Wyścig na pomniki Jana Olszewskiego. Antoni Macierewicz na prowadzeniu

Pomnik Jana Olszewskiego

Radni dostali do przegłosowania dwie uchwały. Obie dotyczyły upamiętnienia Jana Olszewskiego w Okuniewie. Dziś jest to wieś w gminie Halinów, ale w latach 1538–1869 miała prawa miejsce, a w latach 1815–1831 była nawet siedzibą powiatu. O dawnej świetności przypominają klasycystyczny kościół parafialny św. Stanisława Kostki i ruiny pałacu rodziny Łubieńskich z pierwszej połowy XIX w., a także centralnie położony miejski rynek, który w PRL-u obsadzono drzewami, tworząc park. Jest najważniejszą przestrzenią publiczną Okuniewa, miejscem spotkań i uroczystości.   

W pierwszej uchwale chodziło o nadanie parkowi imienia Jana Olszewskiego, w drugiej o wyrażenie zgody na wzniesienie na obrzeżu parku pomnika byłego premiera, którego krótkie rządy – od grudnia 1991 r. do czerwca 1992 r. – zakończone utratą poparcia w Sejmie i odwołaniem gabinetu stały się mitem założycielskim Prawa i Sprawiedliwości. O nazwanie okuniewskiego parku imieniem tego adwokata i polityka jeszcze w styczniu 2020 r. wystąpił do gminy poseł Daniel Milewski. Jego wniosek z rekomendacją burmistrza trafił do rady miejskiej, był omawiany na posiedzeniu komisji oświaty, zdrowia i spraw społecznych. Potem wybuchła pandemia koronawirusa i sprawę odłożono na później. Wrócono do niej teraz.

– Zależało nam, żeby temat załatwić jeszcze w lutym, bo mamy okrągłą rocznicę związaną z pamięcią o Janie Olszewskim – wyjaśnił burmistrz Adam Ciszkowski. W niedzielę 7 lutego minęły dwa lata od śmierci byłego premiera.

Jan Olszewski – „Syn ziemi okuniewskiej”

Wprawdzie Jan Olszewski nie urodził się i nigdy nie mieszkał w Okuniewie (przyszedł na świat i dorastał na warszawskim Bródnie), ale burmistrz Halinowa nazwał go „synem naszej ziemi”.

– Wywodził się z ziemi okuniewskiej. Jego rodzina od pokoleń mieszkała w Okuniewie. Miała także inne posiadłości na terenie gminy Halinów. Wielokrotnie tutaj bywał, a jego rodzina do dziś w Okuniewie mieszka – powiedział Adam Ciszkowski. Dodał, że to krewni Jana Olszewskiego byli współpomysłodawcami nadania parkowi imienia swojego kuzyna i namawiali posła Daniela Milewskiego do złożenia wniosku.

W uzasadnieniu obu uchwał napisano m.in.: „Jan Olszewski to jedna z najwybitniejszych postaci życia polityczno-społecznego Polski, charakteryzująca się heroizmem, odwagą, niezłomnością, wiernością ideałów, a także miłością do Ojczyzny. Osoba od pokoleń związana z Okuniewem, żołnierz Szarych Szeregów, Powstaniec Warszawski, adwokat, obrońca opozycjonistów w PRL, a także Pierwszy Premier Wolnej Polski w latach 1991-1992 i doradca Prezydenta RP w latach 2006-2010”. Dalej wymieniono członków jego rodziny związanych z Okuniewem: „stryj Remigiusz Olszewski pełnił funkcję Komendanta Placówki AK w Okuniewie i aresztowany, zmarł w transporcie do ZSRR. Ponadto dziadek Jana, Seweryn Olszewski, zmarł na zapalenie płuc, po wyrzuceniu przez Sowietów z domu w czasie przeszukania”.

– Według mnie premier Jan Olszewski jest najwybitniejszą postacią historyczną z terenu naszej gminy – powiedział burmistrz.

– Możemy być dumni, że jest z naszą miejscowością jakkolwiek związany – kontynuował uczestniczący w sesji sołtys Okuniewa Krzysztof Piwowarski. – Premier często wspominał swoje powiązania z naszą miejscowością, również w wywiadach dla instytucji państwowych, np. IPN. Odwiedzał grób dziadków i stryja. Nadanie parkowi imienia Jana Olszewskiego oraz wybudowanie pomnika ku jego czci uważamy za wyróżnienie.

Co z konsultacjami?

Wątpliwości zgłosił tylko jeden radny – Marcin Sukiennik. Zauważył, że plany upamiętnienia Jana Olszewskiego nie zostały skonsultowane z mieszkańcami.

– Jakieś tam dyskusje facebookowe to troszkę za mało. Natomiast szerokich konsultacji zabrakło – powiedział. Miał też zastrzeżenia do użycia w uchwałach określenia „Pierwszy Premier Wolnej Polski”. – Różnie to historycy oceniają i nie wiem, czy to jest właściwe określenie – zasugerował.

Jego słowa spotkały się z błyskawiczną ripostą przewodniczącego rady Marcina Pietrusińskiego:

– Żeby ocenić, czy to była wolna Polska, czy nie, wystarczy spojrzeć na to, jak wyglądały poprzednie wybory i kto dostał kontraktowe miejsca w poprzednim parlamencie. Tu nie trzeba być historykiem, tylko trzeźwo myślącym człowiekiem, który umie oceniać sytuację polityczną – pouczył wątpiącego radnego przewodniczący. 

Sołtys Piwowarski i burmistrz Ciszkowski tłumaczyli, że szerokich konsultacji z mieszkańcami w kwestii uhonorowania Jana Olszewskiego nie zorganizowano z powodu pandemii, ale kto był tym zainteresowany, mógł przyjść na dyżury radnych i sołtysa.

– Temat poruszany był też w internecie. Wydaje mi się, że w tych warunkach, jakie obecnie panują, został przedstawiony mieszkańcom rzetelnie. Kto chciał, mógł swoje zdanie wypowiedzieć i został poinformowany w tej materii – stwierdził Krzysztof Piwowarski.

Popiersie Jana Olszewskiego odsłonięto w zeszłym roku w Sejmie Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta

Obie uchwały radni przyjęli jednogłośnie.

– To jest także uhonorowanie Okuniewa. Pokazuje, jak wielkich ludzi wydała ta ziemia – podsumował Antoni Macierewicz, tytułowany przez uczestników sesji marszałkiem.

Pomnik Jana Olszewskiego ma mieć formę popiersia na cokole i być zlokalizowany naprzeciwko wjazdu do remizy ochotniczej straży pożarnej. Burmistrz zapowiedział jego odsłonięcie 15 sierpnia – w rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 r. – lub we wrześniu podczas odpustu św. Stanisława Kostki. Poinformował też, że w tegorocznym budżecie gminy zarezerwowane są pieniądze na rewitalizację okuniewskiego parku.

Zgłoś naruszenie/Błąd