Co Ciebie najbardziej zainteresowało w pracach Daniela?
Łukasz Ronduda: Odświeżający pomył na sztukę wywodzącą się ze wsi. Daniel zaczął rozwijać jedną z najciekawszych opowieści o Polsce, jaka powstała w ostatnich lat. Rozumiałem wrażliwość Daniela, ponieważ sam jestem z mniejszej miejscowości, a dokładnie Ostrowca Świętokrzyskiego. Bardzo identyfikowałem się z tym, co wtedy zobaczyłem i myślę, że „Wszystkie nasze strachy” to opowieść o takich osobach jak my, bo przecież większość polskiego społeczeństwa pochodzi z mniejszych ośrodków i ma w sobie pewnego rodzaju pęknięcie. Bohater filmu jest rozdarty pomiędzy światami i już na zawsze to w nim zostanie.
Po studiach artystycznych w Krakowie wróciłeś do rodzinnej wsi i zostałeś artystą chłopskim. Malowałeś murale na ścianach wiejskich zabudowań, stworzyłeś na polu park rzeźb z maszyn rolniczych, otworzyłeś dla lokalnej społeczności partycypacyjną Galerię Kapliczka, nawiązującą do formy przydrożnej kapliczki. Dlaczego wróciłeś na wieś?
Daniel Rycharski: Przyciągnęła mnie chęć nawiązania kontaktu z rodzinną miejscowością i odkryciem socjologiczno-antropologicznym wsi, bo w tamtym czasie dużo czytałem na ten temat. Zdecydowałem się przenieść z ciasnej dziupli w Krakowie, z małej pracowni w starej kamienicy do Kurówka, które traktowałem jak laboratorium sztuki w kilometrach, i na stałe tam osiąść.
Życie Daniela okazało się idealnym materiałem na film. Jak przeniosłeś je na język filmu?
Łukasz Ronduda: Do pracy nad scenariuszem zaprosiłem Katarzynę Sarnowską, Michała Oleszczyka i oczywiście Daniela, który był źródłem informacji. Na początku podjęliśmy decyzję, że w centrum narracji stawiamy pracę „Krzyż”, bo wszyscy nie mogliśmy o niej przestać myśleć. Powstała ona w celu zorganizowania drogi krzyżowej w intencji ofiar homofobii. Potem opracowywaliśmy koncepcję bohatera, który jest złożony z wielu doświadczeń, dlatego też zespół scenarzystów składał się z różnych osobowości i ten film jest tym, co my czujemy. Ważny okazał się ferment między nami piszącymi, bo „Wszystkie nasze strachy” opowiadają o napięciach wewnątrz człowieka, zarówno społecznych, jak i tożsamościowych. Konflikt był czymś, co najbardziej nas interesowało. On dziś jest obecny w Polsce, a film może stać się wskazówką, jak wyjść poza klincz.
Dawid Ogrodnik jako Daniel Rycharski
Fot.: Jarosław Sosiński / NIEZAREJESTROWANY
Bycie współczesnym artystą, katolikiem i gejem jest w Polsce trudne. Ty uparcie odmawiasz przykrojenia swojej tożsamości do jednej z uproszczonych ról. W jaki sposób starasz się je łączyć?
Daniel Rycharski: Chodzi o budowanie mostów. Mam dosyć konfliktu. Sztuka może być narzędziem, które służy do wzruszeń i estetycznych doznań, ale też głęboko wierzę, że udało mi się zrobić kilka projektów, które już wpłynęły na rzeczywistość. Często mówię, że moje prace łączą świat wsi i dużego miasta, są rodzajem duchowego aktywizmu poprzez użycie symboli religijnych.
Niektórzy zarzucają, że w swojej sztuce je wykorzystujesz.
Daniel Rycharski: A mi się wydaje, że symbole religijne mogą być medium, bo wszyscy w Polsce doskonale je znamy i nie jest ważne czy jesteś rolnikiem czy profesorem. Dla mnie jako artysty jest to świetny język do mówienia o wykluczeniu osób LGBT+.
Łukasz Ronduda: Dodałbym, że stworzyliśmy film religijny odnawiający przekaz chrześcijaństwa poprzez postawę Daniela, tego w jaki sposób traktuje wiarę. My wszyscy wyrastamy z religii, porzucamy czasem wiarę, gdy wyjeżdżamy do dużych miast, ale nasycenie rytuałami pozostaje.
Daniel wypracował w rodzinnej wsi akceptację dla swojej homoseksualnej tożsamości, ale nie jest akceptowany przez Kościół. Na czym chciałeś się skupić tworząc „Wszystkie nasze strachy”?
Łukasz Ronduda: Daniel i środowisko Wiary i Tęczy, czyli osób wierzących LGBT+ było dla nas inspiracją, bardzo się przejmowaliśmy ich sytuacją. Z jednej strony ze względu na głęboką wiarę są wykluczani z wielkomiejskich, liberalnych środowisk LGBT+, które są ateistyczne, z drugiej Wiara i Tęcza jest wykluczana z Kościoła ze względu na orientację seksualną.
Film ma zwrócić uwagę na tragizm ich sytuacji. Zgadzam się z Danielem i też uważam, że jest nadzieja na pojednanie. Brakuje mi dziś opowieści łączących, jesteśmy za bardzo spolaryzowani. Zależało nam na pokazaniu konkretnych ludzi, jak Daniel, prawdziwych, czujących, dających szansę na wyjście z dzielącego konfliktu.
Czy czułeś to przesłanie po obejrzeniu siebie na ekranie?
Daniel Rycharski: Tak, po obejrzeniu filmu miałem poczucie samotności. Nie przynależę w pełni do świata sztuki w Warszawie, ani też do świata konserwatywnego Kurówka. Ta samotność jest uniwersalna i doświadcza jej wielu ludzi.
Łukasz Ronduda: I właśnie uniwersalizm był jednym z kryteriów przy tworzeniu „Wszystkich naszych strachów”, dlatego odwołaliśmy się do gatunków filmowych. Myśleliśmy o tym filmie jako westernie i filmie religijnym. Chodziło o stworzenie działającej na emocje historii, a na głębszym poziomie pokazanie twórczości Daniela i sprawy, o którą walczy.
Czuję, że dla ciebie, kuratora Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie to było nowe doświadczenie.
Łukasz Ronduda: Tak, zdałem sobie sprawę, że moje poprzednie filmy „Performer” i „Serce miłości” były skupione na sztuce artystów, kategorii sztuki bezinteresownej wyjętej z relacji społecznych. A teraz dzięki poznaniu Daniela i tego, jak bardzo jest oddany ludziom, powiedziałbym w chrześcijański sposób. Widząc, jak dzieli się bezinteresowną miłością do bliźniego uznałem, że chcę stworzyć film o relacjach sztuki ze społeczeństwem.
,,Wszystkie nasze strachy” fot. Jarosław Sosiński
Fot.: Jarosław Sosiński / materiały prasowe/Kino Świat
Daniel, a ty jak oceniłeś występ Dawida Ogrodnika? Zobaczyłeś siebie na ekranie?
Daniel Rycharski: O tak, zdecydowanie, ale muszę ci powiedzieć, że wcześniej były inne propozycje aktorów. Gdy Dawid przyjechał do Kurówka to poznałem go lepiej, spędziliśmy razem cały dzień.
O czym rozmawialiście?
Daniel Rycharski: O wierze, wsi, sztuce. Po tych rozmowach dotarło do mnie, że to dobry kandydat. Co więcej jest wierzący, pochodzi z małej miejscowości, zajmuje się sztuką i jesteśmy równolatkami. Kiedy teraz zobaczyłem go na ekranie, poczułem emocjonalną więź. Zagrał bardzo dobrze.
Co dla ciebie znaczy tytuł „Wszystkie nasze strachy”?
Daniel Rycharski: On wziął się z wystawy „Strachy”, która odbyła się w 2019 roku w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Centralna praca nawiązywała do motywu wiejskich strachów, chochołów i dziwnych postaci ustawianych na polach do odstraszania dzikich zwierząt. Kilkanaście Strachów stworzonych zostało na podstawie symbolu krzyża, na który nakładałem ubrania dyskryminowanych osób LGBT+.
Strachy to alternatywne archiwum mówiące o obecności ciał, które nie mieszczą się w wąsko zakrojonych ramach tożsamościowych. To też symboliczna praca opowiadająca o cierpieniu wywodzącym się z kręgów Kościoła, państwa, a czasem napędzana przez wrogo nastawionych ludzi. Dlatego tytuł „Wszystkie nasze strachy” rozumiem jako pokonywanie lęku przed samym sobą. Liczę, że film zmieni widzów.
Łukasz Ronduda: Widzę duży potencjał komunikacyjny w naszym filmie, dlatego chciałbym, aby uświadomił, że możemy kochać bezinteresownie.
Czytaj też: „Sprzątaczka”. Ten serial idealnie pokazuje, jak to jest być biedną w Ameryce
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS