Platon już tysiące lat temu rozdzielił logikę i emocje. Logikę porównał do woźnicy, a emocje do czterokonnego rydwanu. Tak rozumiał szanse wpływu logiki na miotające człowiekiem emocje. Freud przyjął koncepcję góry lodowej. Logika widoczna nad wodą, a emocje ukryte pod powierzchnią. Czyli nasz logiczny dostęp do naszych ukrytych emocji jest dość słaby. To, co jednak dla nas ważne: góra lodowa to jedyna rzecz bez inteligentnego napędu, która może pływać po wodzie pod wiatr. Niewielki czubek góry (logika) nawet pchany wiatrem ulega wielkiej sile niewidocznego dla oka prądu morskiego (emocje). To dziwnie wygląda, bo wiatr czuć, a prądu morskiego (emocji) nie widać. Inaczej mówiąc, człowiek, podobnie jak góra lodowa, kieruje się znacznie mocniej emocjami niż logiką. I oczywiście w sferze zawodowej wcale się do tego nie przyznaje. Jednak najpierw pojawia się decyzja emocjonalna, a potem dopiero dobieramy do tej decyzji logiczne argumenty. Platon zwraca uwagę na trudność panowania nad emocjami, Freud podkreśla skrytość tych procesów. Jonathan Haidt (Uniwersytet Wirginia) rozbudowuje to w kompletny i skuteczny model.
Model Haidta. Jeździec na słoniu
W modelu Haidta relacje między naszą logiką i emocjami najlepiej oddaje porównanie do relacji jeźdźca i słonia. Emocje są jak Słoń — niby powolne, niby można nimi kierować. Jednocześnie to kilkutonowe zwierzę jest niezwykle silne, kapryśne, łatwo wpadające w irytację, pamiętliwe, płochliwe. Jak ruszy, zatrzymać go już nie można. Jeśli to zaakceptujemy, łatwiej będzie nam zrozumieć rozmaite sytuacje w naszym życiu. Kiedy logika (Jeździec) mówiła jedno, a my robiliśmy drugie, trzecie czy dziesiąte. No cóż, słoniem kierować trudno. Model Jonathana Haidta wprowadza jeszcze jedną zmienną — sytuację, a w Modelu Jeździec – Słoń: Ścieżkę. Innymi słowy, w normalnych sytuacjach Słoń (emocje) słucha Jeźdźca (logika), chodzi utartymi i logicznie wyznaczonymi Ścieżkami. Jeśli jednak dochodzi do sytuacji nietypowych czy zmiany, to emocje biorą górę. I wtedy żadna utarta ścieżka nie utrzyma słonia w ryzach. Te trzy elementy — emocje, logika i sytuacja — muszą być uwzględniane zawsze, gdy chcemy na kogoś lub na coś wpłynąć. Każdy z tych elementów trzeba dobrze zaplanować i zgrać z pozostałymi. Bardzo często model ten pozwala nam zrozumieć własne działania.
Kiedy chcemy w … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS