięki rybom i innymi zwierzętom. Dają pracę – przy połowach, transporcie, turystyce. Ekosystemy – jak rafy czy lasy namorzynowe – zapewniają bezpieczeństwo od huraganów. Biliony dolarów w gospodarkach na świecie są powiązane z morzami. Ale żebyśmy my – i przyszłe pokolenia – dalej mogli czerpać z nich te korzyści, musimy robić to w zrównoważony sposób.
Mamy niewiele czasu, by zapewnić naszym wnukom zdrowe oceany. Dysponujemy wiedzą i narzędziami, by to zrobić. Niezmierzenie się z tym wyzwaniem – co oznacza skazanie naszych wnuków na zniszczone oceany – nie jest możliwością
– powiedział prof. Carlos Duarte, który kierował przygotowaniem raportu.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS