Yerba mate – co to jest i jak ją przyrządzić?

Yerba mate, nazywana w Brazylii “chimarrão”, a w języku Indian “caá mati”, to suszone lub świeże zmielone liście i łodyżki ostrokrzewu peruwiańskiego. Przygotowywany jest z nich napój o tej samej nazwie, szczególnie popularny w Ameryce Południowej i na Bliskim Wschodzie.

Yerba mate jest niewątpliwie używką, ale różni się znacznie od znanej nam herbaty czy kawy. Parzy się ją z dużej ilości suszu, a pije przez słomkę z sitkiem, z tykwy. Suszone liście yerba mate są bardzo mocne, więc można je zaparzać nawet do 6 -7 razy.

Yerba mate ma specyficzny gorzki smak. Zalewa się ją gorącą wodą, w przeciwieństwie do innego napoju na bazie mate, tereré, który sporządzany jest z zimną wodą.

W przypadku przyrządzania yerba mate w nowych naczyniach mamy do czynienia z pewnego rodzaju rytuałem zwanym curado. Ma on na celu odpowiednie przygotowanie i zaimpregnowanie naczyń.

Yerba podawana jest w naczynkach zwanych mate, które zazwyczaj wykonywane są z tykwy, ceramiki lub drewna palo santo.

Tereré pije się natomiast z naczynia zwanego guampa, zrobionego z krowiej racicy, rzadziej rogu bawolego.

Tradycyjny sposób przygotowywania yerba mate, już po curado, jest bardzo prosty:

• do naczynia wsypujemy susz tak, aby wypełnił je w 3/4,
• przykrywamy górną część naczynia dłonią, odwracamy je i potrząsamy tak, żeby na ręce pozostał pył,
• odwracamy delikatnie naczynie, tak by susz zachował swoje położenie,
• zalewamy zawartość wodą w temperaturze ok. 70-80 st. C, uprzednio wkładając bombillę (słomkę z sitkiem),
• napar powinien zostać odstawiony na ok. 3 min,
• yerba matę pijemy przez bombillę, staramy się jej nie mieszać.

W liściach ostrokrzewu paragwajskiego obecnych jest ponad 200 różnych składników. Większość z nich rozpuszcza się w wodzie i przenika do naparu. Wśród wartości odżywczych, które dostarczymy organizmowi pijąc yerba mate są witaminy A, B1, B2, C, E, PP i H, a także mikro- i makroelementy: chrom, krzem, cynk, miedź, mangan, potas, fosfor i magnez. Poza tym, yerba mate zawiera ksantyny (kofeinę, teobrominę i teofilinę), które wpływają pobudzająco na nasz mózg, polifenole o właściwościach antyoksydacyjnych, a także saponiny odpowiedzialne za gorzki smak napoju.

Dobroczynne właściwości yerba mate znane są mieszkańcom Ameryki Południowej już od wieków.

Napój ma przede wszystkim działanie pobudzające, oczyszczające i wzmacniające.

Poza tym, niweluje objawy zmęczenia, poprawia pamięć, koncentrację i samopoczucie, a pobudzając organizm nie podrażnia żołądka.

Yerba mate reguluje również ciśnienie tętnicze krwi, przyspiesza przemianę materii i wspiera odporność. Picie napoju ujędrnia skórę i hamuje proces jej starzenia. W odróżnieniu od kawy, yerba mate nie wypłukuje magnezu, nie pozostawia na zębach osadu i nie wywołuje problemów z zaśnięciem.

Picie yerba mate sprawia, że znika uczucie głodu, dlatego warto pić ją podczas odchudzania.

Co jakiś czas pojawiają się informacje o zawartości substancji rakotwórczych w yerba mate. Faktycznie, takie substancje są obecne w suszu, ale ich ilość jest daleko mniejsza niż w kawie. Dlatego ma to niewielkie znaczenie, biorąc pod uwagę pozytywny wpływ yerby na nasze zdrowie.