Wśród wielu wystaw prezentowanych w tym roku w placówkach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej – ta otwarta 12 września 2023 r. zatytułowana „Dekada Sobieskiego 1673-1683. Od Chocimia do Wiednia” jest z kilku powodów niezwykła.
Sama wystawa w gmachu głównym, poprzez aranżację, adresowana jest do młodzieży i ma cel głównie dydaktyczny. Mówili interesująco o tym kustosze tej wystawy: dr Lucjan Fac i Karol Kicman.
W tę 340 rocznicę bitwy pod Wiedniem już tradycyjnie złożono wieńce i zapalono znicze pod pomnikiem Sobieskiego w Rynku przez władze miejskie i uczestników wernisażu.
Splendoru temu wydarzeniu dodał zapowiadany wykład prof. dr hab. Marka Tracza-Trynieckiego z Uniwersytetu Łódzkiego pt. „Vir Consilii,traktat Andrzeja Maksymiliana Fredry dedykowany Janowi III Sobieskiemu”. Tytuł traktatu to pierwsze wyrazy tytułu łacińskiego, a po polsku: Mąż radny na zasadach filozofii moralnej oraz mądrości obywatelskiej w kształtnym mówieniu zaprawiony. Wykład ten, organizowany wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Nauk, był okazją do pierwszej promocji polskiego tłumaczenia tego dzieła, a także zaprezentowania dotychczas wydanych dzieł tego pisarza i wojewody podolskiego, do którego rodziny przyznawał się także Aleksander Fredro – komediopisarz, którego rok ustanowiony przez Sejm RP, właśnie obchodzimy.
Warto przypomnieć do pokrótce jak do tego niezwyczajnego wykładu doszło, zaczynając od zacytowania fragmentów listu adresowanego przez prof. dr hab. Zbigniewa Raua do organizatorów i uczestników wernisażu wystawy.
„(…) W pierwszym odruchu moje akademickie serce już czuło radość z możliwości uczestnictwa w gronie szacownych gości w tak doniosłym wydarzeniu (…) Gościnność i duch wolnej akademickiej debaty, z której słynie Przemyśl i mające tu siedzibę znamienite instytucje: Towarzystwo Przyjaciół Nauk im. Kazimierza Marii Osińskiego oraz Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, tym bardziej zachęcają do wizyty nad Sanem.(…) W mojej pamięci głęboko zapadły wizyty w Przemyślu i udział w konferencjach: w 2017 roku – poświęconej pierwszym tomom serii Biblioteki Staropolskiej Myśli Politycznej i w 2018 roku – z okazji 550 lecia Parlamentaryzmu Rzeczpospolitej. Wyniosłem z nich radość i satysfakcję z obcowania z wybitnymi naukowcami ziemi przemyskiej, prowadzącymi światowej klasy intelektualny dyskurs, godny wielkich myślicieli, których ta ziemia zrodziła w XVI i XVII wieku.(…)”
Dla porządku dodajmy, że wizytę w 2017 roku, prof. Zbigniew Rau złożył pełniąc wtedy funkcję wojewody łódzkiego. Po tej wizycie mając doskonałego przewodnika dr L.Faca goście byli w krypcie kościoła św. Antoniego, gdzie został pochowany A.M.Fredro oraz w Kalwarii Pacławskiej, której był twórcą, a po drodze w ruinach zamku Fredry w Kormanicach.
W 2018 roku, prof. Zbigniew Rau już w randze ministra spraw zagranicznych, kiedy to m.in. złożono kwiaty w kościele w Przemyślu przy tablicy epitafijnej A.M. Fredry w towarzystwie straży marszałkowskiej w ramach końcowych obchodów 550 lecia Parlamentaryzmu Rzeczpospolitej.
Wykład prof. Marka Tracz-Trynieckiego zapewne pozostanie w pamięci jako jeden z tych wygłoszonym na najwyższym poziomie, ale i ze swadą i powtarzanymi podziękowaniami.
Profesor swój wykład wygłosił wokół trzech tez. Po pierwsze, o przechowywanych przez przemyskich i krakowskich ojców reformatów materiałów, w postaci zachowanej biblioteki i rękopisów Andrzeja Maksymiliana Fredry oraz ich znaczeniu dla badań nad jego myślą polityczno-prawną. Po drugie, o znaczeniu zrekonstruowanego dzieła „Vir Consilii” w dużej mierze dzięki zachowanym materiałom archiwalnym przez zakon reformatów. I po trzecie, o związkach między A.M. Fredrą a Janem Sobieskim, zwłaszcza w kontekście dedykacji tego traktatu królowi w 1676 roku oraz modyfikacji koncepcji króla Rzeczpospolitej, którą przedstawił Fredro królowi.
Traktaty Andrzeja Maksymiliana Fredry dotąd wydane powinny być dostępne w przemyskich bibliotekach, a wystawę w muzeum można oglądać do końca roku.
Jedną z publikacji, której okładkę także zamieszczamy, powinna otrzymać nagrodę miasta Przemyśla za przypomnienie najstarszego wizerunku miasta.
Waldemar Wiglusz
Autor: Życie Podkarpackie
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS