Wyliczanie dotacji oświatowej w sytuacji niezgodności pomiędzy zapisem planu budżetowego a jego wykonaniem

W przypadku niepublicznych placówek oświatowych otrzymujących dotację oświatową, dla części z nich (np. przedszkoli niepublicznych) jedną ze zmiennych koniecznych przy obliczaniu należnej dotacji są zaplanowane w budżecie wydatki bieżące. Tytułem przykładu – stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli, należy przez to rozumieć kwotę wydatków bieżących zaplanowanych na rok budżetowy na prowadzenie przez gminę przedszkoli (…).

Polecamy: Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego

Tożsamą zmienną przewidywał uprzednio obowiązujący przepis art. 90 ust. 2b ustawy z dnia 7 września 1990 r. o systemie oświaty. Zgodnie z art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę. Podsumowując, zaplanowane na dany rok wydatki bieżące na prowadzenie przez gminę (czy inną j.s.t.) danych placówek oświatowych, stanowią podstawową i wyjściową zmienną obliczenia dotacji.

Co jednak, gdy zachodzi dysonans między planem budżetowym, a jego wykonaniem? Zasadniczo taka sytuacja nie powinna mieć miejsca, co wynika z zasady rzetelności i realności budżetowej (zob.: J. Szołno – Koguc: Zasady gospodarki budżetowej w ujęciu teoretycznym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 39, 129-144). Jednak życie bywa bogatsze i bynajmniej nie biegnie w torach wyznaczonych teorią. W praktyce nierzadkie są sytuacje, gdy wykonanie budżetu odbiega od zapisu budżetowego lub zapis budżetowy nie odpowiada rzeczywistości.

Analiza dotychczasowego orzecznictwa pozwala na wniosek, że w przepisach dotacyjnych odwołano się do wydatków zaplanowanych związanych z funkcjonowaniem przedszkoli publicznych. Podstawę naliczenia dotacji stanowi taka suma, która w budżecie gminy została zakwalifikowane jako kategoria wydatków na określony cel, tj. konkretnie na funkcjonowanie przedszkola publicznego. Podstawą do ustalenia dotacji należnych są wydatki zaplanowane na jednego ucznia w przedszkolu publicznym (plan budżetowy), a nie wydatki faktycznie poniesione (wykonanie budżetu). Miarodajne dla ustalania dotacji jest brzmienie planu budżetowego w chwili jej obliczania (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2013 r., IV CSK 696/2012; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 marca 2013 r. II GSK 2404/2011 i z dnia 16 maja 2018 r. I GSK 1222/18). Dotacje należy obliczać według kwot planowanych w budżecie, a nie po jego wykonaniu według zmniejszonych wydatków – tak wyrok WSA w Warszawie z 4 kwietnia 2014 r., sygn. V SA/Wa 2555/13.