Z kart historii…

“… Jeden siedem dziewięć jeden (1791)
To rok historycznie ważny
Trzeci maja – Konstytucja
Niech tę datę zna już każdy…”

W dniu 3 maja br. obchodziliśmy Święto Narodowe – 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Z tej okazji Starosta Głubczycki Piotr Soczyński oraz Wicestarosta Anita Juchno złożyli kwiaty pod Pomnikiem w Głubczycach upamiętniając tych, którzy o tę konstytucję walczyli.

3 maja 1791 r. na Zamku Królewskim w Warszawie Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 maja – ustawę zasadniczą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą – po konstytucji Stanów Zjednoczonych – spisaną ustawą zasadniczą na świecie. Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto. Sejm miał być zwoływany co dwa lata; po upływie ćwierć wieku — czyli w 1819 r. – Sejm nadzwyczajny miał zmienić Konstytucję.

Konstytucja obowiązywała tylko przez rok – po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej została unieważniona przez armię rosyjską i magnatów z konfederacji targowickiej. Jednak mimo rozbiorów pamięć o drugiej w dziejach świata spisanej konstytucji narodowej (uznawanej przez politologów za bardzo postępowy jak na swoje czasy dokument) przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. Była uznawana za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono jako najważniejsze święto państwowe.

W czasie II wojny światowej Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane. Po zakończeniu wojny nie było uznawane za ważne przez władze komunistyczne. Zastąpiono je obchodami Święta 1 Maja, a w 1951 r. oficjalnie zniesiono. Dopiero przełom, jakim było powstanie „Solidarności”, sprawił, że 3 maja 1981 r. ponownie przywrócono świętowanie majowej konstytucji, a po zmianie ustroju od 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy ponownie do najważniejszych uroczyście obchodzonych polskich świąt.

Zgłoś naruszenie/Błąd