Dzisiaj w całej Polsce obchodzona jest 229. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. To pierwsza konstytucja w nowożytnej Europie, i druga na świecie po amerykańskiej.
229 lat temu Sejm Czteroletni uchwalił ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych, a pierwszą w Europie, spisaną konstytucją. To jeden z najważniejszych zabytków naszego dziedzictwa narodowego i kulturowego. W 2014 roku rękopis wpisano na listę programu UNESCO “Pamięć Świata”.
Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty. Konstytucja potwierdzała też przywileje mieszczańskie, znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska. Zniesiona zostaje też wolna elekcja. Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa. Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań, choć apostazja wciąż była uznawana za przestępstwo. Aby Konstytucja była zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji. Konstytucja 3 maja przetrwała czternaście miesięcy.
Święto Konstytucji 3 maja obchodzono do ostatniego rozbioru. Świętowanie 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach, dopiero po I wojnie światowej kiedy Polska odzyskała niepodległość święto Konstytucji 3 maja zostało wznowione. Podczas II wojny światowej w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej święto zostało zdelegalizowane. Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe. Od 1989 roku Święto Konstytucji 3 maja – znów jest świętem narodowym.
video: TVL
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS