Dotyczy to przede wszystkim branży nieruchomości i gastronomii, ale nie tylko. Stałe koszty biznesu, należności publicznoprawne i inne problemy często prowadzą do tego, że nie jesteśmy w stanie prowadzić działalności gospodarczych. Ogromnym problemem są także czynsze najmu lokali, w których tą działalność wykonujemy. A ponadto – części usług nie jesteśmy w stanie albo nie możemy wykonać. Co można zrobić?
Przede wszystkim należy zajrzeć do treści umów, które zawarliśmy. Jeśli znajduje się tam tzw. „klauzula siły wyższej”, powinniśmy postępować zgodnie z zawartymi tam postanowieniami. Być może już z racji tych zapisów można przełożyć bądź w ogóle nie wykonywać swoich zobowiązań.
Podejrzewamy jednak, że w większości umów takie klauzule się nie znajdują lub nie są uregulowane w sposób nas zadowalający. Wówczas musimy sięgnąć do przepisów ogólnych Kodeksu Cywilnego, które niejako uzupełniają stosunek umowny, który zawarliśmy. Przede wszystkim istotny jest tutaj art. 472 Kodeksu Cywilnego, który stanowi, że „Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności.” Pamiętajmy, że słowo dłużnik należy rozumieć tutaj szeroko, tj. nie tylko jako osobę, która jest winna pieniądze, ale w ogóle jako osobę, która winna wykonać jakiekolwiek zobowiązanie – pieniężne lub niepieniężne. Przekładając na język potoczny oznacza to, że nie możemy odpowiadać za okoliczności, które są od nas niezależne, czyli m. in. właśnie za niewykonanie zobowiązania ze względu na zaistnienie siły wyższej – czy jak mówią na to nasi anglosascy koledzy po fachu, za tzw. „Act of God”. Trudno będzie nam więc przypisać odpowiedzialność odszkodowawczą za to, że jakiegoś swojego zobowiązania nie wypełniliśmy w terminie lub w ogóle. Oczywiście, o ile to niewykonanie pozostaje w realnym związku z szerzącą się epidemią, a w zasadzie – pandemią. Należy pamiętać, że trzeba wykazać bezpośredni związek sytuacji pandemicznej z niemożliwością regulowania swoich zobowiązań.
zobacz także:
Idąc dalej, Kodeks Cywilny w art. 475 stanowi, że „Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.” Oznacza to, że jeśli po zawarciu umowy jest ona niemożliwa do wykonania, właśnie choćby z racji koronawirusa, to wygasa ono z mocy samego prawa. Czyli nie potrzebujemy składać żadnych dodatkowych oświadczeń woli, stosunek przestaje istnieć sam z siebie. Oczywiście w celach dowodowych należy swojego kontrahenta o tym poinformować, z powołaniem odpowiedniego związku sytuacji z brakiem wykonania umowy. Nie jest jednak tak, że jeśli wynagrodzenie zostało nam zapłacone możemy je zatrzymać – zgodnie z art. 495 Kodeksu Cywilnego jesteśmy obowiązani zwrócić wynagrodzenie za niewykonaną część świadczenia.
Należy jednak pamiętać, iż niemożliwość prowadzenia działalności zgodnie z podstawowym celem np. działalności gospodarczej dłużnika, która nie wynika z jego winy nie oznacza automatycznie, że dłużnik nie jest odpowiedzialny za wykonywanie swoich zobowiązań. Jak wskazuje się w doktrynie: „Jak słusznie wskazano w orzecznictwie, siła wyższa wyznacza granicę odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, a nie na zasadzie winy, natomiast granicę odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika za niezachowanie należytej staranności, tj. za winę, wyznacza przypadek, tj. takie niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, która nie jest skutkiem niedołożenia należytej staranności przez dłużnika (art. 471 w zw. z art. 472 i 355 KC) (por. wyr. SN z 11.1.2011 r., IV CKN 150/00, OSNC 2001, Nr 10, poz. 153; wyr. SA w Warszawie z 1.12.2011 r., VI ACa 479/11, Legalis)” . Nie każde niewykonanie w czasach obecnej pandemii będzie niewykonaniem niezawinionym bądź niemożliwym.
Ponadto, wprowadzona w latach 90-tych nowelizacja Kodeksu Cywilnego pozwala także na odgórną modyfikację zobowiązań umownych, jeśli nastąpi tzw. „nadzwyczajna zmiana okoliczności” (łac. „rebus sic stantibus”). Co do zasady zmiany takiej dokonuje Sąd po rozważeniu wszystkich okoliczności danej sprawy. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby takiej modyfikacji dokonać na drodze przedsądowej, za pomocą aneksu. Wówczas wystarczy zgodna wolu obu stron. Zewsząd dochodzą nas głosy, że wyna … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS