Dzisiaj rano jeden z blogerów opublikował notkę https://www.salon24.pl/u/oddo113/1120024,wyjatkowo-bardziej-osobiscie
w której zwierzył się czytelnikom z “poczucia strasznego wstydu, upokorzenia, sponiewierania przez własne państwo”. Przyczyna tego straszliwego dyskomfortu u blogera jest oczywiście PiS. Bowiem
rzecz miała miejsce za tzw. pierwszego PiS-u, kiedy to za jego sprawą przyjęto haniebne ustawodawstwo, nakazujące wolnym, uczciwym obywatelom składanie – pod rygorem utraty pracy – urzędowych oświadczeń, że nie byli kanaliami, czyli agentami lub współpracownikami UB i SB …
Słowa blogera stały się dla mnie inspiracja do napisania niniejszego tekstu.
***
Rozpatrując problematykę lustracji w Polsce po stwierdzamy istnienie iunctim między rozwiązaniami lustracyjnymi a sytuacją polityczną w kraju. Głównym czynnikiem charakteryzującym tę sytuację była liczba mandatów w parlamencie .
W Sejmie kontraktowym przewagę miały ugrupowania związane z PRL (PZPR, ZSL, SD), toteż brak było większości zdolnej do uchwalenia ustawy lustracyjnej. Jednocześnie pokojowy charakter transformacji ustrojowej zniechęcał do podejmowania rozliczeń z przeszłością. W efekcie do 1992 r., mieliśmy do czynienia z modelem grubej kreski.
W Sejmie I kadencji po powołaniu rządu Jana Olszewskiego przewagę zyskała propozycja uregulowania lustracji aktem niższej rangi czyli uchwała z 28 maja 1992 r. Jednak brak stabilnej większości parlamentarnej spowodował obalenie rządu i zahamowanie procesu lustracji. Orzeczenie przez TK nieważności uchwały, spowodowało rezygnację z unormowania lustracji uchwałą i opowiedzenie się za uregulowaniem jej aktem ustawowym. Prace nad ustawą lustracyjną zostały przerwane z powodu wcześniejszego rozwiązania sejmu I kadencji.
W sejmie II kadencji przewagę miały ugrupowania przeciwne lustracji, czyli SLD i PSL. Jednak w 1996 r. po ujawnieniu oskarżeń pod adresem premiera Oleksego, PSL zmieniło zdanie w sprawie lustracji i w kwietniu 1997 r. została uchwalona „Ustawa o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne”.
Sejm uchwalił tę ustawę 11 kwietnia 1997 (posiedzenie nr 104), przy 214 głosach za i 162 przeciw. 16 posłów wstrzymało się (głosowanie nr 127). Senat nie wniósł poprawek. Ustawa została opublikowana w Dz.U. 1997 nr 70 poz. 443.
Wejście w życie tej ustawy nie byłoby możliwe przy wecie prezydenckim. Jednak prezydent Aleksander Kwaśniewski, mimo wcześniejszego sprzeciwu wobec lustracji, zmienił swoje stanowisko i zdecydował się podpisać ustawę.
Zgodnie z tą ustawą postępowaniu lustracyjnemu podlegały osoby pełniące funkcje publiczne, czyli:
• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
• poseł
• senator
• poseł do Parlamentu Europejskiego (eurodeputowany)
• osoba powołana, wybrana lub mianowana na określone w innych niż ustawa lustracyjna kierownicze stanowisko państwowe, przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm, Prezydium Sejmu, Senat, Sejm i Senat,Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu lub Prezesa Rady Ministrów
• Szef Służby Cywilnej
• dyrektor generalny w ministerstwie, urzędzie centralnym lub urzędzie wojewódzkim
• sędzia, prokurator i adwokat
• rektor, prorektor, kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej w publicznej i niepublicznej szkole wyższej, członek Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego,Państwowej Komisji Akredytacyjnej lub Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
• członkowie rad nadzorczych, zarządów, dyrektorzy programów oraz dyrektorzy ośrodków regionalnych i agencji Telewizji Polskiej i Polskiego Radia
• dyrektor generalny Polskiej Agencji Prasowej, dyrektorzy biur, redaktorzy naczelni oraz kierownicy oddziałów regionalnych PAP
• prezes Polskiej Agencji Informacyjnej, wiceprezesi, członkowie zarządu oraz dyrektorzy – redaktorzy naczelni PAI
Oświadczenie dotyczące pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od 22 lipca 1944 do 10 maja 1990, tzw. oświadczenie lustracyjne, było składane w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie lub zgody na objęcie funkcji publicznej. Oświadczeń nie składały osoby, które urodziły się po 1 sierpnia 1972. Oświadczenie mogła jednak również złożyć do sądu lustracyjnego osoba, która przed dniem wejścia w życie ustawy pełniła funkcję publiczną, a która została publicznie pomówiona o fakt pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w okresie od 22 lipca 1944 do 10 maja 1990.
Sądem właściwym do orzekania o zgodności z prawdą oświadczeń dotyczących pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami był Sąd Apelacyjny w Warszawie. Do orzekania w tych sprawach minister sprawiedliwości powołał specjalnym zarządzeniem V wydział Sądu Apelacyjnego w Warszawie, potocznie zwany sądem lustracyjnym,.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS